Læknablaðið - 15.10.2009, Blaðsíða 54

ftétt ákvörðo0
a
'5
Reynsla sem treysta má
CELEBRAT
(CELECOXIB)
Ábendingar Til meðhöndlunar á einkennum slitgigtar, iktsýki og hryggikt. Ákvörðun um
að ávísa sértiæföum COX-2 hemli skal grundvallast á mati á heildaráhættu hvers
sjúklings. Skammtar og lyfjagjöf. Vegna þess að hætta á hjarta- og æðasjúkdómum af
völdum celecoxibs getur hugsanlega aukist með auknum skömmtum og aukinni
meðferðarlengd, á meðferöartími að vera eins stuttur og mögulegt er og nota á minnsta
virkan sólarhringsskammt. Endurmeta á reglulega þörf sjúklings fyrir verkjastillingu og
svömn við meðferð, einkum hjá sjúklingum með slitgigt. Slitgigt: Ráðlagður sólarhrings-
skammtur er yfirleitt 200 mg einu sinni á sólarhring eða skipt í tvo skammta. Hjá sumum
sjúklingum með ófullnægjandi linun einkenna getur verið ávinningur í því að nota 200 mg
tvisvar sinnum á sólarhring. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náðst eftir 2 vikur ætti
að íhuga önnur meðferöarúrræði. Iktsýki: Ráðlagður upphafs-sólarhringsskammtur er
200 mg skipt í tvo skammta. Síðar meir má, ef þörf krefur, auka skammtinn í 200 mg
tvisvar á sólarhring. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náöst eftir 2 vikur ætti að íhuga
önnur meðferðarúrræði. Hryggikt: Ráölagður sólarhringsskammtur er 200 mg einu sinni á
sólarhring eða skipt í tvo skammta. Hjá fáeinum sjúklingum með ófullnægjandi linun
einkenna getur verið ávinningur í því að nota 400 mg einu sinni á sólarhring eða skipt í tvo
skammta. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náðst eftir 2 vikur ætti að íhuga önnur
meðferðarúrræði. Ráölagður hámarksskammtur á sólarhring, fyrir allar ábendingamar, er
400 mg. Nota má Celebra með eða án matar. Aldraðir. Eins og hjá fullorönum er ráðlagður
upphafsskammtur 200 mg á sólarhring. Síðar meir má, ef þörf krefur, auka skammtinn í
200 mg tvisvar á sólarhring.Gæta skal sérstakrar varúðar hjá öldruðum sem eru innan við
50 kg að líkamsþyngd. Skert IHrarstarlsemi: Hefja skal meðferö með helmingi ráðlagðs
skammts hjá sjúklingum með staðfesta í meðallagi skerta lifrarstarfsemi sem hafa 25-35
g/1 af albúmini í sermi. Hvað þennan sjúklingahóp varðar liggur einungis fyrir reynsla frá
sjúklingum með skorpulifur. Skert nýmastarlsemi: Reynsla af notkun celecoxibs handa
sjúklingum með vægt til í meðallagi skerta nýmastarfsemi er takmörkuö og skal því
meðhöndla slíka sjúklinga með varúð. Böm: Celecoxib er ekki ætlaö bömum. Sjúklingar
með skert CYP2C9 umbrot: Gæta skal varúöar við gjöf celecoxibs handa sjúklingum, sem
vitað er um eða þar sem grunur leikur á að um skert CYP2C9 umbrot sé að ræða, byggt á
arfgerð eða fyrri sögu/reynslu með öðrum CYP2C9 hvarfeínum, þar sem hættan á
skammtaháöum aukaverkunum eykst. (huga skal aö minnka minnsta ráðlagöan skammt
um helming. Frábendingar Saga um ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálpar-
efnanna. Þekkt ofnæmi fyrir sulphonamidum. Virkt ætisár eða blæöingar í meltingarvegi.
Sjúklingar sem hafa fengið astma, bráða nefslímubólgu, nefsepa (nasal polyps),
ofsabjúg, ofsakláða eða annars konar ofnæmi eftir notkun asetýlsalisýlsýru eða bólgu-
eyöandi gigtarlyfja (NSAID) þar með taldir cyclooxygenasa-2 (COX-2) hemlar. Meöganga
og konur sem geta oröiö þungaðar, nema notuð sé örugg getnaðarvöm. Hjá þeim tveimur
dýrategundum sem hafa verið rannsakaðar hefur komið í Ijós að celecoxib getur valdið
vansköpunum. Hugsanleg áhætta fyrir þungaðar konur er ekki þekkt en ekki er unnt að
útitoka hana. Brjóstagjöf. Alvariega skert lifrarstarfsemi (albúmín í sermi < 25 g/1 eða
Child-Pugh 10). Sjúklingar með áætlaöa kreatínínúthreinsun < 30 ml/mín. Bólgu-
sjúkdómur í þörmum. Hjartabilun (congestive heart failure (NYHA ll-IV)). Staðfestur
hjartasjúkdómur vegna blóðþurrðar, sjúkdómar í útlægum slagæðum og/eða heilaæða-
sjúkdómur. Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun Fylgikvillar í efri hluta
meltingarvegar (gatmyndun, sár eða blæöingar) hafa komið fram hjá sjúklingum sem
fengið hafa meðferö með celecoxibi, og hafa stundum verið banvænir. Gæta skal varúöar
hjá sjúklingum sem eru í mestri hættu á að fá aukaverkanir frá meltingarvegi í tengslum
við notkun bólgueyðandi gigtariyfja (NSAID); aldraðir, sjúklingar sem samhliða nota önnur
bólgueyöandi gigtarlyf eða asetýlsalisýlsýru og sjúklingar með sögu um sjúkdóm í
meltingarvegi t. d sár eða blæöingu. Enn frekari hætta er á aukaverkunum frá meltingar-
vegi (sár í meltingarvegi eöa aðrir fylgikvillar í meltingarvegi) þegar celecoxib er notað
samhliöa asetýlsalisýlsýru (jafnvel í litlum skömmtum). (langtíma klínískum rannsóknum
hefur ekki verið sýnt fram á marktækan mun hvað varðar aukaverkanir á meltingarveg við
notkun sérhæfðra COX-2 hemla og asetýlsalisýlsýru annars vegar og bólgueyöandi
gigtariyfja og asetýlsalisýlsýru hins vegar. Forðast skal samtímis notkun celecoxibs og
bólgueyöandi gigtariyfja (NSAID), sem ekki innihalda asetýlsalisýlsýru. Aukinn fjöfdi
alvariegra hjarta- og æðasjúkdóma, aðallega hjartadrep, kom í Ijós í langtima saman-
burðarrannsókn við lyfleysu hjá sjúklingum með kirtilsepa (sporadic adenomatous polyps)
sem fengu 200 mg tvisvar á sólarhring eða 400 mg tvisvar á sólarhring af celecoxibi,
samanborið við lyfleysu. Vegna þess að hætta á hjarta- og æðasjúkdómum af völdum
celecoxibs getur hugsanlega aukist með auknum skömmtum og aukinni meðferðariengd,
á meðferðartími að vera eins stuttur og mögulegt er og nota á minnsta virkan sólarhrings-
skammt. Endurmeta á reglulega þörf sjúklings fyrir linun einkenna og svömn við meöferð,
einkum hjá sjúklingum með slitgigt. Sjúklingar með marktæka áhættuþætti fyrir hjarta- og
æðasjúkdómum (t. d. háþrýsting, blóðfituhækkun, sykursýki, reykingar) á ekki að
meöhöndla með celecoxibi nema að vel athuguðu máli. Sértækir COX-2 hemlar koma
ekki í stað fyrirbyggjandi notkun acetýlsalicýlsýru gegn hjarta- og æðasjúkdómum af
völdum segareks, því þeir hamla ekki samloðun blóðflagna. Því skal ekki hætta meðferð
með lyfjum sem hamla samloðun blóðflagna. Svo sem við á um önnur lyf sem hemja
nýmyndun prostaglandina hefur sést vökvasöfnun og bjúgur hjá sjúklingum sem nota
celecoxib. Því skal nota celecoxib með varúð handa sjúklingum með sögu um hjartabilun,
vanstarfsemi vinstri slegils eða háþrýsting og hjá sjúklingum sem eru með bjúg af
einhverri annarri ástæðu, vegna þess að hömlun prostaglandina getur haft í för með sér
versnandi nýmastarfsemi og vökvasöfnun. Einnig skal gæta varúðar hjá sjúklingum sem
nota þvagræsilyf eða geta af öðrum orsökum verið í hættu á að verða fyrir blóðþurrö. Svo
sem við á um öll bólgueyðandi gigtariyf (NSAID), getur celecoxib leitt til nýgengis
háþrýstings eða versnunar á háþrýstingi sem þegar er til staðar, sem hvort um sig getur
leitt til aukinnar tíðni hjarta- og æðasjúkóma. Því skal fylgjast náið með blóðþrýstingi við
upphaf meðferðar og á meðan meðferö stendur. Hjá öldruðum eru meiri líkur á skertri
nýma- eða lifrarstarfsemi og sér i lagi skertri hjartastarfsemi, og því skulu læknar hafa
viðeigandi eftiriit með sjúklingunum. Bólgueyðandi gigtartyf (NSAID), þar með talið
celecoxib, geta valdið eiturverkun á nýru. í klínískum rannsóknum var sýnt fram á að
celecoxib hefur svipuð áhrif á nýru og það bólgueyöandi gigtariyf (NSAID) sem miðað var
við. Þeir sjúklingar sem eru í mestri hættu á eiturverkun á nýru eru sjúklingar sem hafa
skerta nýmastarfsemi, eru með hjartabilun, eru með lifrarbilun og aldraöir. Fylgjast skal
náið með þessum sjúklingum meðan á celecoxib meðferð stendur.l tengslum við notkun
celecoxibs hefur verið greint frá nokkrum tilvikum um alvarieg áhrif á lifur, þar á meöal
svæsinni lifrarbólgu (í sumum banvæn), drepi í lifur og lifrarbilun (í sumum tilvikum
banvæn eöa kraföist lifrarígræöslu). (þeim tilvikum þar sem greint var frá þvi hvenær
áhrifin komu fram, komu flestar alvariegustu aukaverkanimar á lifur fram innan eins
mánaðar frá því að meðferð með celecoxibi hófst. Ef starfsemi einhverra ofannefndra
líffæra versnar hjá sjúklingum á meðan á meðferð stendur, á að gera viðeigandi
ráðstafanir og íhuga hvort hætta eigi meðferð með celecoxibi. Celecoxib hamlar CYP2D6.
Enda þótt þaö sé ekki öflugur hemill þessa ensims kann að vera nauösynlegt að minnka
skammta þeirra lyfja sem skömmtuð eru einstaklingsbundið og umbrotna fyrir tilstilli
CYP2D6. Gæta skal varúöar við meðferð sjúklinga sem vitaö er að hafa lélega CYP2C9
ensímvirkni. Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá alvartegum áhrifum á húð,
sumum banvænum, þar með talið skinnflagnings-bólgu, Stevens-Johnson heilkenni og
eitrunardrepi í húð i tengslum við notkun celecoxibs, en þetta kemur örsjaldan fyrir. Svo
virðist sem sjúklingar séu í mestri hættu fyrir þessum aukaverkunum i byrjun meðferðan í
flestum tilvikum hafa þessi einkenni byrjað að koma fram á fyrstu mánuöum meðferðar.
Greint hefur verið frá alvariegu ofnæmi (bráðaofnæmi og ofnæmisbjúg) hjá sjúklingum
sem fengu celecoxib. Sjúklingar með sögu um ofnæmi fyrir sulphonamidum eða ofnæmi
fyrir einhverju lyfi eru hugsanlega í meiri hættu að íá ofnæmi. Hætta skal notkun
celecoxibs strax og fram koma húðútbrot, sár í slímhúö eða einhverjar aðrar visbendingar
um ofnæmi. Celecoxib getur dulið hita og önnur merki um bólgu. Alvariegar blæöingar
hafa komið fyrir hjá sjúklingum sem jafnframt nota warfarin. Gæta skal varúðar þegar
celecoxib er notaö samtímis warfarini og öðrum blóðþynningartyfjum til inntöku. Celebra
100 mg og 200 mg hylki innihalda mjólkursykur (149,7 mg og 49,8 mg, talið í sömu röð).
Sjúklingar með sjaldgæfan arfgengan kvilla galaktósaóþol, Lapp laktasa skort eða
glúkósa-galaktósavanfrásog ættu ekki að taka þetta lyf. Milliverkanir við önnur lyf og
aörar milliverkanir Lyfhrifamilliverkanir Fylgjast skal með blóðstorkuvirkni, einkum fyrstu
dagana eftir að celecoxib meðferð hefst eða henni er breytt hjá sjúklingum sem nota
warfarin eða önnur blóðþynningariyf, vegna þess að þessir sjúklingar eru i aukinni hættu á
að fá blæðingafylgikvilla. Þess vegna er mikilvægt að fylgjast vel með prótrombíntíma INR
hjá sjúklingum sem nota blóðþynningarfyf til inntöku, sérstaklega fyrst eftir að meðferö
með celecoxibi hefst og þegar henni er breytt. Greint hefur verið frá blæðingum í tengslum
við lengingu prótrombíntíma, einkum og sér í lagi hjá öldruðum sjúklingum, sem nota
samtímis warfarin og celecoxib og hefur þetta i sumum titvikum verið banvænt. Bólgu-
eyðandi gigtariyf geta dregið úr virkni þvagræsilyfja og háþrýstingslyfja. Eins og við á um
bólgueyðandi gigtartyf (NSAID), getur hætta á bráðri nýmabilun, sem venjulega gengur til
baka, aukist hjá sumum sjúklingum sem eru í hættu á skertri nýmastarfsemi (t.d.
sjúklingar með vessaþurrð eða aldraöir sjúklingar) við samtimis notkun ACE hemla eða
angíotensín II viötakablokka og bólgueyðandi gigtariyfja (NSAID), þar með talið
celecoxib. Þess vegna á að gæta varúöar við samtímis gjöf þessara lyfja, sérstaklega hjá
öldruðum. Gefa á sjúklingum nægan vökva og ihuga eftiriit með nýmastarfsemi eftir aö
samhliða gjöf er hafin og reglulega þar á eftir. Íklíniskri rannsókn, sem stóð yfir í 28 daga
hjá sjúklingum sem fengu lisinopríl við fyrsta- og annars stigs háþrýstingi, leiddi gjöf 200
mg af celecoxibi tvisvar á sólarhring ekki til klínískrar aukningar á miðgildi slagbils- eða
þanbilsblóðþrýstings á sólarhring, ákvaröað með 24-klukkustunda blóðþrýstings-
mælingu, samanborið við meðferö með lyfleysu. Hjá sjúklingum sem gefið var 200 mg af
celecoxibi tvisvar á sólarhring, var álitið að 48% svöruöu ekki meðferð með lisinoprfli í
tokaheimsókn á rannsóknarsetur (skilgreint annaðhvort sem þanbils blóðþrýstingur >90
mmHg eða þanbils blóðþrýstingur aukning >10% samanborið við grunnlínu), samanboriö
við 27% sjúklinga sem fengu lyfleysu; munurinn var tölfræðilega marktækur. Á það hefur
verið bent að samtímis notkun bólgueyðandi gigtariyfja og cictosporins eða tacrolimus
geti aukið eiturverkanir ciclosporins og tacrolimus á nýrn. Því skal fylgjast náið með
nýmastarfsemi þegar celecoxib er notað samtímis öðru hvoru þessara lyfja. Nota má
celecoxib samtímis litlum skömmtum af asetýlsalisýlsýru en það kemur þó ekki í stað
asetýlsalisýlsýru sem notuö er til fyrirbyggjandi meðferðar við hjarta- og æðasjúkdómum.
Eins og við á um önnur bólgueyöandi gigtarlyf, benda rannsóknir til að samtímis notkun
celecoxibs og lítilla skammta asetýlsalisýlsýru leiði til aukinnar hættu á sáramyndun í
meltingarvegi og öðrum fylgikvillum i efri hluta meltingarvegar, samanborið við celecoxib
eitt og sér. Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla Sjúklingar sem finna fyrir sundli, svima
eða syfju þegar þeir nota celecoxib eiga ekki að aka bifreiö eða nota vélar. Aukaverkanir
(algengar) Sýkingar af völdum baktería og snikjudýra: Skútabólga, sýkingar í efri hluta
öndunarvegar, þvagfærasýking. ónæmiskerfi: Versnandi ofnæmi. Geðræn vandamál:
Svefnleysi. Taugakerfi: Svimi, oístæling. Hjarta: Hjartadrep. Æðar: Háþrýstingur.
öndunarfæri, brjósthol og miðmæti: Kokbólga, nefslímubólga, hósti, andnauð. Meltingar-
færi: Kviðverkir, niðurgangur, meltingartruflun, vindgangur, uppköst, kyngingartregða.
Húð og undirhúð: Útbrot, kláöi. Almennar aukaverkanir og ástand tengt íkomuleið:
Rensulík einkenni, Bjúgur á útlimum/vökvasöfnun. Pakkningar og verð: 1. september
2009: Hylki, hart 100 mg: 100 stk. (þynnupakkaö) 11.670 kr. Hylki, hart 200 mg: 10 stk.
(þynnupakkaö) 3.442 kr. Hylki, hart 200 mg: 20 stk. (þynnupakkað) 5.118. kr. Hylki, hart
200 mg: 100 stk. (þynnupakkaö) 21.331 kr. Afgreiðslutilhögun: Lyfið er lyfseðilsskylt.
Greiðslufyrirkomulag: E. Handhafi markaðsleyfis: Pfizer ApS, Lautrupvang 8, 2750
Ballenjp, Danmörk. Umboðsaðili á íslandi: Vistor hf., Hörgatúni 2,210 Garöabæ.
Samantekt um eiginleika lyfs er stytt í samræmi við reglugerö um lyfjaauglýsingar.
Heimild: Celebra: Samantekt á eiginleikum lyfs, 12. júní 2009. www.lyfjastofnun.is
Heimildir: 1. Moore RA, Deriy S, McQuay HJ. Cyclo-oxygenase-2 selective inhibitors and
nonsteroidal 1. anti-infl ammatoiy drugs: balancing gastrointestinal and cardiovascular risk.
BMC Musculoskeletal Disord 2007;8:73. 2. White WB, West CR, Borer JS, Gorelick PB,
Lavange L, Pan SX et al. Risk of cardiovascular 2. events in patients receiving celecoxib: a
meta-analysis of randomized clinical trials. Am J Cardiot 2007;99:91-8.