Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1998, Side 35

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 37
35
lagsgalla og fjögur litningagalla. Framan af
rannsóknartímanum var hjartaþræðing notuð
til sjúkdómsgreiningar, en frá 1984 hefur
greining verið gerð með ómskoðun. I níu sjúk-
lingum var gerð hjáveituaðgerð (shunt proce-
dure) áður en til leiðréttandi skurðaðgerðar
kom. Full leiðréttandi skurðaðgerð hefur verið
framkvæmd á 36 af 38 einstaklingum (94,7%).
Eitt barn gekkst ekki undir skurðaðgerð og í
öðru tilviki hefur aðeins verið gerð hjáveituað-
gerð. Hjartaþelsbólga hefur greinst fjórum
sinnum hjá þremur einstaklingum. Fjögur börn
hafa dáið (10,5%). Þrjú þeirra höfðu gengist
undir leiðréttandi skurðaðgerð og þar af var eitt
dauðsfall seintilkomið. Af 34 einstaklingum á
lífi er 31 í góðu ástandi (NYHA flokkur I), en
þrír (8,8%) eiga við vandamál tengd hjarta að
stríða (NYHA flokkur 11-111).
Alyktanir: Ferna Fallots er alvarlegur hjarta-
sjúkdómur sem getur leitt til dauða. Með beit-
ingu skurðaðgerða eru horfur og lífsgæði al-
mennt góð, en aðrir sköpulagsgallar eru í sum-
um tilvikum hamlandi.
E-26. Lotuverkir og önnur lotueinkenni
meðal skólabarna í Reykjavík. Algengi
og tengsl við mígreni
Pétur Lúðvígsson", Ólafur Mixa21
Frá 11Barnaspítala Hringsins, 2lHeilsugœslunni
Lágmúla
Inngangur: Endurteknir verkir (lotuverkir) í
höfði, kviði og/eða stoðkerfi, eru algengt kvört-
unarefni meðal barna og unglinga. Ef orsök
finnst ekki við læknisskoðun eða rannsóknir er
streitu eða óhagstæðum ytri aðstæðum gjarnan
kennt um. Oft fylgja lotuverkjum einkenni frá
sjálfráða (autonomic) taugakerfi (svo sem svimi,
fölvi, ógleði) sem bent geta til mígreniuppruna.
Rannsóknin var gerð til að kanna tíðni lotu-
verkja og nokkurra annarra algengra lotuein-
kenna (the periodic syndrome of childhood)
meðal barna í 1 .-10. bekk grunnskóla í Reykja-
vík og athuga fylgni þeirra við alþjóðlega við-
urkennd mígreniskilmerki og einnig við ýmsa
félags- og persónuleikaþætti.
Efniviður og aðferðir: Vorið 1996 var spurn-
ingalista með 59 spurningum dreift til allra
(13.044) grunnskólanemenda í Reykjavík
ásamt bréfi til foreldra þar sem óskað var eftir
að þeir svöruðu spurningunum með aðstoð
barnanna.
Niðurstöður: Svör fengust frá 10.579 börn-
um (81,1%). Alls höfðu 6.427 börn (60,8%)
einhvern tímann kvartað um höfuðverk, þar af
5.707 (88,9%) á síðustu 12 mánuðum og 1.533
(23,9%) mánaðarlega eða oftar síðustu 12 mán-
uði. Alls höfðu 1.157 börn (10,9%) einhvern
tímann leitað læknis vegna höfuðverkja og 966
(9,1%) höfðu misst að minnsta kosti einn dag
úr skóla á skólaárinu vegna höfuðverkja. Lotu-
verki í kviði höfðu 2.750 (26,0%), þar af 2.216
(80,6%) síðustu 12 mánuði og 786 (28,6%)
mánaðarlega eða oftar, en 1.114 (10,5%) höfðu
leitað læknis og 932 börn (8,8%) höfðu misst
að minnsta kosti einn dag úr skóla á skólaárinu
vegna lotuverkja í kviði. Lotuverki frá stoð-
kerfi höfðu 3256 (30,7%) þar af 2.916 (89,6%)
síðustu 12 mánuði og 1.064 (32,7%) mánaðar-
lega eða oftar, en 1.109 (10,5%) höfðu leitað
læknis og 196 börn (1,8%) misst að minnsta
kosti einn dag úr skóla á skólaárinu vegna lotu-
verkja frá stoðkerfi. Alls höfðu 934 börn
(8,8%) mígreni samkvæmt greiningarskilyrð-
um IHS (International Headache Society
1988). Sjö af 14 völdum lotueinkennum fund-
ust hjá að minnsta kosti 5% heildarþýðisins.
Nánar verður greint frá tengslum mígrenis
við lotuverki og önnur lotueinkenni.
E-27. Langvinnur lungnasjúkdómur í
fyrirburum
Sveinn Kjartansson, Atli Dagbjartsson, Gestur
Pálsson, Hörður Bergsteinsson, Þórður Þór-
kelsson, Asgeir Haraldsson
Frá vökudeild Barnaspítala Hringsins, Land-
spítalanum
Inngangur: Á undanförnum árum hefur bætt
meðferð og umönnun minnstu fyrirburanna
aukið lífslíkur þeirra verulega. Helstu ástæður
þessa eru meðal annars öndunarvélameðferð
og notkun súrfaktants eftir fæðingu og notkun
barkstera fyrir fæðingu. Þessum auknu lífslík-
um hefur ekki fylgt lækkun á tíðni langvinns
lungnasjúkdóms (chronic lung disease, CLD)
eins og vonast var til. Langvinnur lungnasjúk-
dómur (CLD), einnig nefndur bronchopulmon-
ary dysplasia, er skilgreindur sem aukin súr-
efnisþörf þegar barnið er 28 daga gamalt eða
við 36 vikna áætlaða meðgöngu og dæmigerðar
Rtg breytingar. Erlendar rannsóknir sýna að
30-70% barna með fæðingarþyngd <1000 g fá
sjúkdómsgreininguna langvinnur lungnasjúk-
dómur (CLD).
Tilgangur: Að rannsaka tíðni langvinnra
lungnasjúkdóma hjá miklum fyrirburum á ís-
landi.