Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Side 89

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIR1T 34
89
V-58. Undirflokkar eitilfrumna í sjúk-
lingum með lófakreppu
Kristján G. Guðmundsson, Sturia Arinbjarnarson,
Þorbjörn Jónsson, Ari Ólafsson, Reynir Arn-
grímsson
Frá Heilsugœslustöðinni á Blönduósi, Rann-
sóknastofu HÍí ónœmisfrœði, kvennadeild Land-
spítalans, bœklunardeild FSA
Lófakreppa eða Dupuytrens sjúkdómur ein-
kennist af aukinni bandvefsmyndun sem smám
saman leiðir til kreppu. Orsök sjúkdómsins er
óþekkt þótt um ættlæga tilhneigingu sé að ræða, í
sumum tilvikum að minnsta kosti. Þeirri tilgátu
hefur verið varpað fram að lófakreppa geti verið
T-frumumiðlaður sjálfsofnæmissjúkdómur og
hefur verið lýst aukinni íferð ræstra (HLA-DR+)
T-frumna í bandvef sjúklinganna. Það er einnig
vitað að boðefnið transforming growth factor-
beta (TGF-þ) sem meðal annars T-frumur fram-
leiða örvar vöxt og starf fíbróblasta sem eru mikil-
væg frumugerð í meinferli lófakreppu. Markmið
þessarar rannsóknar var að kanna undirflokka B-
og T-eitilfrumna í blóði sjúklinga með lófakreppu
og sjá hvort merki um ræsingu eða önnur ónæmis-
fræðileg frávik fyndust.
Tekin voru blóðsýni úr 22 sjúklingum með lófa-
kreppu og til viðmiðunar sýni úr 10 heilbrigðum
blóðgjöfum. T-eitilfrumur voru merktar með
and-CD3, CD4, CD8 og CD45RO og B-frumur
með and-CD19 og CD5. Hlutfall frumnanna var
mælt í flæðifrumusjá (FACS).
Sjúklingar með lófakreppu voru með hækkað
hlutfall af ræstum T-frumum í blóði (P<0,01).
Sjúklingarnir sýndu einnig tilhneigingu til að hafa
meira af CD4+ og CD8+ T-minnisfrumum
(CD45RO+) en blóðgjafarnir. Lófakreppusjúk-
lingarnir höfðu auk þess marktæka lækkun á
CD5+ B-frumum (P<0,05).
Niðurstöðurnar geta samrýmst því að meingerð
lófakreppu tengist truflun í ónæmiskerfinu, þar
sem merki um ræsingu þess fundust. Ovíst er
hvernig túlka ber lækkun á CD5+ B-frumum en
sá frumuhópur sér að jafnaði um framleiðslu á
sj álfsofnæmismótefnum.
V-59. Faraldsfræðileg rannsókn á
tengslum sýkinga í ungbörnum við
ónæmisþroska
Þóra Víkingsdóttir, Magnús Stefánsson, Þorbjörn
Jónsson, Helgi Valdimarsson
Frá Rannsóknastofu HI í ónœmisfrœði, barna-
deild FSA
Inngangur: Langflest börn sem hafa tíðar eða
afbrigðilegar sýkingar fyrstu ár ævinnar greinast
ekki með neina ónæmisbilun samkvæmt hefð-
bundnum skilmörkum. Fyrri rannsóknir okkar
hafa þó leitt í ljós að tveggja ára börn með serum
IgA neðan við 25% mörk miðað við aldursstaðl-
aða normaldreifingu hafa aukna tíðni af eyma-
bólgum og ofnæmi.
Markmið: Kanna hvort IgG mótefnasvör gegn
tetanus bólusetningu við 14 mánaða aldur geti
gefið viðbótar upplýsingar um sýkingatilhneig-
ingu barna þegar þessi svör eru metin með hlið-
sjón af öðrum ónæmisþáttum.
Aðferðir: Handahófsúrtak 136 barna luku þátt-
töku í rannsókninni. Heilsufar þeirra var metið
samkvæmt stöðluðu eyðublaði þegar þau komu til
bólusetningar 14 mánaða gömul. Foreldrum
barnanna var þá afhent stöðluð dagbók til að
halda skrá yfir heilsufar til tveggja ára aldurs en
þá lagði barnalæknir heildrænt mat á heilsu þeirra
með hliðsjón af sýkingum og ofnæmi. Börnunum
var þannig skipt í tvo hópa, hraust eða lasburða,
án vitneskju um rannsóknarniðurstöður. Blóð-
sýni voru tekin fyrir og þremur vikum eftir bólu-
setninguna. Auk mótefna (IgG og IgG-undir-
flokkar) gegn tetanus toxoid var mælt heildar-
magn IgM, IgA, IgE, IgG og IgG-undirflokka og
Mannan Binding Protein.
Niðurstöður: Börn sem höfðu lág tetanus mót-
efni eftir bólusetningu (<10% miðað við nor-
maldreifingu) voru meira lasburða en hin (p=
0,04). Jafnframt voru börn sem höfðu lítið af
mótefnum fyrir bólusetningu og svöruðu henni
illa (títerhækkun <x4) lasnari en þau sem svör-
uðu henni vel (>x4, p=0,05). Nánari tengsla-
greining milli einstakra klínískra vandamála og
ónæmisþátta verður kynnt.
Ályktun: Börn sem svara tetanus bólusetningu
lítið hafa tilhneigingu til að vera lasburða.
V-60. Agðan Prosorhynchoides (buce
phaloides) gracilescens í fískum við ís-
land
Matthías Eydal*, Slavko H. Bambir*, Sigurður
Helgason*, Droplaug Ólafsdóttir**
Frá *Tilraunastöð HÍ í meinafrœði að Keldum,
**Hafrannsóknastofnun
Agðan Prosorhynchoides gracilescens (digen-
ea) fannst nýlega í fyrsta sinn í fiskum hér við land
þegar hjúplirfur sníkjudýrsins greindust í heila og
taugum í nokkrum þorskum og ýsum. Eini þekkti
fyrsti millihýsill ögðunnar í erlendum athugunum
er samlokan Abra alba. Hún lifir þó ekki við
Island. Annar millihýsill í lífsferli ögðunnar geta
verið tegundir þorskfiska og lýsinga en lokahýsill-
inn er skötuselur.