Sagnir - 01.04.1989, Page 113

Magnús Þorkelsson
Umsögn
um 9. árgang
Sagna
Tímaritið Sagnir á sér orðið
nokkra sögu og hefur haslað
sér öruggan völl á markaðs-
torgi þeirra sem versla með söguleg
efni. Blaðið hefur tekið miklum
stakkaskiptum frá því fyrsta heftið
birtist í fjölrituðu formi. Undanfarin
ár hefur það birst í stóru mynd-
skreyttu broti og komið út árlega á
hóflegu verði. Nú hefur maður það á
tilfinningunni að næsta skref hljóti
að vera tímarit með mörgum lit-
myndum og poppaðri framsetningu,
einskonar Sagnalíf? Vonandi er
langt í það.
Að sama skapi hefur ritstjórnar-
stefna blaðsins breyst í gegnum tíð-
ina. Fyrst var það einskonar byltingar-
rit sagnfræðinema því næst árangur
útgáfunámskeiðs og síðan sjálfstætt
rit sagnfræðinema í allglæsilegu
broti. Innihaldið hefur einnig verið
misjafnt en víst má þykja að þetta rit
sé lífseigt í hillum og ósjald-
an stendur maður sig að verki við að
fletta upp greinarkorni úr fyrri heft-
um og vísa öðrum á þau. Þannig
eiga fræðitímarit að vera og eru í
raun bestu meðmæli ritraðar.
Helsti veikleiki Sagna gegnum tíð-
'na er að það hefur orðið vettvangur
kaflabrota úr misjafnlega merkileg-
um B.A. ritgerðum. Væntanlega fyrt-
'st nú einhver við. En það er nú
meining mín að venjulega séu B.A.
ritgerðir mun minni vísindaleg þrek-
virki en maður heldur að þær séu á
meðan maður skrifar þær og sjaldn-
ast mjög prenthæfar. En með mikilli
ritstjórnarvinnu má bæta þar úr. Og
víst er að allir sagnfræðistúdentar
hafa gott af að því að vinna við út-
gáfu og kynnast því starfi vel. Skiptir
þá ekki öllu máli fyrir tímarit þó
hver einasta grein heftisins veki ekki
jafnmikla athygli hjá öllum. Það
gera ekki einu sinni stóru bræður
þessa tímarits. Og fjarri því. Með
styrkri ritstjórn geta Sagnir í senn
orðið nokkuð merkilegur vettvangur
frumlegrar umræðu sögumanna og
þjálfað sagnfræðinema í útgáfumál-
um. Ef það fyrra er uppfyllt eitt og
sér þá eiga Sagnir meiri rétt á sér en
mörg tímarit hérlendis.
í 9. árgangi er aðaláherslan lögð
á umbreytingarskeið 19. aldar. Rit-
nefnd sendir bréf til lesenda og
varpar því fram að kannski hafi
merkilegar atvinnulífsbreytingar fallið
í skuggann af sjálfstæðisbaráttunni.
Nú er jafnframt lögð áhersla á að
birta frumrannsóknir, sem er gott.
Auk þess eru umræður um sagn-
fræði, bæði við hringborð, sem og
innlegg frá þremur starfandi fræði-
mönnum. Þá eru greinar um verslunar-
mál, ungbarnadauða, rjómabú og
mjólkurskóla. Auk þessa eru skrár
um höfunda, myndaskrá og yfirlit
um lokaritgerðir í sagnfræði árin
1987-8. Slík yfirlit eru reyndar mikil-
væg því innan um þessi verkefni
leynast óneitanlega frumleg og for-
vitnileg efni. Heftið er jafnframt afar
smekklega myndskreytt.
Atvinnulíf á nítjándu
öld
í greinaflokknum um atvinnulíf á
19. öld kemur fyrst grein eftir Gísla
Kristjánsson. Hann fjallar um þá
umbreytingu sem var að verða í Isa-
fjarðardjúpi, þegar í senn breyttust
verslunarhættir og atvinnulíf. Hann
sýnir fram á hvernig þessi mál
tengjast. Því er lýst að útgerð hafi
alltaf verið mikilvæg þar í Djúpi og
þá í höndum bænda. Höfundur fjall-
ar um það hvernig bændur knúðu
fram bætta verslunarhætti, betra
verð og jafnframt er greint frá því
hvernig þeir komu af sér fiskverkun
með því að selja kaupmönnum fisk-
inn blautan. Smám saman verður
þessi verslun að peningaverslun og
þar með er fjármagnshreyfing kom-
in af stað á svæðinu. Síðan snýr höf-
undur sér að útgerðarháttum þar
vestra, þilskipa- og bátaútgerð.
Hann sýnir fram á það að breytingar
í verslun og útgerð tengdust, hvort
um sig studdi hitt. Athyglisverð grein
um lítið svæði, — í raun byggða-
SAGNIR 111