Læknablaðið - 15.10.2009, Síða 49

FRÆÐIGREINAR
Y F I R L I T
fram að ofan hefur fjöldinn haldist í kringum 20
að jafnaði árlega. Sú tala er í samræmi við lauslega
samantekt sem birtist í leiðara í blaðinu árið
2002.18 Rannsóknargreinar eru kjölfestan í útgáfu
blaðsins og því eðlilegt að ritstjórn stefni að því
að fjölga þeim, án þess að hvikað sé frá kröfum
um gæði og innihald. Blaðið hefur leitast við að
skerpa og bæta vinnureglur og leiðbeiningar fyrir
höfunda og ritrýna á síðustu árum.19 Meðal annars
er sú vinnuregla nú ávallt viðhöfð að fá tvo til þrjá
ritrýna fyrir hverja fræðigrein.20
Athygli vekur að tilteknar sérgreinar sem hafa
verið þekktar fyrir virkni í rannsóknum birtu nær
engar rannsóknargreinar í Læknablaðinu frá 2004-
2008 (tafla II). Það er verðugt verkefni fyrir ritstjóm
blaðsins að hvetja lækna innan þessara sérgreina
til að senda efni í blaðið. Útgáfa blaðsins á ensku
hefur áður verið til umræðu á síðum blaðsins7, en
eitt virtasta vísindarit sem gefið er út hér á landi,
Jökull, hefur um árabil birt fræðigreinar á ensku.21
Innlit á heimasíðu blaðsins á netinu eru nú um 12
þúsrrnd á mánuði og fjölgar ár frá ári. Ljóst er að
netútgáfa blaðsins nýtur sívaxandi vinsælda20 og
er mikilvægt að styrkja hana, enda þótt ólíklegt sé
að hún komi nokkru sinni í stað prentútgáfunnar.
Ein ástæða þess er sú að nær allar tekjur blaðsins
má rekja til auglýsinga í prentútgáfunni.
Nýverið hefur verið rædd sú hugmynd innan
ritstjórnar að læknum í sérnámi eða doktorsnámi
verði boðið að senda inn greinar á ensku til
birtingar í netútgáfu blaðsins. Læknablaðið myndi
annast þýðingu þeirra á íslensku til birtingar í
prentútgáfunni. Birting á ensku á netinu kynni
að vera góður kostur, ekki síst þegar um íslenskar
rannsóknir er að ræða eða rannsóknir á íslenskum
sjúklingum. Birting á ensku gæti einnig aukið
áhuga erlendra vísindamanna á að senda inn
greinar í blaðið, þótt slíkt myndi krefjast þess að
í auknum mæli þyrfti að leita til erlendra ritrýna,
að minnsta kosti þegar um mjög sérhæft efni er
að ræða. Önnur leið til að auka lestur blaðsins
og streymi á innsendum greinum er að valdar
greinar úr prentútgáfu blaðsins yrðu þýddar á
ensku fyrir netútgáfu blaðsins. Með þessu væri í
engu hvikað frá yfirlýstri stefnu blaðsins um að
hafa prentútgáfuna á vandaðri íslensku. Vísir að
slíkri útgáfu hefur verið til staðar í allmörg ár þar
sem enskt ágrip, töflur og myndir fylgja íslensku
útgáfunni.
Það er ekki sjálfgefið að ein fagstétt á jafnlitlu
landi og íslandi nái að halda úti ritrýndu fræðiriti
sem kemur út ellefu sinnum á ári í bráðum heila
öld. Enn merkara er þó að þetta fræðirit er nú
skráð eða búið að fá boð um skráningu í alla helstu
gagnagrunna á sviði líf- og heilbrigðisvísinda:
Medline11, ISI2 og Scopus.12 Allt efni Læknablaðsins
Tafla II. Fjöldi rannsókna í Læknablaðinu á tímabilinu 2004-2008, skipt eftir sérgreinum.
Aðeins er tiltekin ein sérgrein.
Sérgrein Ár
2004 2005 2006 2007 2008 2004-
2008
Barna- og nýburalækningar 3 3 1 2 6 15
Trygginga- og vinnulækningar 6 2 1 2 2 13
Geðlækningar 2 1 1 2 1 7
Hjartalækningar 2 0 2 1 2 7
Lungnalækningar 2 1 0 2 1 6
Meltingarfæralækningar 1 1 3 0 1 6
Innkirtlalækningar 2 2 0 1 1 6
Menntun/kennsla 3 1 1 0 0 5
Öldrunarlækningar 2 3 0 0 0 5
Kvensjúkdóma- og fæðingarlækningar 1 0 1 1 1 4
Hjarta- og lungnaskurðlækningar 0 0 0 1 3 4
Þvagfæraskurðlækningar 0 2 1 0 1 4
Smitsjúkdómalækningar og örverufræði 1 0 1 0 2 4
Almennar skurðlækningar 2 0 1 0 0 3
Heimilislækningar 0 1 2 0 0 3
Svæfinga- og gjörgæslulækningar 1 1 1 0 0 3
Faralds- og lýðheilsufræði 0 0 2 0 0 2
Lyfjafræði 0 0 1 1 0 2
Næringarfræði 1 0 1 0 0 2
Endurhæfingafræði 1 0 0 1 0 2
Augnlæknisfræði 0 1 1 0 0 2
Bæklunarskurðlækningar 0 1 0 0 0 1
Gigtlækningar 0 0 0 1 0 1
Háls-, nef- og eyrnalækningar 0 0 0 1 0 1
Myndgreining 0 0 1 0 0 1
Æðaskurðlækningar 0 1 0 0 0 1
Samtals 110
Tafla III. Yfirlitsgreinar eftir sérgreinum i Læknablaðinu
2004-2008.
Sérgrein Fjöldi
Lungnalækningar 6
Geðlækningar 4
Augnlækningar 3
Smitsjúkdómalækningar 3
Taugalækningar 3
Ónæmisfræði 3
Hjarta- og lungnaskurðlækningar 2
Endurhæfingarlækningar 1
Barnalækningar 1
Hjartalækningar 1
Meinafræði 1
Nýrnalækningar 1
Þvagfæraskurðlækningar 1
Samtals 30
LÆKNAblaðið 2009/95 685