Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Page 52

146
Milli fátæktar og bjargálna.
[Stafnir
ill, kaupgjald lágt. Verðið á af-
urðunum er reyndar líka lágt,
að minsta kosti þeim, sem selja
þarf erlendis í samkepni við
landbúnaðarafurðir annara landa,
en það einkenni ber ekki vott um
neinn blóma, þegar það stendur
eitt út af fyrir sig, heldur þvert
á móti. — Ráð til viðreisnar er
ekki til nema það eina, sem allar
framfarir atvinnuvega byggjast
éii Aukning framleiðslunnar með
bættum vinnubrögðum, bygðum
á skynsamlegri aukningu stofn-
fjármunanna. Til hins síðast-
nefnda, sem er fyrsta undirstað-
an, verður að koma gætilega not-
að lánsfé eða gjafafé, meðan at-
vinnuvegurinn getur ekki sjálfur
skilað þeim arði, sem þarf til að
byggja hann upp. Togaraútgerð-
in í Reykjavík og Hafnarfirði
mun mega teljast hafa flest ein-
kenni blómans af núverandi at-
vinnuvegum landsins. Þar er mik-
il framleiðsla, verðið orðið lágt,
ekki vegna þess að varan sé lé-
leg, heldur af eðlilegri ástæðu
mikils framboðs, kaupgjaldið
hátt, en um fjórða einkennið, á-
góðann, er mikils áfátt. Hann er
misjafn, og liggur það í eðli at-
vinnunnar, og að meðaltali er
hann altof lítill, sem lýsir sér
greinilega í því, að gömlu skipin
eru ekki endumýjuð svo fljótt,
sem þyrfti, og í stað aukningar
undanfarinna ára, sem bygð var
að miklu leyti á lánsfé, er nú
komin kyrstaða.
Nauðsyn efnaaukningar.
Hér að framan hefir verið vik-
ið stuttlega að því, hver nauðsyn
það er fyrir efnahagsstarfsemiria,
að stofnfjármunir atvinnufyrir-
tækjanna endurnýist og aukist.
Án þessarar fjármunaaukningar
getur framleiðslan ekki aukist í
áttina til betri fullnægingar á
neyzluþörfum mannanna yfir
höfuð, kaupgjald mannanna, sem
atvinnuna stunda, ekki aukist,
yfir höfuð engin veruleg umbót
orðið á lífskjörum manna. En hér
við bætist svo hörð krafa úr ann-
ari átt um samskonar efnaaukn-
ingu. Fólkinu fjölgar stöðugt.
Hér á landi bætast nú við ár-
lega eitthvað um 1000 frumvaxta.
ungmenni umfram þá, sem falla
frá eða hætta störfum sakir van-
heilsu eða elli. Það er þess vegna
engan veginn nóg að auka eign-
irnar í landinu árlega svo sem
þarf til sómasamlegra umbóta
á atvinnuskilyrðum og aðbúnaði.
þess fólksfjölda, sem fyrir er.
Þar að auki þarf að leggja til ár-
lega að öllu leyti stofnfjármuni