Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Qupperneq 52

52
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
sóknum. Sterk fylgni var á milli notkunar sýkla-
lyfja og ónæmis og línuleg fylgni var á milli fjölda
sýklalyfjakúra og vaxandi ónæmis, svo og tíma-
lengdar frá síðasta sýklalyfjakúr og minnkandi
ónæmis og er það í samræmi við íslenskar rann-
sóknir á S. pneumoniae. Því má ljóst vera að
mikilvægasta skrefið til að draga úr ónæmi er að
minnka notkun sýklalyfja.
E-74. Einfaldar neðri þvagfærasýkingar
hjá konum 10-69 ára, utan sjúkrahúsa
Magnús Ólafsson*, Jóhann Ágúst Sigurðsson**
Frá *Heilsugœslustöðinni á Akureyri, **heimilis-
lceknisfrœði HÍ og Sólvangi Hafnarfirði
Tilgangur: Könnun á helstu orsökum þvag-
færasýkinga hjá konum og næmi/ónæmi fyrir
sýklalyfjum.
Efniviður og aðferðir: Athuguð var sjúkrasaga
og rannsóknir á þvagi hjá konum á aldrinum 10-
69 ára, sem leituðu til Heilsugæslustöðvarinnar á
Akureyri á árunum 1992-1995 og reyndust vera
með staðfestar þvagfærasýkingar. Jákvæð sýking
var skilgreind sem >100.000 sýkla í 1 ml þvags
nema hjá S. saphrophyticus, þar sem miðað var
við >10.000 sýkla. Þá var einnig athuguð sala
sýklalyfja í apótekum á Akureyri á sama tímabili.
Niðurstöður: Alls voru staðfestar 673 þvag-
færasýkingar á þessu tímabili og voru 516 eða
76,7% einfaldar neðri þvagfærasýkingar. Tíðar
sýkingar (fleiri en ein á þriggja mánaða tímabili)
voru 8,7%, flóknar sýkingar (vegna annarra sjúk-
dóma) 6,7%, efri þvagfærasýkingar 3,6% og upp-
lýsingar til flokkunar vantaði í 4,3% tilvika. AI-
gengasta orsök var E. coli eða 83,4%. St. sap-
hrophyticus greindist í 7,2% tilvika. Proteus
mirabilis og Staphyolococci coagulase neikvæðir
voru 2,1% hvor og aðrir minna. Hjá E. coli reynd-
ist ónæmi gegn cephalótíni í 45,1% tilvika, gegn
súlfafúrasóli í 37,3%, ampicillíni í 35,6%, mecil-
línami 14,4%, trímetóprími 13,3% og nítrófúran-
tóíni 1,2%. Trim-súlfa reyndist ónæmt í 11,8%
tilvika en þar voru einungis gerð 17 næmispróf
(byrjað á slíku í árslok 1995). Nokkur breytileiki
var í næmi eftir aldri. Heildarnotkun sýklalyfja
(DDD/1000/dag) var svipuð og á landsvísu.
Ályktanir: Niðurstöður þessar benda til þess að
ónæmi gegn algengum sýklalyfjum sé orðið veru-
legt og að taka beri tillit til þessara niðurstaðna
þegar læknar verða að hefja meðferð sem byggist
á klínísku mati, eða áður en niðurstöður þvag-
ræktana liggja fyrir. Líklegt er að ónæmi sé tengt
sýklalyfjanotkun undanfarinna ára eins og ónæmi
stofna sem valda öndunarfærasýkingum.
E-75. Spítalasýkingar á gjörgæsludeild
Sigurður Magnason*, Karl G. Kristinsson**, Þor-
steinn Sv. Stefánsson***, Helga Erlendsdóttir**,
Lovísa Baldursdóttir***, Einar H. Jónmunds-
son****, Sigurður Guðmundsson*****
Frá *lœknadeild HÍ, **sýklarannsóknadeild,
***gjörgœsludeild, ****röntgendeild, *****[yf.
lœkningadeild Landspítalans
Inngangur: Rannsökuð var sýkingartíðni, sýk-
ingarvaldar og dánartíðni á 10 rúma almennri
gjörgæsludeild á Landspítalanum.
Aðferðir: Sýklaræktanir voru gerðar reglulega
hjá sjúklingum sem lágu yfir 48 klukkustundir á
deildinni og spítalasýkingar voru greindar með
framskyggnum hætti á 20 mánaða tímabili.
Niðurstöður: í 69 af 235 innlögnum (29,4%)
voru greindar 122 gjörgæslusýkingar. Meðalaldur
sjúklinganna var 57 ár (0-87), 60% voru karlar.
Algengustu sýkingarnar voru: þvagfærasýking
34%, lungnabólga 16%, blóðsýking 18% (41%
tengdar æðaleggjum), djúp skurðsárasýking 15%
(28% sýkingar í bringubeini) og barkabólga 11%.
Algengustu sýkingavaldarnir voru E. coli (19),
Klebsiella sp. (7) og aðrar Enterobacteriaceae
(19), Enterococcus sp. (16), Candida sp. (19), S.
epidermidis (19) og P. aeruginosa (15).
Samkvæmt Cox fjölbreytugreiningu þar sem
legutími án sýkingar var háða breytan, tengdist
aukin hætta á sýkingu hypoxiu við komu og tíma
með langa æðaleggi (p<0,01). Dánartíðni sjö
dögum eftir útskrift af gjörgæsludeildinni var
30,4% (21/69) meðal sýktra sjúklinga og 18,7%
(31/166) meðal ósýktra (p=0,05). Samkvæmt ald-
ursstaðlaðri greiningu var aukin dánartíðni tengd
APACHE II skori við innlögn, aldri, skurðað-
gerðum öðrum en hjarta- eða kviðarholsaðgerð,
legutíma og gjörgæslusýkingu (p<0,05).
Ályktun: I þessari rannsókn sýktist um þriðj-
ungur sjúklinga á gjörgæsludeildinni, flestir af
Gram-neikvæðum stafbakteríum. Aldursstöðluð
dánartíðni var hærri og legutími lengri hjá þeim
sem sýktust. Þörf er á virku forvarnarstarfi og
baráttu gegn spítalasýkingum.
E-76. Breytingar á faraldsfræði alvar-
legra nýburasýkinga á íslandi 1976-1995
Gestur Pálsson*, Atli Dagbjartsson*, Kristín E.
Jónsdóttir**, Hörður Bergsteinsson*, Geir Frið-
geirsson***, Gunnar Biering*
Frá *Barnaspítala Hringsins, **sýklafrœðideild
Landspítalans, ***barnadeild FSA
Inngangur: Blóðsýkingar hjá nýburum eru enn
í dag mjög alvarlegt sjúkdómsástand með háa
dánartíðni. Þrátt fyrir aukna þekkingu hvað smit-