Sveitarstjórnarmál - 01.12.2001, Blaðsíða 31

Héraðsskjalasöfn
í héraðsskjalasafninu á vígsludaginn. Á myndinni eru, talið frá vinstri, Ólafur Ásgeirsson
þjóðskjalavörður, Leo Ingason héraðsskjalavörður og Sigurður Geirdal, bæjarstjóri í
Kópavogi. Gunnar G. Vigfússon tók myndina fyrir Sveitarstjórnarmál.
lögum ríkis en bærinn kostar það að mestu. Hér-
aðsskjalasafnið hefur eigin Qárhag og stjórn.
Stjórnina, sem heldur reglulega fundi, skipa for-
maðurinn, Hilmar Björgvinsson hdl. og forstjóri,
Hjörtur Pálsson cand. mag. og Gylfi Gröndal, rit-
stjóri og rithöfundur. Varamenn þeirra eru þau
Margrét Björnsdóttir varabæjarfulltrúi, Ingvi Þor-
kelsson menntaskólakennari og Ólafur Jónsson, fv.
bæjarfulltrúi.
Undir hinu stjórnsýslulega hlutverki safnsins má
telja að safnið eigi að leiðbeina bæjarstofnunum
um skjalastjórnun. Það skal hafa eftirlit með
skjalavörslu bæjarstofnana. Ahersla er lögð á að
varðveita eldri skjöl bæjarins á tryggan hátt. Safnið
skal hafa skjölin skráð og aðgengileg til notkunar
og afgreiða fyrirspurnir úr skjölum samkvæmt
gildandi lögum. Héraðsskjalaverðir eru eftirlitsað-
ilar með stjómsýslunni. Hið menningarlega hlut-
verk felur í sér, í íyrsta lagi, það að safna og varð-
veita skjöl um sögu Kópavogs og Kópavogsbúa. í
öðru lagi að rannsaka og kynna sögu Kópavogs,
t.d. með sýningum, fundum, kynningum og útgáfu
og þannig efla þekkingu á sögu bæjarins og svæð-
isins fyrr og síðar. í þriðja lagi skal safnið stuðla
að auknum rannsóknum almennings og fræði-
manna á sögu Kópavogs og öllu því er hana snertir.
Kópavogur á sér merka sögu hvort sem litið er til
fyrri alda eða síðustu áratuga.
Um þessar mundir er sveitarfé-
lagið um margt hið öflugasta og
mest hraðvaxandi í landinu og,
að frátalinni höfuðborginni
einni, hið langstærsta. Allt end-
urspeglast það í hinum skjallegu
gögnum. Menn vísa og vitna til
Kópavogs í þátíð og nútíð. Bær-
inn hefur vissulega borið nokkur
merki nábýlisins við Reykjavík
en þann skugga hefur hann nú
mikið til hrist af sér. Hann hefur
ætíð haft sína eigin ímynd og
sjálfstæði, ekki síst í hugum
þeirra sem þar búa. Hann hefur
aldrei verið svefnbær eða út-
hverfi frá borginni.
Svo vikið sé stuttlega að þróun
skjalamála hjá Kópavogsbæ, þá
var magn gagna ekki mikið
framan af, t.d. á hreppsárunum.
Hreppstjórar og fýrstu bæjarstjórarnir héldu sjálfir
utan um gögnin mikið til, jafnvel heima hjá sér. En
eftir því sem íbúum og viðfangsefnum bæjarins
fjölgaði og yfirbygging stækkaði kom fleira fólk til
starfa við stjórnsýsluna. Skrifstofufólk leitaðist þá
við að sinna skjalavörslu jafnframt öðrum störfum
eða utanaðkomandi aðili var fenginn tímabundið til
að koma skipulagi á gögnin. Eftir því sem bærinn
stækkaði fór að verða sífellt meiri þörf á að hafa
reiðu á skjalagögnum. Menn ákváðu árið 1978 að
ráða sérstakan bæjarskjalavörð til þessara starfa og
var undirritaður ráðinn í starfið 1979 og hefur
gegnt því síðan að frátöldum þrernur hléum vegna
náms og annarra viðfangsefna, alls urn 2V2 ár, og
staðgengill rak safnið. Síðar bættist við mann-
aflann. Bæjarskjalavörður hefur til skamms tíma
haft aðstöðu á aðalskrifstofu bæjarins að Fannborg
2 enda var safnið deild úr bæjarskrifstofunum. Nú
breytist þetta og safnið er orðið sjálfstæð stofnun
með eigin stjórn og ijárhag og fær nýtt aðsetur að
auki en rekur þó jafnframt áfram skjaladeild í hús-
næðinu að Fannborg 2. Hið nýja húsnæði að
Hamraborg 1 er vel í sveit sett. Það er leiguhús-
næði sem bærinn hefur forkaupsrétt að. Sama
gildir um geymslurýmið að Hamraborg 14a. Eins
og fyrr segir stefna menn að því að safnið fari í
stærra húsnæði eftir nokkur ár, með hverjum hætti
sem það nú verður.