Félagsbréf - 01.07.1957, Side 13

PÉLAGSBRÉF
11
sannleikann, og ekkert nema sannleikann. Hann er raunsær fram
í fingurgóma og er strangheiðarlegur gagnvart raunsæisstefnu
sinni og lesandanum. Og því verður ekki neitað, að hinn naumi
stíll hæfir söguformi höfundarins einkar vel. Stutt saga af þessu
tagi þolir enga óþarfa skrúðmælgi eða viðhöfn.
H. St. náði rithöfundarþroska sínum á árunum eftir heim-
styrjöldina fyrri og bera verk
hans þess allmjög merki. Real-
ismi hans er miskunnarlaus og
þungbúinn. Hiklaust má skipa
honum í sveit sósíaliskra rit-
höfunda, en þeirrar bókmennta-
stefnu gætti harla mikið á tíma-
bilinu milli styrjaldanna, og
raunar bæði fyrir og eftir það.
Henni hefur verið mjög mis-
boðið, bæði af fylgismönnum
sínum og andstæðingum. Hörð-
ustu fylgismönnunum hefur
orðið það á að vilja enga list
sjá og viðurkenna aðra en sósí-
aliska og hafa gleymt því, að
víðar er guð en í Görðum,
en andstæðingar hennar hafa
margir dæmt öll skáld hennar óalandi og óferjandi og varga í
véum listarinnar. Hvort tveggja er jafn-fjarstætt, en svona vill
oft fara um bókmenntastefnur, sem eru í nánum tengslum við
stjórnmálaátök samtíðar sinnar.
Þótt lífsskoðun jafnaðarstefnunnar gangi eins og rauður þráð-
ur um verk H. St., fer því fjarri að rétt sé að flokka allar sögur
hans undir hreinræktaðar áróðursbókmenntir — tendenslittera-
tur. Til þess ber hann of mikla virðingu fyrir listinni og kröf-
um hennar. Sögur hans eru fyrst og fremst listrænar bókmenntir,
sem lúta sínum eigin lögmálum, þótt ekki leyni sér lífsskoðun
höfundarins.
Aðalviðfangsefni Halldórs Stefánssonar er lítilmagninn í sam-
Halldór Stefánsson.