Læknablaðið - 15.01.2005, Side 18

1 915-1 924 / RADIUMLÆKNINGAR
Mynd 1.
Mynd 2.
Mynd 3.
Mynd 4.
Frú Curie tók því næst að kanna geislakraft jarð-
tegunda og varð sú rannsókn til þess að hún fann rad-
íum. Það fannst í Pechblende sem unnið er til gler-
gerðar vegna úraníumsambanda sem í því eru. Frú
Curie fann skjótt að í Pechblende bjó miklu meiri
geislakraftur en svo að það gæti orsakast af úraníum
eingöngu. Hún ályktaði því að í þessari jarðtegund
hlyti að vera áður óþekkt efni með mörgum sinnum
meiri geislakrafti en áður hafði þekkst. Pað var því
síður en svo að hún fyndi radíum fyrir tilviljun eina.
Pechblende fékk frú Curie frá Joachimsthal frá Bæ-
heimi; austurríska stjórnin var svo rausnarleg að senda
frúnni eina smálest af þessari dýrmætu jarðtegund til
Parísar. Jarðtegundina klauf frú Curie í ýmisleg kem-
ísk sambönd og varð svo að kanna radíóaktífitet hvers
einstaks sambands út af fyrir sig. Radíumsöltin fann
hún loks í sambandi við baríum. Með spektralanalýsu
sannaði hún að um nýtt efni væri að ræða. Síðar tókst
myndir af ýmsum smáhlutum með radíum
- eins og röntgengeislum.
2. Rafmagnsáhrif á loftið. Ef radíumgeislar fara
um loftbil milli „leiðara" sem hlaðnir eru raf-
magni getur rafmagnið streymt um loftið úr
einum „leiðara" í annan. Geislarnir hlaða loft-
„molekylana" rafmagni þannig að loftið ein-
angrar ekki eins og venjulega. Petta má sýna
með „eIektroscop“ og hefir þarna fundist mjög
nákvæm aðferð til að sýna tilveru ósýnilegra
geisla.
3. áhrif á hold; verður nánar vikið að því síðar.
Þegar Becquerel hafði fundið úraníumgeislana
kom mönnum fljótt til hugar að fleiri efni kynnu að
vera radíóaktíf og tókst frú Curie og maður hennar
sem var prófessor í eðlisfræði við Sorbonne á hendur
að kanna radíóaktífitet allra frumefna sem þá þekkt-
ust. Auk úraníums reyndist aðeins þoríum geislandi.
18 Læknablaðid 2005/91