Sagnir - 01.04.1989, Blaðsíða 115

Sagnir - 01.04.1989, Blaðsíða 115
Umsögn um 9. árgang Sagna að þeir séu oft full rólegir í tíðinni með ályktanir og þannig of hógvær- ir. Nokkuð sem fræðimenn ættu að taka eftir. Líklega er hægt að vera virkari í umræðunni án þess að verða of léttvægur talinn. Þessu næst fylgja þrjár hugvekjur um sagnaritun; Lýður Björnsson um sagnaritun fyrir stofnanir, Þórunn Valdimarsdóttir um ævisagnaritun og Friðrik G. Olgeirsson um byggða- söguritun. Það er vissulega fengur í þvf að fá reynda menn til að lýsa reynslu sinni af hinu og þessu sem varðar fagið. Lýður og Friðrik fjalla meira um ýmsa þætti samskipta verk- kaupa og verktaka og vandamál sem snerta tengsl þeirra. Þar er margt athyglisvert að finna. Þórunn á hinn bóginn fjallar meira um til- gang og inntak ævisagnaritunar, sem mér finnst í raun gefa lesand- anum meira. Þ.e. að gera grein fyrir því hvers vegna sú ritunarhefð hefur gildi. Það er ekki síst mikilvægt vegna þess að ævisagnaritun hefur gjarnan verið talin eitthvað sem sé annars flokks innan sagnfræða og ekki mjög marktæk. Fagmenntað og metnaðarfullt fólk gæti breytt þeirri ímynd. Ýmislegt annað Næst þessum greinum koma grein- ar sem fjalla um verslunarmál. Fyrst er grein Péturs Más Ólafssonar og fjallar hann um afstöðu Árna Magnús- sonar til einokunarverslunar. Nú er Arni næstum goðumlíkt tákn fyrir réttsýnan frjálsborinn íslending. Það kann því að koma ýmsum á óvart að hann hafði sambærilega afstöðu og aðrir embættismenn konungs til málsins og áleit einokunarverslun jafnvel til góðs fyrir samfélagið. Reyndar er þetta í takt við fyrrnefnda grein Ásgeirs Hilmars Jónssonar. Greinin er hluti af tímabæru endur- mati á ýmsum hlutum íslandssög- unnar þar sem meðal annars má færa sannfærandi rök fyrir því að einveldisstjórn Dana gat í ýmsu ver- ið framför frá lénsveldinu á 15. 16. 17. öld. Ólafur Elímundarson ritar um bænaskrár og umræður um verslunar- 1’ lietri, IfMiUri Oj motorbaUr . Oldi -i j . smið < li.i.li Opmr .1« uicð {liltari. I alla iin.i liála Alpha-mótora, mitUar ad kafa II hrtlof!. >1 I* I I ||. 1* II rðH 1* HMII. frelsi árið 1845. í greininni eru rakt- ar umræður um málið frá 1842 til 1847 og sagt frá helstu niðurstöðum þess máls. Atburðir og umræður eru taldar fram en ekki reynt að meta svo mjög út á hvað mál gengu. Dagný Heiðdal fjallar um ung- bardadauða hérlendis og dregur upp fremur svarta mynd af þeim málum á 18. og 19. öld. í fremur sláandi grein eru þessar staðreyndir settar í samhengi við önnur lönd og má landinn þar sitja undir öllu nei- kvæðari útkomu en heilbrigðiskerfi nútímans er talið þurfa að gera. Hún fjallar um ýmsa þætti aðbúnað- ar, húsakost, fæði og klæði og setur fram myndir og töflur máli sínu til stuðnings. Grein þessi vakti strax at- hygli mína fyrir góða framsetningu og vinnubrögð. I henni mætti án efa ræða margt eins og í hinum fyrri, en í heild er þetta gott verk. Ég velti því t.d. fyrir mér hvort þau samfélög sem hún ber saman á átjándu öld séu sambærileg. Þannig er Bretland þess tíma án efa í annarri stöðu en ísland. Dagný notar sem fyrirsögn máls- hátt sem er sífellt notaður ranglega. Um er að ræða málshátt sem hljóð- ar svo í munni almennings: „þeir sem guðirnir elska deyja ungir." Þetta er grísk grafskrift og ber vitan- lega merki fjölgyðistrúar sem ætti vart að eiga heima í okkar lútherska samfélagi. En í raun segir á legstein- inum: „sá sem guðirnir elska, deyr ungur". Þetta er vitanlega sparðatín- ingur og ekki áfellisdómur yfir Dagnýju Heiðdal, en þessu ætti að breyta því upprunalega áletrunin finnst mér fallegri. Lýður Pálsson fjallar hér næst um uppgang og hnignun rjómabúa hér- lendis á fróðlegan hátt. Lára Ágústa Ólafsdóttir fjallar svo um mjólkurskóla og mjólkurbús- stýrur í stuttri grein og góðri. Lýður Björnsson gerir stutta at- hugasemd við grein Hrefnu Róberts- dóttur frá 1986 um helmingaskipti hjóna. Er það góð ábending um það hve heimildaval getur markað kenn- ingar í fræðunum og hvetur án efa til frekari rannsókna á sviði sam- búðar og ástamála fyrri alda. Að lokum í heild má flokka þetta hefti Sagna í hóp þeirra góðu í ritröðinni. Þarna má lesa margar góðar greinar og fróðlegar rannsóknir. Meginskila- boðin til mín eru þau að sagnfræði- nemar ættu að halda þessu starfi lif- andi og gæta þess vandlega að vera á lipurri fræðilegri línu í framsetn- ingu en gæta þess að falla ekki ofan í blaðamennskustílinn, sem stund- um hefur brunnið við í fyrri heftum. Einnig dreg ég þá ályktun af hin- um ýmsu greinum hér að þörf sé fyr- ir rannsóknir á stórum vandamál- um, en á byggðasögulegum grunni. Þannig mætti ímynda sér að sagn- fræðideildin leggði línur með stór verkefni hjá stúdentum sem ynnu síðan sjálfstæð verkefni eða B.A. rit- gerðir innan verkefnanna. Ekki þyrfti mörg ár til að fá heillega mynd af ýmsum málum og varla skortir vettvang til útgáfu ef litið er til allra þeirra tímarita sem þetta fag á og þess áhuga sem þjóðin sýnir sagn- fræði. í versta falli gæti deildin birt áfangaskýrslur í sérstakri ritröð. Ekki þarf að leggja áherslu á það hve dýrmætt slíkt yrði fyrir skóla- starf, sérstaklega úti á landi þar sem heimildir og söfn eru fjarlægir draumar í því ástandi sem nú ríkir. Vale stúdentar! Magnús Þorkelsson. SAGNIR 113
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.