Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Qupperneq 31

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
31
fæðingu vegna lungnasjúkdóms og sjötta fóstrinu,
með truncus arteriosus, var eytt.
Ályktun: Greining meðfæddra hjartagalla er
möguleg fyrir miðja meðgöngu. Skimskoðun,
helst í 19. til 20. viku er mikilvægur þáttur fóstur-
greiningar. Fóstureyðing getur þannig orðið val-
kostur hjá þeim sem eru með það alvarlegan
hjartagalla að börnunum er ekki hugað líf. Fyrir
þau börn sem hafa læknanlegan galla skiptir einn-
ig miklu máli að greining sé gerð fyrir fæðingu. í
þeim tilvikum er unnt að bregðast við hjartasjúk-
dómnum strax og koma þannig í veg fyrir alvarleg
veikindi og heilsutjón.
E-27. Víxlun stóru slagæðanna á íslandi
1971-1996
Hróðmar Helgason
Frá Barnaspítala Hringsins Landspítalanum
Víxlun stóru slagæðanna (transposition of the
great arteries, TGA) er alvarlegur meðfæddur
hjartagalli sem til skamms tíma dró sjúklingana til
dauða á stuttum tíma, oftast í fyrstu viku eftir
fæðingu. Gallinn felst í því að stóru slagæðarnar
hafa snúist við, þannig að ósæðin kemur frá hægri
hluta hjartans og ber blátt blóð til líkamans og
lungnaslagæðin ber rautt blóð til lungnanna.
Tilgangur rannsóknarinnar er að athuga ný-
gengi víxlunar stóru slagæða á íslandi, dánartölur
og skoða hvernig horfur sjúklinganna hafa breyst
á þessu 25 ára tímabili.
Á árunum 1971-1996 fæddust 108.746 börn á
Islandi og greindust 35 þeirra með víxlun stóru
slagæða, nýgengi er 1:3107. Fæðingarþyngd barn-
anna var frá l,140g til 4,350g, miðgildi 3,640g.
Meðgöngulengd var frá 28 til 42 vikur, miðgildi 40
vikna. Af 35 börnum voru 23 með einfalda víxlun
(engan annan galla), tvö börn voru með op á milli
slegla og tvö með op á milli slegla (VSD) ásamt
þrengslum í lungnaslagæð (PS). Fimm börn voru
með flókinn samsetningagalla og fjögur með leið-
rétta víxlun (corrected transposition). Af 35
börnunum eru 11 látin, þrjú dóu skömmu eftir
skurðaðgerð, tvö dóu áður en greining lá fyrir og
greindist við krufningu, tvö dóu áður en að að-
gerð kom og tvö dóu skyndidauða. Af 15 sjúkling-
um með einfalda víxlun stóru slagæða, op á milli
slegla og/eða þrengsli í lungnaslagæð sem fæddust
á árunum 1971-1985 hafa sex látist (40%), af 12
börnum með einfalda víxlun stóru slagæða með
op á milli slegla/þrengsli í lungnaslagæð sem
fæddust á árunum 1986-1996 hefur ekkert látist
(0%). Af átta börnum með flókinn samsetningar-
galla eru fimm látin (62,5%).
Af 35 sjúklingum hafa 25 gengist undir belgrifu
(balloon atrial septostomia) milli gátta frá 1971-
1980, voru sex aðgerðir framkvæmdar í Englandi
og ein á íslandi (1976). Frá 1981 hafa 17 af 18 verið
framkvæmdar hérlendis. Frá 1986 hafa átta af 12
verið framkvæmdar með ómstýringu. Tveir sjúk-
lingar fengu occlusion á bláæð í nára en aðrir
fylgikvillar komu ekki fram.
Það má því álykta að börn með einfalda víxlun
stóru slagæða hafi mjög góðar horfur á að fá fulla
lækningu við alvarlegum hjartagalla og hafa horf-
ur þeirra sjúklinga batnað til muna á síðustu 10
árum. Horfur barna með alvarlegan samsetning-
argalla eru hins vega mjög lakar, þrátt fyrir með-
ferð og framfarir í skurðlækningum.
E-28. Hvaða samband er milli breytinga
í styrk lípóprótína og lækkunar í nýgengi
kransæðaáfalla í skandinavísku sim-
vastatín rannsókninni (4S)
Guðmundur Þorgeirsson, Gunnar Sigurðsson, Jón
Þór Sverrisson fyrir hönd 4S-rannsóknarhópsins
Frá göngudeild Landspítalans fyrir blóðþrýsting
og blóðfitur, lyflœkningadeild FSA
I skandinavísku simvastatín rannsókninni (4S)
var helmingur hópsins (2223 sjúklingar) með-
höndlaður með 20-40 mg af simvastatíni. Við það
lækkaði heildarkólesteról um 25%, LDL-kólest-
eról um 35%, þríglýseríðar um 10% og HDL-
kólesteról hækkaði um 8% að meðaltali. í hópn-
um sem fékk sýndarlyf urðu nánast engar breyt-
ingar í styrk lípóprótína í blóði þau 5,4 ár sem
rannsóknin stóð.
Með tölfræðilegri fjölþáttagreiningu (Cox
proportional hazard model) höfum við kannað
hvort samband er milli breytinga í styrk mismun-
andi lípóprótína á meðferðartímanum og þeirrar
lækkunar sem varð í nýgengi kransæðaáfalla
(kransæðadauðsföll og hjartadrep sem ekki voru
banvæn) í meðferðarhópnum. Tölfræðilega
marktækt samband kom fram milli breytinga í
heildarkólesteróli, LDL-kólesteróli og HDL-kól-
esteróli annars vegar og lækkunar í nýgengi
kransæðaáfalla hins vegar, þegar tekið hafði verið
tillit til fjölmargra annarra áhættuþátta. Hin hag-
stæðu áhrif simvastatíns til lækkunar á nýgengi
kransæðaáfalla mátti að mestu skýra með lækkun
í LDL-kólesteróli en hækkun HDL-kólesteróls
hafði einnig sjálfstæð viðbótaráhrif. Því lægra sem
LDL-kólesterólið eða LDL/HDL hlutfallið var á
meðferðartímanum því færri kransæðaáföll urðu
og engin neðri mörk greindust fyrir þetta sam-
band.
Niðurstöðurnar benda því til að áhrif simvasta-
tíns á afdrif kransæðasjúklinga skýrist öll eða nær
öll af þeim breytingum í lípóprótínum sem sim-