Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Side 62

62
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
meðal íslenskra barna. í rannsókninni eru öll
börn og unglingar yngri en 20 ára sem lögð voru
inn á Borgarspítalann vegna höfuðáverka (ICD9
850-854) á tímabilinu 15. apríl 1992 til 14. aprfl
1993. Safnað var upplýsingum um slysið og lækn-
isfræðilegum upplýsingum um áverka. Taugasál-
fræðileg athugun fór fram fjórum til sex mánuð-
um síðar.
Alls voru 62 börn og unglingar lögð inn á Borg-
arspítalann vegna höfuðáverka, 66% piltar og
34% stúlkur. í hverjum aldurshópanna, fimm til
níu, 10-14 og 15-19 ára, voru 15 börn, en í yngsta
aldurshópnum, frá fæðingu til fjögurra ára, voru
17 börn. Hefðbundin rannsóknarviðmið á alvar-
leika höfuðáverka sýndu, að 39 (63%) voru með
vægan höfuðáverka, 16 (26%) voru með miðl-
ungsalvarlegan höfuðáverka og sex (10%) voru
með alvarlegan höfuðáverka. Eitt barn lést.
Hæsta hlutfall alvarlegri höfuðáverka var í yngsta
aldurshópnum. I þeim hópi var fall og slysahögg
orsök höfuðáverka í 89% tilfella.
Við fyrstu athugun fjórum til sex mánuðum
eftir slys kvartaði 21 foreldri (39%) yfir því að
barn þess hefði ekki náð sér eftir höfuðáverkann.
Kvartanir voru algengari eftir því sem aldur var
hærri og aðeins tvö foreldri yngstu barnanna
kvörtuðu.
Fjöldi og alvarleiki höfuðáverka meðal ungra
barna er áhyggjuefni. Foreldrar eiga erfitt með að
gera sér grein fyrir afleiðingum þessara áverka
þar sem þær birtast oft ekki að ráði fyrr en nokkr-
um árum eftir slys. Upprunaleg orsök vandans
kann þá að vera gleymd.
E-98. Sýrustig, títranlegt magn sýru,
bufferhæfni, flúor, kalsíum og fosfór í
drykkjarvörum
Kristján Guðmundsson*, Peter Holbrook **,
Hólmfríður Þorsteinsdóttir*
Frá *háls-, nef- og eyrnadeild Sjúkrahúss Reykja-
víkur, **tannlœknadeild HÍ
Sem hluti víðtækari rannsóknar á hugsanlegum
orsökum glerungseyðingar í tönnum voru eftir-
farandi þættir athugaðir í 30 mismunandi tegund-
um drykkjarvara: 1) sýrustig, 2) títranlegt magn
sýru sem ml af 1N NaOH upp að (a) pH 5,5 (b) pH
7,0 og (c) pH 10,0, 3) bufferhæfni drykkjanna við
pH 5,5 sem hallatala títrunarkúrfunnar við pH
5,5, 4) flúor mældur með flúorelektróðu sem
ppm, 5) kalsíum með atómgleypnimælingu, 6)
fosfór mældur með ljósgleypnimælingu.
Sýrustig flestra gosdrykkja liggur um pH 2,5 -
3,0 en ávaxtasafa pH 3,25 - 3,75. Þótt gosdrykkir
séu þannig súrari en ávaxtasafar er títranlegt
magn sýru töluvert meira í ávaxtasöfunum. Flúor-
magn drykkjanna ber sterkan keim af flúormagni
drykkjarvatns. Kalsíum og fosfórinnihald drykkj-
anna reyndist afar misjafnt.
E-99. Glerungseyðing á íslandi
Kristján Guðmundsson*, Inga B. Árnadóttir**,
Peter Holbrook**
Frá *háls-, nef- og eyrnadeild Sjúkrahúss Reykja-
víkur. **tannlœknadeild HÍ
Glerungseyðing greinist nú í vaxandi mæli
meðal barna og unglinga. Súrir drykkir og bak-
flæði magasýru hafa verið nefnd sem orsök. Síð-
astliðin þrjú ár hefur 127 sjúklingum verið vísað til
höfunda vegna glerungseyðingar (aldur: fimm til
62 ára; meðalaldur 18,7 ár; miðtala 18 ár). Eyðing
í glerungi eingöngu reyndist vera í 49 (38,6%),
eyðing inn í tannbein í 40 (31,5%) og alvarleg
eyðing í mörgum tönnum í 38 (29,9%).
Meðal munnvatnsrennsli reyndist 1,5 ml/mín
og meðal pH í munnvatni 7,4. Gróf mæling á
bufferhæfni munnvatns sjúklinganna sýndi
minnkaða bufferhæfni f 74 (58,3%). Til saman-
burðar fannst minnkuð bufferhæfni í 10 (20%) af
50 stúdentum án glerungseyðingar (p<0,001).
Áttatíu sjúklingar (63%) gáfu upp mikla neyslu
súrra drykkja og/eða einkenni frá maga en aðeins
sex af 30 sjúklingum höfðu óeðlilega mikið bak-
flæði á 24 klukkustundna intraesophageal pH
mælingu.
I könnum á algengi glerungseyðingar meðal
278 15 ára reykvískra skólabarna fannst eyðing
hjá 60 (21,6%) og af þeim reyndust 72% hafa
væga eyðingu, 23% eyðingu inn í tannbein og 5%
alvarlega eyðingu. Bufferhæfni munnvatns
reyndist lág í 22% þessara 60 með eyðingu sem er
sama hlutfall og hjá 50 frískum stúdentum.
E-100. Takmörkun meðferðar á gjör-
gæsludeild
Erla G. Sveinsdóttir, Ólafur Þ. Jónsson
Frá svœfinga- og gjörgœsludeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur
Miklar framfarir í læknisfræði og tækni síðustu
áratugi hafa leitt til þess að unnt er að bjarga lífi
fleiri sjúklinga en áður. Ýmis siðfræðileg viðhorf
hafa einnig tekið breytingum og til álita getur
komið að takmarka meðferð. Á Borgarspítalan-
um (nú Sjúkrahúsi Reykjavíkur) voru leiðbein-
ingar varðandi takmörkun á meðferð formlega
teknar upp síðla árs árið 1992. í framhaldi af því
var þessi könnun gerð til þess að skoða hvernig að
takmörkun meðferðar var staðið.
Gerð var framvirk könnun á gjörgæsludeild