Sveitarstjórnarmál - 01.12.2001, Blaðsíða 42

Samgöngumál
Magnús Gunnarsson, bœjarstjóri í Hafnarfirði:
Samgöngur milli Hafnarfjarðar
og Reykjavíkur
Ég ætla að leyfa mér að staldra
hér nokkra stund við sögulegt
yfirlit enda hefur það löngurn
verið talið hyggilegt að byggja
framtíðarsýn á fortíðarsögu. Ég
ætla að renna yfir samgöngusög-
una nrilli HafnarQarðar og
Reykjavíkur frá því vegur var
fyrst lagður rnilli bæjanna allt
fram til dagsins í dag, því sú
saga er um rnargt áhugaverð og
lærdómsrík.
Lokið var við fyrsta veginn
milli Hafnaríjarðar og Reykja-
víkur árið 1898 en hann var
einkurn notaður sem göngustígur
enda ekki nema tveggja tíma
labb til að versla og skemmta sér
í Reykjavík. Fyrsti bíllinn kom
síðan til HafnarQarðar 1913. Það
voru Booklessbræður sem áttu
bílinn sem var sportbíll af gerð-
inni Austin Martin. Mun þetta
hafa verið fyrsta bifreiðin sem
komst klakklaust milli Hafnar-
ijarðar og Reykjavíkur. Allt fram
að þessum tíma fóru menn ann-
aðhvort ríðandi eða gangandi.
Þetta var átta árum eftir að
Sigurgeir Gíslason verkstjóri
hafði spáð því árið 1905 að um
aldamótin 2001 myndu menn
fljúga milli staða í þar til
gerðum farartækjum og tala
saman með þráðlausu áhaldi sem
knúið væri með aflinu i hand-
leggnum! Þessi einstaka sýn Sig-
urgeirs finnst mér gott dæmi um
framsýni okkar Hafnfirðinga því
tækniöldin hafði ekki við honum
þótt mögnuð væri.
Aætlunarferðir milli Hafnar-
ljarðar og Reykjavíkur með bif-
reiðum hófust síðan árið 1914.
Það voru Bifreiðafélag Reykja-
vikur hf. og Hafnarfjarðarbíllinn
hf. sem tóku að sér að hefja al-
menningssamgöngur á þessari
leið. Bifreiðafélagið fór sjö
ferðir á dag frá kl. 8 að morgni
til kl. 8 að kvöldi en Hafnar-
fjaróarbíllinn fór fjórar ferðir frá
10 að morgni og til 10 að kvöldi.
Fargjöld voru 1 króna fyrir
manninn hvora leið. Tveir bílar
komust í eigu Hafnfirðinga á ár-
unum 1913 og 1914 sem voru
notaðar í ferðum Hafnarfjarðar-
bílsins hf. Það voru tvær 7-8
manna fólksbifreiðar af gerð-
unum Panhard og Daimler og að
góðum og gegnum hafnfirskum
sið varð auðvitað að gefa bíl-
unum gælunöfn: Þeir voru kall-
aðir Beljan og Tuddinn!
Og þess má geta að Egill Vil-
hjálmsson var meðal þeirra
Hafnfirðinga sem fyrst eignuð-
ust bifreið og stundaði fólks-
flutninga milli HafnarQarðar og
Reykjavíkur en hann fluttist
fljótlega til Reykjavíkur og
stofnaði þar fyrirtæki.
Árið 1920 voru hafnar áætlun-
arferðir á vörubíl með far-
þegaskýli sem tók 10-12 manns
og sama ár var Bifreiðastöð
Hafnarijarðar stofnuð sem gerði
út fólksbíla á leiðinni Hafnar-
Qörður Reykjavik. Það þótti auð-
vitað talsvert fínna að fara með
fólksbílunum - nokkuð sem
hljómar kunnuglega enn þann
dag í dag og virðist liggja djúpt í
þjóðarsál íslendinga. Fleiri bætt-
ust síðan í hópinn við að bæta
almenningssamgöngurnar og má
þar nefna Bifreiðastöð Reykja-
víkur, Steindór Einarsson og Að-
alstöðina. Þetta voru sætaferðir
og enn var sama góða verðið: 1
króna á mann.
Strætisvagnaferðir milli Hafn-
arfjarðar og Reykjavíkur hófstu
árið 1933 á vegum Strætisvagna
Reykjavíkur hf. Farið var á hálf-
tíma fresti og fargjaldið var 50
Greinarhöfundur, Magmis Gunnarsson, lauk
prófi frá Verslunarskóla Islands árið 1970, starf-
aði um skeið hjá G. Þorsteinsson og Johnson
heildverslun en var aðalbókari Hvals hf frá
1973 til 1995. Frá 1995 til 1998 var hann fram-
kvœmdastjóri og umboðsmaðurfyrir Sjóvá-Al-
mennar tiyggingar og Samvinnuferðir-Landsýn i
Hafnarftrði. Hann var varabœjarfulltrúi Sjálf-
stœðisflokksins í Hafnarfirði kjörtímabilið 1990
til 1994 og hefur verið bœjarfulltrúi frá 1994.
Hann hefur verið bœjarstjóri í Hafnarfirði frá 9. júní 1998.