Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Blaðsíða 29

ÁGRIP ERINDA / X
Efniviöur og aðferðir: Undanfarna mánuði höfum við unnið að þró-
un aðferðar til að ná örsmáum æðum úr augnbotni. Æðar þessar eru
um 80-200 |jm í þvermál og krefst það töluverðar þjálfunar og lagni
að ná þessum æðum óskemmdum og starfhæfum úr innsta lagi sjón-
himnunnar. Sérstökum tækjabúnaði hefur verið komið upp og hann
aðlagaður til að mæla samdráttarkraft í þessum örsmáum æðum.
Hárfínir vírar eru þá þræddir í gegnum æðabútinn og þeir festir við
mjög viðkvæman tognema.
Niðurstöður og ályktanir: Fyrstu niðurstöður okkar benda til að
með því að nota 25 pm víra sé hægt að fá viðunandi niðurstöður
varðandi skráningu á samdráttarkraftinum. Pessi aðferð lofar mjög
góðu til rannsókna á áhrifum á carbonic anhydrasa blokkara og
annarra lyfja sem gætu verkað gegnum breytingar á blóðflæði í
augnbotnum og hefur hún vakið áhuga lyfjafyrirtækja á þessu sviði
og þau óskað eftir samstarfi.
E 17 Raflífeðlisfræðileg athugun á starfsemi sjónhimnu músa
með stökkbreytingar á microphthalmia geni
Þór Eysteinsson , Alma Möller', Eiríkur Steingrímsson2
'Lífeðlisfræðistofnun læknadeild. dífefnafræði HI
Netfang: thore@rsp.is
Markmið: Markmið rannsóknarinnar var að meta starfsemi sjón-
himnu músa með stökkbreytingar í microphthalmia (Miif) geninu.
Efniviður og aðferðir: Sjónhimnurit (ERG) voru skráð frá 16 vikna
gömlum músum með eftirfarandi arfgerðir: mi-bws/mi-bws, mi-
sp/mi-sp, Mi-wh/mi-sp, Mi-wh/Mi-wh. Ketamín/xylazín svæfing var
notuð. ERG var skráð með hornhimnuskautum, með bandvíddum
0,1-1000 Hz, eða 100-1000 Hz til að skrá sveifluspennur (OPs).
Mýsnar voru aðlagaðar að rökkri í klukkustund fyrir mælingar. A-,
b-, og c-bylgjur, OPs og 20 Hz flicker voru mæld.
Niðurstöður: ERG er mælanlegt í öllum stökkbreytingum nema
wh/wh. Meðalsveifluvídd a-bylgju var mest í bws/bws (140 pV), en
hjá sp/sp músum 119 pV og 96 pV hjá wh/sp. B-bylgjan er svipuð hjá
bws/bws og sp/sp músum, eða 307 og 320 pV, en lægri að spennu hjá
wh/sp (220 pV). Dvöl a- og b-bylgja hjá wh/sp músum er seinkuð. C-
bylgja er stærst hjá sp/sp músum, eða 96 pV, en 66 pV hjá bws/bws.
Hins vegar reyndist c-bylgja hjá wh/sp vera aðeins 31 pV. Sveiflu-
spennur hjá wh/sp músum voru einnig lækkaðar, eða 45 pV, en 93
pV og 84 pV hjá bws/bws og sp/sp músum. Svar við blikkandi ljósi
er lækkað hjá wh/sp músum. Enginn marktækur munur var á sjón-
himnuriti keila milli stökkbreytinga.
Ályktanir: ERG wh/wh músa bendir til að þær séu sennilega alger-
lega blindar. ERG sp/sp músa virðist eðlilegt, meðan wh/sp mýs
sýna marktæka lækkun í svörum þar sem stafir eru ríkjandi, og
bendir til galla í litþekju/ljósnemum er einskorðast við stafi. Það
kom á óvart að bws/bws mýs virðast hafa eðlilegt sjónhimnurit. Af
því er ljóst að þótt bws/bws mýs hafi keimlíka svipgerð og mi-
vitiligo mýs er verulegur munur á sjónhimnuriti þeirra, og því starf-
semi sjónhimnu.
E 18 Súrefnisþrýstingur sjóntaugar í svínum: áhrif hömlunar
mismunandi ísóensíma kolanhýdrasa
Þór Eysteinsson Jens F. Kiilgaard3, Peter Koch Jensen3, Morten la
Cour3, Kurt Bang4, Jens Dollerup4, Einar Stefánsson'
'Augndeild og 'Lífeölisfræðistofnun HÍ, 'augndeild Kaupmannahafnarháskóla,
4MSD Inc, Glostrup, Danmörk
Netfang: thore@rsp.is
VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ I
Murkmiö: Að reyna að ákvarða hvaða ísóenzým kolanhýdrasa eru
mikilvæg varðandi áhrif kolanhýdrasahömlunar á súrefnisþrýsting
sjóntaugar í svínum (ONP02).
Efniviður og aðferðir: Skautað súrefnisskráningarskaut var staðsett
í augnhlaupi fyrir ofan sjóntaug í 20 svæfðum svínum. Fylgst var
með blóðgösum og lífeðlisfræði hjarta- og æðakerfis. ONP02 var
skráð samfellt. Acetazólamíð (15-1000 mg), dorzólamíð (6-1000
mg) og benzólamíð (200-500 mg) voru gefin í æð.
Niðurstöður: Dorzólamíð hefur meiri sækni í ísóensýmin CA II og
IV en acetazólamíð, meðan benzólamíð hamlar nánast eingöngu
CAIV ísóensými sem bundið er frumuhimnum, í utanfrumuvökva,
og getur ekki borist inn í frumur um frumuhimnur. Oháð skömmt-
um hefur dorzólamíð þrisvar sinnum meiri áhrif en acetazólamíð á
ONP02. Inngjöf benzólamíðs (200-500 mg) í bláæð jók ONP02 um
aðeins 3,3 mmHg að meðaltali. Inngjöf dorzólamíðs (500 mg) í blá-
æð, meira en 30 mínútum eftir inngjöf benzólamíðs olli enn frekari
hækkun ONP02, sem þó var marktækt minni en án fyrri inngjafar
með bensólamíði.
Ályktanir: Dorzólamíð veldur meiri hækkun ONP02 en aseta-
sólamíð, og er sá munur sambærilegur við mun í sækni þessara
hamlara í CA IV. Eitt og sér bendir þetta til að CA IV sé mikilvæg-
ari varðandi áhrif kolanhýdrasahömlunar á ONP02. Hins vegar sú
staðreynd að benzólamíð hefur takmörkuð áhrif á ONP02, og að
eftir að búið er að hamla CA IV með benzólamíð veldur
dorzólamíð samt sem áður hækkun ONP02, bendir til að CA II sé
mikilvægari ísóensým varðandi miðlun áhrifa kolanhýdrasahöml-
unar á ONP02. Frekari rannsóknir með öðrum kolanhýdrasahöml-
urum, sem hafa ólíka sækni í ísóensým, eru nauðsynlegar til að
greiða úr þessum mótsagnakenndu niðurstöðum.
E 19 Efnagreining íslensku plöntunnar Alchemilla faeroensis
og /n vitro anti-malaríu virkni þriggja Aichemiiia tegunda
Sesselja Ómarsdóttir , Elín Soffía Ólafsdóttir', Jerzy Jaroszewski2
'Lyfjafræöideild HÍ, :Dpt of Medicinal Chemistry, Royal Danish School of
Pharmacy, Copenhagen, Denmark
Netfang: elinsol@hi.is.
Inngangur: Alchemilla faeroensis eða maríuvöttur, er eina háplant-
an sem vitað er um að vaxi einungis á Islandi og í Færeyjum. Plant-
an hefur ekki verið rannsökuð áður með tilliti til efnainnihalds.
Samanburður var einnig gerður á efnainnihaldi í tveimur öðrum
Alchemilla tegundum A. alpina og A. vulgaris. Etanól extraktar
þessara þriggja plöntutegunda voru prófaðar í in vitro and-malaríu
prófi.
Efniviöur og aðferðir: Plönturnar voru extraheraðar með petróle-
um eter í Soxhlet tæki, og síðan með köldu etanóli. Fimm tríterpen-
ar voru einangraðir úr etanólextrakti maríuvattar með súluskiljun
og aðgreining skoðuð með TLC. Efnabyggingin var greind með 13C-
NMR kjarnsegulgreiningu þar á meðal DEPT-prófum og FAB-
massagreiningu.
Niðurstöður: Tveir tríterpenanna eru tiltölulega algengir, það er ur-
solic acid og oleanolic acid, á meðan hinir þrír eru sjaldgæfir, það er
tormentic acid, euscophic acid og 2a-hydroxy-ursolic acid. Sömu
tríterpenar fundust í A. alpina og A. vulgaris, sem undirstrikar ná-
inn skyldleika þessara þriggja plöntutegunda.
Aðeins ein fyrri rannsókn hefur lýst tríterpenum úr Alchemilla teg-
und það er betulinic acid og oleanolic acid úr A. pastoralis (1), en
Læknablaðið / FYLGIRIT 40 2000/86 29