Milli mála - 01.01.2011, Side 101
101
fyrir henni og sýnir e.t.v. viðhorf þeirra til útlendinga sem til
landsins komu. Hún undraðist að fólk virtist stara á hana eins og
naut á nývirki, einu sinni var meira að segja hrópað ‘hún er hvít’
sem e.t.v. bendir til þess að alþýðufólk hafi haldið að hún væri
blökku kona eða „blámaður“ fyrst hún var útlensk. Hafi Íslendingar
verðið framandi í augum Idu Pfeiffer fer ekki á milli mála að hún er
það svo sannarlega í þeirra augum líka. Ekki gat Ida Pfeiffer tjáð sig
við alþýðufólkið svo ekki áttu sér stað nein samskipti sem víkkað
hefðu sjóndeildarhring Íslendinga í garð hennar eða veitt henni
meiri innsýn í líf og störf Íslendinga en þannig hefðu fordómar á
báða bóga minnkað. Framkoma Idu Pfeiffer ber vitni um að hún er
fáfróð um landið og íbúa þess.
Ferðlýsingar kvennanna tveggja eiga það sameiginlegt að rekja
ferðirnar nánast eins og um dagbækur væri að ræða. Ida Pfeiffer
hafði meðferðis meðmælabréf sem hún afhenti stiftamtmanninum
Hoppe í Kaupmannahöfn en þar voru þau samtímis. Ekki fannst
Idu Pfeiffer hann taka vel á móti sér, hann réð henni meira að segja
frá því að leggja í Íslandsförina, hún ætti eftir að lenda í óyfir-
stíganlegum erfiðleikum. Hún fór ekki að ráðum hans og henni var
því létt þegar hann bauð henni í reiðtúr upp að Elliðavatni, hélt hún
þá að hún væri komin í náðina hjá heldri stétt manna á Íslandi sem
aðallega voru Danir. Ekki reyndist það þó vera því stiftamtmannsfrúin
lét heilan mánuð líða áður en hún heimsótti Idu, sem bjó steinsnar
frá fjölskyldunni, og það sem var verra var; það fylgdi ekki boð
heim til þeirra í kjölfar þeirrar heimsóknar. „Dýrmæt meðmæla bréf
duga ekki ævinlega til þess að bræða ís hins norræna stéttar-
drambs“21, skrifar hún vonsvikin, og „ef ég hefði ekki kunnað að
einbeita mér að einhverju gagnlegra, myndi mér hafa veitzt harla
erfitt að drepa tímann. Það virðist aldrei hvarfla að þeim, þessum
frúm, að ég væri útlendingur, alein og algerlega útilokuð frá
samskiptum við menntað fólk.“22 Idu Pfeiffer sveið mjög að vera
ekki boðið í fín boð, sem hún frétti að væru haldin í bænum, en hún
virðist ekki hafa náð hylli fyrirfólksins. Í Svíþjóð var hún hins vegar
þekkt sem landkönnuður og þegar þangað kom var tekið á móti
21 Ida Pfeiffer, Íslandsferð fyrir 100 árum, þýð. Jón Helgason, Reykjavík: Skuggsjá II.1, án árs (líklega
1945), bls. 16.
22 Sama rit, bls. 19.
ODDNÝ G. SVERRISDÓTTIR