Læknablaðið - 15.01.2005, Qupperneq 43

1945-1954 / MAGA- OG SKEIFUGARNARSÁR
Jósefsspítala í Reykjavík til ársloka 1948.
Meðferð Læknir u •cc Q Reoperation ór Siðan 1949 Athugusemdir
Sutui ulcer., dren. H. H. góð
X » nppendect » G-E anast. 1928 »
» » » » Excisio ulc. 1932 »
» » G Th. »
» » dren. M. E. G-E. anast 1930 •þ úr c. ventric. 21/3 1935
» » appendect »
» » H>H. V. ileus III. 1927 •þ úr ileus chr. 14/7 1930
» » » G-E. anast. 1932 góð
» » Witzelsfist M E »
» » H. H. »
» » » lakleg
» » » G-E. anast. 1939 góð
» » » bæril
» » » f úr upoplexia 1947
» » K. S. J. G-E. anast. 1945 góð
» » H. H bæril reperlor. á spítal.
Resectio costæ, Hren. K. S J góð perfor. larvata
Sutur ulcer » Resectio ventiic 1946 siðari uðg.
» » H. H. 1
» » K S. J. 1
» » H. H. •(■ af slysförum
» » » bæril
» » K. S. J Resectio ventric. 1947 -góð
» » H. H. Resectio ventiic. 1949 » reperforalion 1948
» » > »
» » » V. ileus 11. 1947 »
» » » » perforutio á spítal.
sár. (mikroscopia af hinu
upprunalega sári þessa
sjúklings sýndi endarter-
itis obliterans á háu stigi
í slagæðum magans). Frá
klínísku sjónarmiði var
því um sama ástand að
ræða og sjúklingurinn því
talinn hér með.
Aldur
Yngsti sjúklingurinn var
21 árs og sá elsti 55 ára.
9 sjúklingar eru innan
við þrítugt, 11 eru á milli
þrítugs og fertugs, 5 eru á
milli fertugs og fimmtugs
og loks eru tveir 50 ára
eða eldri.
Með öðrum orðum,
20sjúklinganna, eða rúm-
lega 75%, eru á aldrin-
um 20-40 ára og er það
í samræmi við reynslu
annarra.
ar í ljós að 5 tilfelli eru oftalin á Landspítalanum og
2 í St. Jósefsspítala á þessu tímabili og getur það að
nokkru leyti legið í því að í heilbrigðisskýrslunum eru
meðtalin perforation á garnarsárum öðrum en skeifu-
garnarsárum. Tilfellin verða þá 72 eða rúmlega 3 á
ári að meðaltali. Fram til ársloka 1948 telst mér svo
til samkvæmt fengnum upplýsingum frá flestum aðal-
sjúkrahúsum landsins að perforationir á ulcus pept-
icum er til skurðaðgerðar hafa komið séu orðnar um
eitt hundrað.
Yfirlitstafla I sýnir kyn, aldur, upphafsstafi nafns
og heimilisfangs þessara 27 sjúklinga. Auk þess hvort
þeir hafa haft meltingartruflun áður en þeir perforer-
uðu og þá hversu lengi. Hve langur tími leið frá því að
perforation átti sér stað þar til þeir voru opereraðir.
Dagsetningu aðgerðar og ár. Hver sjúkdómurinn var
og hver aðgerðin var. Upphafsstafi læknisins er fram-
kvæmdi aðgerðina. Operations mortalitet, síðari ár-
angur, reoperationir og loks athugasemdir.
Kyn
Hér sem annars staðar eru karlmenn í yfirgnæfandi
meirihluta. Af þessum 27 acut tilfellum á St. Jósefs-
spítala eru aðeins tvær konur (nr. 1 og 7) og þó raun-
verulega aðeins ein og það fyrsta tilfellið því að
hin konan hafði nýlega verið skorin upp við maga-
sári (gerð resection) en acut sár myndast á miðjum
framvegg magastúfsins talsvert ofan við anastomos-
una að öllum líkindum undan töngum og var perfor-
ationsopið nákvæmlega eins og við venjulegt sprungið
Heimili
Tveir þessara sjúklingar voru enskir sjómenn (nr. 6 og
nr. 27). 6 voru búsettir utan Reykjavíkur (nr. 14, 15,
16,21,24 og 26) en annar Englendingurinn (nr. 27) og
Seyðfirðingurinn (nr. 16) lágu báðir á spítalanum til
observationar er sár þeirra perforeruðu. Hinir utan-
bæjarmennirnir (nema nr. 18 er var staddur í bænum)
voru fluttir í sjúkrabifreið eða á skipi til bæjarins og
einn sjúklingur úr Reykjavík var staddur úti á landi
er maginn sprakk.
Aldur einkenna fyrir perforation
Flestir þessara sjúklinga höfðu haft meltingartruflun
eða sáraeinkenni árum saman áður en sárin sprungu.
Aðeins 3 þeirra höfðu alls engin einkenni haft frá
maga og aðrir 3 aðeins í 1 Vt-2 Vi vikur. Einn þessara
sjúklinga fullyrti að hann hefði aldrei á ævi sinni feng-
ið svo mikið sem brjóstsviða.
Ýmsir telja að um 25% hafi engin einkenni haft er
þeir allt í einu fá perforation.
Aldur perforationar er þeir eru opereraðir
Pegar frá er talinn nr. 17 er engin laparotomia var
gerð á hafa
13 sjúklingar verið opereraðir innan 6 klst, dánir 2
8 - eftir 6-12 klst. dánir 0
3 - eftir 12-24 klst. dánir 0
2 - eftir 32-72 klst. dánir 0
Dánartalan er því 7,8 af hundraði.
Öllurn ber saman um það að fyrstu afdrif þessara
Læknablaðið 2005/91 43