Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1998, Side 41

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 37
41
Markmið rannsóknarinnar er að kanna
krabbameinsmynstrið í hópi iðnverkakvenna.
Efniviður og aðferðir: I rannsóknarhópnum
eru konur sem greiddu í Lífeyrissjóð Iðju Fé-
lags verksmiðjufólks á árabilinu 1970-1997,
alls 14.354 konur. Konurnar vinna ýmis störf
svo sem í vefja-, fata-, matvæla- og plastiðn-
aði, í bakaríum og efnalaugum. Starfsmenn í
slíkum iðnaði verða fyrir ýmiss konar áreitum í
vinnuumhverfinu sem geta haft áhrif á heils-
una. Rannsóknarsniðið er afturskyggn hóp-
rannsókn. Upplýsingar um krabbamein í hópn-
um fengust með tölvutengingu á kennitölum
við Krabbameinsskrá. Reiknað var staðlað ný-
gengihlutfall, en væntigildi var fundið með
margfeldi mannára í rannsóknarhópnum og ný-
gengi krabbameina meðal íslenskra kvenna á
sama aldri á sama tíma.
Niðurstöður: Niðurstöður benda til að heild-
artíðni krabbameina sé lægri meðal iðnverka-
kvenna en annarra kvenna, en krabbamein í
lungum, leghálsi, legi, heila og blóðmyndandi
vef séu tíðari í rannsóknarhópnum en hjá öðr-
um konum.
Alyktanir: Krabbameinsmynstrið í hópnum
er svipað og áður hefur sést meðal ófaglærðra
kvenna, en tíðni krabbameins í heila vekur sér-
staka athygli. Tíðni lungnakrabbameins í hópn-
um gæti átt rót að rekja til meiri tóbaksreyk-
inga þessara kvenna en annaixa og gæti for-
varnarstarf komið þar að gagni, en ekki er unnt
að útiloka að áreiti í vinnuumhverfinu geti átt
þátt í tilurð krabbameina í hópnum.
E-38. Óþægindi frá hreyfi- og stoðkerfí
meðal kvenna sem hættu störfum í físk-
vinnslu eru tíðari en meðal þeirra sem
héldu áfram að vinna
Hulda Olafsdóttir'1, Vilhjálmur Rafnssoiv’
Frá "atvinnusjúkdómadeild Vinnueftirlits ríkis-
ins, 2,rannsóknastofu í heilbrigðisfrœði HI
Inngangur: Fyrri rannsóknir hafa leitt í ljós
að óþægindi frá hreyfi- og stoðkerfi meðal
fiskvinnslukvenna eru tíð. Óþægindin frá efri
útlimum hafa orðið tíðari með tilkomu flæði-
línunnar enda verja konurnar lengri tíma við
einhæf störf eftir þessa tæknibreytingu. Til-
gangur rannsóknarinnar var að athuga óþæg-
indi frá hreyfi- og stoðkerfi meðal kvenna sem
hafa hætt að starfa í fiskvinnslu miðað við
óþægindi kvenna sem héldu áfram og varpa
þannig nokkru ljósi á hugsanleg áhrif hraustra
starfsmanna í þessari starfsgrein.
Efniviður og aðferðir: Notaður var staðlaður
norrænn spurningalisti um óþægindi frá hreyfi-
og stoðkerfi. Nafnalisti og heimilisföng starfs-
manna fengust hjá stjórnendum fiskvinnslu-
húsanna og var listinn sendur heim til fólksins.
Samtals svöruðu 282 konur á aldrinum 16-54
ára, sem er 71% svörun. Af þeim hættu 28 kon-
ur störfum stuttu eftir að þær svöruðu en 254
héldu áfram í starfi. Notuð var Mantel-Haensz-
el jafna þar sem efniviðnum var lagskipt eftir
aldri til að reikna út hlutfallslega áhættu (OR)
og 95% öryggismörk (95% CI).
Niðurstöður: Tíðni óþæginda frá hreyfi- og
stoðkerfi síðastliðna 12 mánuði var hærri með-
al fyrrverandi fiskvinnslukvenna en meða!
þeirra sem voru áfram í starfi. Hlutfallsleg
áhætta (OR) vegna óþæginda frá fingrum,
ökklum og úlnliðum sem hindruðu dagleg störf
síðastliðna 12 mánuði var 7,1 (95% CI 2,8-
18,0); 5,3 (95% CI 1,3-12,5) og 3,4 (95% CI
1,3-8,8).
Alyktanir: Þær konur sem hættu að vinna í
fiskvinnslunni höfðu almennt tíðari óþægindi
en hinar sem héldu áfram að vinna. Hugsanlegt
er að hér gæti áhrifa hraustra starfsmanna það
er að þær konur sem ekki hafa eins mikil óþæg-
indi frá hreyfi- og stoðkerfi haldi áfram að
vinna á sama stað.
E-39. Óþægindi frá hreyfi- og stoðkerfí
meðal starfsfólks við afgreiðslukassa
matvöruverslana
Þórunn Sveinsdóttir", Hulda Ólafsdóttir", Vil-
hjálmur Rafnsson21
Frá "atvinnusjúkdómadeild Vinnueftirlits rík-
isins, 21rannsóknastofu í heilbrigðisfrœði HÍ
Inngangur: Tilgangur rannsóknarinnar var
að kanna algengi óþæginda frá hreyfi- og stoð-
kerfi meðal starfsfólks matvöruverslana og eink-
um hvort óþægindi væru tíðari meðal þeirra
sem vinna við afgreiðslukassa en annarra.
Efniviður og aðferðir: í markhópnum voru
allir starfsmenn matvöruverslana í Reykjavík
og á Akureyri, þar sem voru þrír afgreiðslu-
kassar eða fleiri, alls 448 konur og 205 karlar.
Norræni spurningalistinn um óþægindi frá
hreyfi- og stoðkerfi með viðbótarspurningum
um vinnuaðstæður, vinnuskipulag og vinnu-
álag var sendur heim til þátttakenda. Vegna lít-
illar svörunar (konur 62,3%; karlar 42%) var
gerð símakönnun meðal þeirra sem ekki svör-
uðu. Reyndust hóparnir mjög svipaðir með til-
liti til aldurs, kyns og búsetu og hversu tíð