Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Side 51

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
51
næmi sterkari fylgni við lága IgA þéttni heldur en
hátt IgE.
Gert var ráð fyrir að fylgni milli ofnæmis og lágs
IgA myndi minnka og hverfa þegar börnin yrðu
eldri og öðluðust meiri getu til að mynda IgA.
Matið var því endurtekið þegar börnin voru
42-48 mánaða. Ekki reyndist þá lengur vera
marktæk fylgni milli lágrar IgA þéttni í sermi og
ofnæmiseinkenna. Hins vegar höfðu börn sem
fengu ofnæmiskvef milli tveggja og fjögurra ára
aldurs hafa marktækt lækkaða þéttni af IgA í
munnvatni (SlgA). Ennfremur höfðu börn með
ofnæmisexem lágt SlgA og það var marktækt
lægra hjá börnum sem fengu exem eftir tveggja
ára aldur heldur en þeim sem hafði batnað
(p=0,017). Við tveggja ára aldur höfðu 27%
barnana fengið fimm eyrnabólguköst eða fleiri en
á tímabilinu milli tveggja og fjögurra ára lækkaði
þetta hlutfall í 14%. Pau börn sem héldu áfram að
fá eyrnabólguköst höfðu lægri IgA þéttni í sermi
við tveggja ára aldur heldur en þau sem löguðust.
Þessar niðurstöður benda til þess að seinkun á
þroska ónæmisþátta, sem geta hamlað gegn IgE
miðluðu ofnæmi, geti haft veruleg áhrif á alvar-
leika og þróun ofnæmisvandamála í börnum.
E-72. Beratíðni penicillín ónæmra pneu-
mókokka og sýklalyfjanotkun hjá börn-
um í Portúgal
Kari G. Kristinsson*, H. de Lencastre**, A.B.
Avo**, I. Sanches**, Erla Sigvaldadóttir*, Sigfús
Karlsson*, A. Tomasz***
Frá *sýklafrœðideild Landspítalans, **ITQB
Lissabon, ***Rockefeller University NY
Penicillín ónæmir og fjölónæmir pneumókokk-
ar hafa náð fótfestu um heim allan. Algengi þeirra
hefur aukist hratt á portúgölskum sjúkrahúsum
og var komið í 17% árið 1993.
Til að kanna algengi penicillín ónæmra pneu-
mókokka og sýklalyfjanotkun hjá heilbrigðum
portúgölskum börnum voru tekin nefkoksstrok
frá börnum á sjö leikskólum í Lissabon. Nefkoks-
strokunum var sáð á valæti fyrir pneumókokka og
næmispróf gerð á þeim pneumókokkum sem
ræktuðust. Hjúpgerð og lágmarksheftistyrkur
penicillíns var kannaður hjá penicillín ónæmu
stofnunum (með E-test® strimlum). Upplýsingar
um sýklalyfjanotkun voru fengnar með spurn-
ingalistum.
Af 586 börnum báru 278 (47%) pneumókokka
(lélegt næmi 46 (17%), ónæmi 22 (8%)). Stofn-
arnir sem voru ekki með fullt næmi voru oftast af
hjúpgerðum 19, 23, 14 og 6. Mikill munur var á
algengi ónæmra stofna (0-42%) og nýlegrar
sýklalyfjanotkunar eftir leikskólum. Við sýnatök-
una voru 8,2% barnanna á sýklalyfjum (hlutfall
eftir leikskólum 0-16%) og af þeim sem ekki voru
á sýklalyfjum höfðu 26,7% fengið sýklalyf mán-
uðinn á undan (6-33%). Góð samsvörun var á
milli sýklalyfjanotkunar og ónæmis (r:=0,6,
p=0,037). Líkurnar á því að bera ónæma pneu-
mókokka voru marktækt meiri hjá þeim sem ný-
lega höfðu fengið sýklalyf (p=0,039).
Algengi penicillín ónæmra pneumókokka hjá
heilbrigðum börnum í Lissabon er hátt og sýkla-
lyfjanotkun er mikil. Marktækt tengsl voru á milli
nýlegrar sýklalyfjanotkunar og þess að bera pen-
icillín ónæma pneumókokka í nefkoki.
E-73. Sýklalyfjaónæmi hjá víridans
streptókokkum og tengsl þess við sýkla-
lyfjanotkun hjá íslenskum börnum
JónasL. Franklín*, Karl G. Kristinsson**, Ásgeir
Haraldsson***, Þórólfur Guðnason***
Frá *lœknadeild HÍ, **sýklafrœðideild Landspít-
alans, ***Barnaspítala Hringsins
Sýklalyfjaónæmi hefur aukist hratt undanfarin
ár. Sýnt hefur verið fram á tengsl þess við notkun
sýklalyfja. Tilgangur rannsóknarinnar var að fá
upplýsingar um sýklalyfjanotkun íslenskra barna
og skoða hvernig víridans streptókokkar, sem eru
hluti af eðlilegri hálsflóru, hafa brugðist við
henni.
Börnum er lögðust inn á Barnaspítala Hrings-
ins á þriggja vikna tímabili var boðið að vera með í
rannsókninni. Upplýsingar um heilsufar og sýkla-
lyfjanotkun barnanna voru skráðar og hálsstrok
tekin, þau ræktuð á blóðagar og víridans stofnar
valdir úr. Prófað var næmi fyrir cefalótíni, klór-
amfenikóli, erýthrómýcíni, oxacillíni, penicillíni,
tetracýklíni og trímetóprím-súlfamethoxazóli,
samkvæmt aðferð Kirbys og Bauers.
Níutíu og eitt barn tók þátt og frá þeim fengust
278 stofnar. Af börnunum höfðu 58 (64%) fengið
sýklalyf að minnsta kosti einu sinni undangengið
hálft ár. Sýklalyfjanotkun var aðallega háð aldri.
Fleiri yngri barnanna en eldri höfðu nýlega verið
á sýklalyfjum og voru oftar á þeim. Sýklalyfja-
ónæmi mældist töluvert: penicillín 55%, trímet-
óprím-súlfamethoxazól 47%, erýthrómýcín 47%,
tetracýklín 21%, cefalótín 18% og klóramfenikól
innan við 1%. Fyrir flest sýklalyfin var marktækur
munur á ónæmi, eftir því hvort börnin höfðu verið
á sýklalyfjum eða ekki (ekki munur á tetracýklíni
eða klóramfenikóli).
Onæmið var mun meira en búist var við og
meira en komið hefur fram í sambærilegum rann-