Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1998, Síða 128

128
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 37
ember 1995. Á þessu tímabili voru skráðar 927
komur frá 475 unglingum. Eftir ákveðnum við-
miðum var unglingunum raðað í þrjá hópa:
heimanfarnir, heimanreknir og heimalausir.
Skráningarblað athvarfsins sem notað var við
gagnaöflun var hannað af forstöðumanni og
starfsfólki Rauða kross hússins. Við komu ung-
lings fyllti sá starfsmaður sem var á vakt skrán-
ingarblaðið út að unglingi ásjáandi.
Niðurstöður og ályktanir: Niðurstöður sýndu
að mikill munur var á heimanförnum og heim-
anreknum annars vegar og heimalausum hins
vegar. Hins vegar er munur á milli heimanfar-
inna og heimanrekinna mun minni. Það sem
meðal annars var staðfest í þessari rannsókn er
að yfirgnæfandi meirihluti foreldra ungling-
anna býr ekki saman. Þetta bendir til að í fjöl-
skyldugerðum eins og stjúpfjölskyldu og með-
al einstæðra foreldra sé hættara við árekstrum
milli forráðamanna og unglings eða að heimil-
isaðstæður verði svo erfiðar að unglingur
ákveði að fara að heiman. Stór hluti ungling-
anna hafði hætt skyldunámi og skáru lands-
byggðarunglingar sig þar úr. Meirihluti ung-
linga í öllum hópum hafði reynslu af félagsleg-
um stofnunum, eins hafði stór hluti drengjanna
haft afskipti af lögreglu eða RLR.
Rannsóknin sýndi að neysla tóbaks, áfengis
og eiturlyfja er útbreidd meðal þeirra sem leit-
uðu til athvarfsins. í samræmi við fyrri rann-
sóknir sýndu niðurstöður að árekstrar innan
fjölskyldu er langalgengasta orsök þess að
heimanfarnir og heimanreknir unglingar leiti
til Rauða kross hússins. Húsnæðisleysi og eig-
in neysla voru hins vegar helstu ástæður fyrir
því að heimalausir leituðu til athvarfsins. Al-
mennt stóðu heimalausir mun ven- að vígi en
heimanfarnir og heimalausir. Heimalausir ung-
lingar eiga líklega allir forsögu sem heiman-
farnir eða heimanreknir unglingar. Þau eru því
viðvörun um þær hættur, svo sem vandamál í
skóla, aukna neyslu, afbrot og húsnæðisleysi,
sem heimanfarnir og heimanreknir standa
frammi fyrir ef ekki finnst viðunandi lausn á
þeirra málum.
Forvarnarstarf Rauða kross hússins felst í
því að halda þessum unglingum frá götunni og
bjóða þeim hjálp áður en vandamálin verða
yfirþyrmandi.
V-84. Greining á skráningargögnum
símaþjónustu Rauða kross hússins
Eiríkur Orn Arnarson", Helgi Hjartarson21
Frá "lœknadeild ///, "Dagvist barna Reykja-
víkurbörg
Inngangur: Farið var kerfisbundið yfir öll
símtöl sem borist höfðu símaþjónustu Rauða
kross hússins frá opnun þess árið 1987. Mark-
mið rannsóknarinnar var meðal annars að bera
saman símahegðun barna og unglinga annars
vegar og fullorðinna hins vegar.
Efniviður og aðferðir: Öll skráð símtöl hjá
símaþjónustu Rauða kross hússins á tímabilinu
frá 1987 til loka október 1995, alls 26.837,
voru notuð til úrvinnslu í rannsókninni. Skrán-
ingarblað símaþjónustu Rauða kross hússins
var notað sem mælitæki. Skráningablaðið
skiptist í tvo hluta: almennar upplýsingar um
símhringjanda og ástæður hringingar. Skrán-
ingarblaðið var fyllt út af starfsmanni sem tal-
aði við símhringjanda meðan á símtalinu stóð.
Niðurstöður og ályktanir: I samræmi við
niðurstöður annarra rannsókna hringdu mun
fleiri stúlkur en piltar. Helmingur þeirra sem
hringdu í hópi barna og unglinga var utan af
landi. Skýring á því kann að vera sú að opinber
félagsleg þjónusta er í lágmarki í dreifbýli.
Eins getur persónuleg nálægð fólks valdið því
að unglingur kýs frekar að leita með vandamál
sín til utanaðkomandi aðila.
Langstærsti hluti barna og unglinga hringdi
á milli 12 og 16 í símaþjónustuna. Svo virðist
sem börnin hringi helst þegar foreldrar eru ekki
heima. Greinilegur munur er á börnum og ung-
lingum annars vegar og fullorðnum hins vegar
þegar litið er á umræðuefni símtalanna. Um-
ræðuefni barna og unglinga tengdust þeim
vandamálum sem algeng eru í bernsku og
gelgjuskeiði, svo sem ástarvandamálum, örð-
ugleikum í samskiptum við fullorðna, kynferð-
ismálum, spurningum um líkama, þungun og
fóstureyðingar. Hins vegar hringdi langstærsti
hluti fullorðinna eða 32% til að leita ráða
vegna barns. Stór hluti beggja hópa hringdi
vegna vanlíðunar.
Kynjamunur lýsti sér helst í því að stúlkur
hringdu oftar vegna vandamála í ástum, þung-
unar eða fóstureyðingar. I hópi fullorðinna þar
sem mun fleiri konur hringdu var erindið oftast
að leita ráða vegna eigin barns. Karlar hringdu
hins vegar frekar til að fá ráð vegna eigin
vandamála.
V-85. Kopar, cerúlóplasmín og súperox-
íðdismútasi í sjúklingum með Alzheimers
sjúkdóm og Parkinsons sjúkdóm.