Stígandi - 01.03.1949, Side 51

en að Þorsteinn Egilsson mun liaia átt eftir upprekstur í Grísar-
tungu. En hitt er víst, að mest land milli Álftár og Hítarár í vestri
ásamt búinu á Ökrum hefur orðið eign Þóris, sonar Þorgils
knappa, sem nam Hnappadal.
Þorgils knappi er talinn leysingi. Hvernig gat sonur hans kom-
izt að stóru svæði innan landnáms Skallagríms og setzt í bú hans
á Ökrum? Heimildin lætur það liggja milli hluta með því að
segja aðeins, að hann hafi „eignazt“ landið. Mönnum mun hafa
verið óljóst, hvernig slíkt hefur gerzt. Ég held þó, að við geturn
gert okkur það skiljanlegt. Skallagrímur átti tvo syni, Þórólf og
Egil. Annar þeirra féll á Englandi, hinn var oftast einnig erlend-
is. Til hans mun stundum ekki hafa frétzt, svo að mörgum árum
skipti, og það var þá mjög tvísýnt, hvort hann mundi koma heim.
En Skallagrímur var orðinn gamall. Hann mun þá liafa þrotiS
bæði afl og áhuga til þess að halda stóra búinu, sem hann hafði
komið upp á landnámsárunum, með útibúin langar leiðir frá sér.
Enda mun liann hafa reynt það fyrr, að hann þurfti þeirra lítið
við. Þórir Þorgilsson getur þá hafa eignað sér Akra svipað og
Hænsa-Þóris saga segir, að Blundketill hafi eignað sér Örnólfsdal.
Þegar Egill tók við, mun hann hafa séð, að það þýddi lítið að ýfast
við því, sem gerzt hafði.
Eitthvað svipað sýnist hafa hent í landnámi Ketils hængs. Þar
bjó Dufþakur, leysingi þeirra Hildis og Hallgeirs, sem námu
Landeyjar, í Dufþaksholti, í landinu milli Þverár og Eystri Rang-
ár, þar sem annars bjuggu synir Ketils. Þar sem Sturlubók og
Hauksbók greina takmörk þess svæðis, sem Ketill hafði lagt undir
sig þarna, skilja þær Dufþaksholt og nokkuð ann'að land undan og
segja, að Ketill hafi gefið það Dufþaki. En Melabók fer einnig
með þenna mann sem með sjálfstæðan landnámsmann. Það er
merkilegt, að Ketill hængur skuli hafa lofað eða þolað leysingja
annarra manna byggð í þessum hluta landnáms síns. Að Hildir og
Hallgeir voru kornnir til landsins á undan Katli, er ólíklegt, þar
sem Ketill hefir leitað út mjög snemma. Ég tel sennilegast, að þeir
hafi komið seinna en hann, en þó fyrr en synir Ketils fengu bú-
staði á þessu umtalaða svæði sunnan Eystri Rangár. Orð Þórðar-
bókar, sem líklega eru tekin úr Melabók, að Dufþakur hafi numið
skikann sinn á undan Katli, geta átt við livort tveggja.
STÍGANDI 121