Stígandi - 01.04.1945, Qupperneq 76

170
BÚENDATAL SANDS í AÐALDAL
STÍGANDI
ilisfangi, og hafði það aldrei áður verið gert. Hefir mestur hluti
þess varðveitzt og er nú að verða lokið prentun þess. Afskriftar-
hrafl þess, að því er tók til Þingeyjarsýslu, barst mér í hendur frá
Jóhanni ættfræðingi úr Leirhöfn skömmu eftir að það kom í leit-
irnar og löngu áður en útgáfa þess hófst. Við athugun þess kemnr
margt í ljós um menn hér í sýslu, ættir þeirra og afstöðu, sem áður
var í myrkrunum hulið. Er þó synd að segja, að þáverandi sýslu-
maður vor Þingeyinga, Halldór Einarsson, hafi gert mannfræði
og ættvísi hátt undir höfði, er liann gekk frá sniðum manntalsins
fyrir sína sýslu. Samt sem áður er stórmikið á því að græða um þau
efni. Þar sést það, að Helgi Illugason er enn á lífi hjá Pétri, syni
sínum, á Fjalli, 87 ára gamall; eru þá 3 menn eldri en hann í
Þingeyjarsýslu og einn jafngamall. Samkvæmt þessu vitni er Helgi
fæddur um 1616, og hafði ég því farið ekki allfjarri í áætlun minni
áður um fæðingarár hans. Hins vegar veitir manntalið enga beina
fræðslu um aldur Elínar, konu hans, þ\ í að hún er þá undir lok
Iiðin. En af tilgreindum aldri barna þeirra Helga má þó nokkuð
ráða. Þau eru nú a. m. k. 4 á lífi: Pétur, hreppstjóri á Fjalli, 44
ára, Illugi í Skörðum, 45 ára, Málfríður, húsfreyja á Syðra-Fjalli,
45 ára, og Helga, húsfreyja á Isólfsstöðum, 49 ára. Eru þau því
fædd á árunum 1654—1659. Af þessu er ljóst, að Elín getur í fyrsta
lagi verið fædd urn 1615 eða um svipað leyti og Helgi, maður
hennar, en hún gæti verið nokkru yngri, fædd 1625—1630.
Ef litazt er um á Sandi manntalsárið 1703, þá virðist þar við
fyrstu yfirsýn vera fremur eyðilegt. Þó kemur maður þar ekki að
tómum kofunum, eins og bráðum mun sýnt. En Iiafi rnanni dott-
ið í hug að hitta Arnþór bónda heima, þá verður engum kápan
úr því klæðinu. Hann er genginn úr leik eins og gamla húsfreyj-
an á Fjalli, systir hans, og manntalið veitir enga beina fræðslu um
ætterni þeirra og aldur. Það orkar ekki að leysa úr þeirri spurn-
ingu, hvers börn þau systkinin voru, Arnþór og Elín, eða hvort
þau áttu sameiginlegan föður. En samt veitir það nokkra fræðslu.
Annars er heimilisfólk á Sandi „í aprilis 1703“ sem hér segir:
Þórður Helgason, bóndi................... 44 ára
Steinunn Erlendsdóttir, húsfreyja .... 48 —
Vilborg Þórðardóttir, barn............... 12 —
Gunnvör Ólafsdóttir, þjónar............. 64 —
Guðrún Olafsdóttir, þjónar.............. 34 —
Ólöf Ólafsdóttir, þjónar................ 34 —
Ásdís Höskuldsdóttir, þjónar............. 38 —