Milli mála - 01.01.2011, Síða 68
68
ætti sér í lagi við um það „þýðingarmoð“ sem „nú um tíma hefur
verið mokað út um allt land“ og hann hirti ekkert um.22 Varla hefur
þetta svar orðið Matthíasi til mikillar hugarhægðar í rimmunni við
Eirík, og ekki var Eiríkur hættur.
Tveimur mánuðum eftir að svar Benedikts til Matthíasar birtist
er hann enn kominn á stúfana með grein í Ísafold þar sem hann
tekur fyrir þær tvær svargreinar sem Matthías hafði birt gegn
ritdóminum.23 Þessi grein Eiríks er enn meinfýsnari en upphaflegi
ritdómurinn, og er þá langt til jafnað. Í raun hafði enginn orðið til
að koma Matthíasi til varnar,24 og sú staðreynd virtist hafa sömu
áhrif á Eirík og blóðlykt á hákarl. Fyrst rifjar hann upp þau ummæli
sem Matthías hafði látið falla að ritdómurinn væri rangur og
ósvífinn sleggjudómur. Hans eigið vottorð um að svo sé eigi að
duga til að sanna það. Þá hengir Eiríkur sig á þau ummæli Matthías-
ar að gagnrýni hans beinist einkum að „vafastöðum“.25 Þetta hafi
verið „vafastaðir“ fyrir Matthíasi einfaldlega vegna þess að hann
skildi þá ekki, þótt í raun hafi enginn vafi verið um merkingu fyrir
þá sem skildu mál Shakespeares. Þetta hafi Matthías sem sagt nú
játað opinberlega. Hann hafi heldur ekki borið við að rengja það að
Eiríkur hafi skilið þessa „vafastaði“ rétt, og með þögn sinni viður-
kenni hann að dómur Eiríks hafi í raun verið réttlátur. Ritdómurinn
hefði mátt vera mýkri í orðum hér og þar, en það breyti engu um
réttmæti og sannleiksgildi hans. Og hví skyldi Matthías sækja svo
fast að fá ritnefndina til þess að hafna dómi sínum yfir Óthelló? Það,
segir Eiríkur, er af því að hann getur í engu hrakið hann sjálfur og
vill skýla sér á bak við ritnefndina. Í ljósi þessa snýst sú einkunn
sem presturinn gaf ritdóminum – „rangur og ósvífinn sleggjudómur“
– í höndunum á honum, og „allr ,mórall‘ prestsins um þá siðspillingu
sem sé fólgin í ‚ójafnaði‘ í ritdómnum, verðr að þeim vendi, í hans
eigin hönd, sem hann agar í ógáti sjálfan sig með“.26
Eiríkur vék síðan að þeirri staðhæfingu Matthíasar að Óthelló-
þýðingin væri sín vandaðasta ritsmíði og sagði það vel geta verið,
22 Sama blað, 14. mars 1885, bls. 39.
23 Ísafold, 6. maí 1885, bls. 79–80.
24 Finnur Jónsson hugleiddi að taka svari Matthíasar, en segist ekki hafa haft tíma til þess, enda væri
slíkt „slettirekuskapur“. Sjá Þórunni Erlu Valdimarsdóttur, Upp á sigurhæðir, bls. 374–375.
25 Sjá grein Matthíasar í Þjóðólfi, 2. febrúar 1884, bls. 14.
26 Ísafold, 6. maí 1885, bls. 80.
YS OG ÞYS ÚT AF SHAKESPEARE