Læknablaðið - 15.11.2005, Blaðsíða 44

UMRÆÐA & FRÉTTIR / AF SJÓNARHÓLI STJÓRNAR L(
Stimpilklukka á Landspítala
Hulda
Hjartardóttir
Höfundur er
varaformaður LÍ.
I pistlunum Af sjónarhóli
stjórnar birta stjórnarmenn
LÍ sínar eigin skoðanir
en ekki félagsins.
Á Landspítala er nokkuð langt síðan tekin var
í notkun stimpilklukka. Notkun hennar mæltist
misvel fyrir hjá starfsfólki, sérstaklega læknum.
Skoðanir lækna á þessu fyrirbæri hafa verið allt frá
því að finnast þetta sjálfsagt og yfir í það að finnast
þetta fáránlegt. Það er að vissu leyti skiljanlegt að
vinnuveitandi vilji vita hvort starfsfólkið sem hann
er að borga laun sé í raun og veru í vinnunni en
á móti kemur að það getur verkað sem vantraust
á starfsmennina þegar svona stöðgugt eftirlit er
talið nauðsynlegt. Læknar hafa gjarnan viljað hafa
svolítið svigrúm í vinnutímanum þar sem vinna
okkar rúmast oft ekki auðveldlega innan þessa
hefðbundna átta klukkustunda vinnudags. Margir
læknar vinna miklu lengri vinnudag en þennan
hefðbundna og koma oft inn á spítalann til að
vitja sjúklinga sinna þess utan og gera það í þeim
tilgangi að veita sjúklingunum samfellda, góða
þjónustu og umhyggju. Fyrir þessa vinnu utan
hefðbundins vinnutíma fæst yfirleitt engin borgun,
nema sérstaklega sé beðið um hana af yfirmanni,
né heldur formlegt frí. Læknar hafa þá kannski
stundum nýtt sér dauðan tíma til að fara aðeins
fyrr heim stöku sinnum til að bæta sér þetta upp.
Þegar tekin var upp stimpilklukka var fljótt ljóst
að hún yrði ekki notuð til að greiða yfirvinnu, ein-
göngu til að fylgjast með því að vinnuskyldan væri
innt af hendi. Meðal annars þess vegna brugðust
margir læknar illa við og hafa í raun þrjóskast
við og ekki notað stimpilklukkuna. Eftir að nýtt
tölvukerfi var tekið upp í vor til að fylgjast með
inn- og útstimplunum og eftirlitið fært nær starfs-
fólkinu og næstu yfirmönnum er krafan um inn- og
útstimplun og leiðréttingar á þeim orðin algjör og
ekki hægt að ganga frá vinnuskýrslum nema þetta
sé í lagi. I tengslum við þetta fengu allir læknar
sjúkrahússins bréf frá lækningaforstjóra þar sem
hann tók sérstaklega fram að vinnutími lækna væri
skilgreindur sem fastur, ekki sveigjanlegur og að
starfsmenn eins og læknar geti hvorki fengið um-
fram tíma greiddan né geti þeir safnað honum upp
til úttektar seinna meir. Jafnframt er vísað í kjara-
samning lækna þar sem er fráviksheimild til að
haga vinnutíma með öðrum hætti en þá með skrif-
legu samkomulagi. Tekið er fram að þessu ákvæði
sé einungis beitt í undantekningartilvikum og með
samþykki viðkomandi yfirlæknis og sviðstjóra. Það
var því enn á ný augljóst að ekki var ætlunin að
nota stimpilklukku til að greiða fyrir unna vinnu,
einungis til að fylgjast með að enginn sé að svíkjast
undan. Nýja viðverukerfið sem kallast Vinnustund
hefur í raun kristallað þessa hugsun þar sem hver
einasta mínúta þar sem hefðbundinni vinnuskyldu
er ekki náð kemur fram í mínus og þarf sérstakt
samþykki yfirmanns til að ekki verði dregin af
manni laun þrátl fyrir að á sömu vinnuskýrslu
komi kannski fram margir klukkutímar unnir utan
vinnutímans.
Eigum við læknar að halda áfram að sætta
okkur við að vinna okkar sé einskis metin? Þau
rök að læknar fái þannig sjálfdæmi um að skammta
sér laun eru ekki mjög haldgóð. Flest okkar eigum
fjölskyldu og áhugamál sem er naumt skammt-
aður tími og við myndum gjarnan vilja eyða meiri
tíma með. Það er einnig nokkuð Ijóst að margir
læknar geta gengið í mun betur launuð störf utan
sjúkrahússins og þurfa því ekki að reiða sig á yfir-
vinnugreiðslur þar til að hækka launin sín. Það er
eingöngu vegna þjónustu við sjúklingana og með
þeirra velferð í huga sem læknar dvelja lengur á
vinnustaðnum en um er samið og lýsir því oft á
tíðum að mannafli til að klára störfin í dagvinnu-
tíma er ekki nægur eða þá að tilfellin eru krefjandi
og aðgerðir, viðtöl og umönnun sjúklinga tefjast
framyfir venjulegan vinnutíma. Það þætti ámælis-
vert ef læknir liti alltaf á klukkuna og sliti viðtali
kl. 16 og náttúrulega fáránlegt ef læknir gengi út
úr aðgerð klukkan fjögur og bæri því við að vaktin
gæti klárað hana. Það er því ef til vill kominn tími
til að berjast fyrir launum fyrir alla unna vinnu á
vinnustöðum lækna, ekki bara það sem vinnuveit-
endunum þóknast að greiða okkur fyrir. Læknar
eru skuldbundnir sínum sjúklingum og því að veita
þeim eins góða umönnun og hægt er og því er ekki
líklegt að þeir muni upp til hópa hætta kl. 16 eins
og vinnuveitandinn virðist ætlast til en það er við
hæfi að taka tillit til þessarar sérstöðu sem fylgir
læknisstarfinu og veita læknum meiri sveigjanleika
í starfi og treysta þeim til að meta hvenær vinnunni
er lokið.
844 Læknablaðið 2005/91