Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Blaðsíða 67

ÁGRIP VEGGSPJALDA / X.
liðnum áratugum reynst öflugt hjálpartæki við greiningu á áður ó-
þekkum veirum í meltingarvegi manna og dýra. Skoðuð voru alls 22
saursýni í neikvæðri litun (uranyl acctat).
Niðurstöður og ályktanir: Prenns konar agnir fundust sem líkjast
veirum sem sýkja spendýr. í fimm hestum fundust agnir sem líkjast
kórónaveirum. Stærð þessara agna var á bilinu 100-250 nrn með yf-
irborðstitti (spikes) af stærðinni 19.5-23.5 nm. í þremur hestum
fundust kalicíveirulíkar agnir. Stærð agnanna var 35-38 nm í tveim-
ur hestanna en í einum hesti sáust um það bU 45 nrn agnir af þessari
gerð. Smáagnir 28-33 nm sem að stærð og lögun mætti líkja við veir-
ur úr píkomaveirufjölskyldunni fundust í sex hestum.
V 29 Samband eðlilegs og afbrigðilegs sýklagróðurs í munni
og leggöngum í þungun
Theódór Friðjónsson', Ásta Óskarsdóttir . Hrólfur Einarsson/ Arnar
Hauksson3, ReynirTómas Geirsson2, Peter Holbrook'
'Tannlæknadeild HÍ, 'læknadeild HÍ. 3Heilsuverndarstöð Reykjavíkur
Netfang: phol@hi.is
Inngangur: Afbrigðilegur sýklavöxtur í leggöngum, bakteríal
vaginósos (BV), hefur tengst síðkomnum fósturlátum, fyrirbura-
fæðingum og fæðingu léttbura (FFL). Tannholdsbólga getur einnig
tengst FFL. Innfærsla baktería í blóðrás eða smitun úr leggöngum
eru líklegar leiðir.
Efniviður og aðferðir: Kannað var samband á milli eðlilegs og af-
brigðilegs bakteríuvaxtar á þessu svæði við upphaf lokaþriðjungs
meðgöngu. Níutíu og sex konum í mæðraeftirliti við 30±4 tóku þátt.
Úr leggöngum voru tekin strok í ræktun ásamt sýni í pH mæhngu,
smásjárskoðun og KOH-próf til að greina BV. Sýni úr munni voru
tekin milli tanna og tannholds. Spurt var um áhættuþætti fyrirbura-
fæðinga. Ræktaðar voru bakteríur sem eru ríkjandi á þessum svæð-
um og greindir sveppir og þekktir tannholdssýklar. Hlutfallstölur
fyrir sýklana voru fundnar og samanburður gerður milli hópa með
tilliti til reykinga, aldurs og barneigna.
Niðursföður: Meðalmeðgöngutími var 39.6 vikur. Sex konur fæddu
böm fyrir tímann. Meðalþyngd barna við fæðingu var 3697 g. Einn
léttburi fæddist. Frumbyrjur voru voru 43,9%, fjölbyrjur 56,1%. Á
meðgöngu reyktu 22,6%. Mjólkursýrugerill (Lactobacillus) ræktað-
ist úr tannholdi hjá 48,3% en hjá 79.8% í leggöngum. Sveppir rækt-
uðust úr tannholdi hjá 30,3% en úr leggöngum hjá 25,8%. Af þátt-
takendum voru 16.8% með þrjá af fjórum þáttum til greiningar á
bakteríal vaginósisjákvæða ogönnur 16,8% vorumeð tvoaffjórum
þáttum jákvæða. Ekki var marktækur munur á milli þáttanna sem
voru bornir saman milli kvenna sem fæddu létt- eða fyrirbura og
þeirra sem fæddu börn í eðlilegri þyngd.
Ályktanir: Fyrri rannsóknir hafa sýnt tengsl á milli tannholdbólgna
og fyrir-, léttburafæðinga. Þó að okkar rannsókn styðji ekki þessar
niðurstöður komu nokkrir áhugaverðir þættir fram:
1. Hátt hlutfall kvenna (22,8%) reykti á meðgöngu.
2. Hátt hlutfall sveppa fannst í tannholdi.
Þessar rannsókn sýna lilhneigingu til þess að BV sé áhættuþáttur
fyrir fyrir- og léttburafæðingar.
VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ I
V 30 Anti-inflúensu HA mótefni hindra dreífingu inflúensu í
nefholi
Ana Araujo' 3, Sverrir Harðarson2, Sveinbjörn Gizurarson'3
'Lyfjafræðideild HÍ, 'læknadeild HÍ, rannsóknastofa í vefjafræði, Landspítala
Hringbraut, 'Lyfjaþróun hf., Geirsgötu 9,101 Reykjavík
Netfang: sg@lyf.is
Inngangur: Inflúensuveiran binst við sialýl-glýkóprótín og glýkólíp-
íð á yfirborði frumna. Sýnt hefur verið fram á að veiran binst helst
við bifhársfrumur í efri og neðri öndunarvegi.
Efniviður og aðferðir: Vefjafræðileg skoðun á nefholi músa, fimm
og 30 mínútum eftir innúðun rauðkornakekkja (haemagglutinin,
HA) mótefnavaka, sýnir að vakinn hefur náð að dreifast verulega
um nefholið, þar með talið inn á taugaþelið (lyktarsvæðið) og inn í
kirtlagöng Bowmans (Bowman’s channels).
Niðurstöður: Þegar mýs voru bólusettar með HA mótefnavaka,
áður en innúðun var framkvæmd, kom í ljós að ónæmiskerfið hindr-
aði dreifingu þess um nefholið. í þessum músum var dreifing vakans
takmörkuð við ákveðið svæði í neðri hluta nefholsins og lítil sem
engin dreifing á lyktarsvæðinu eða í kirtlagöngum Bowmans. Lítií
sem engin flutningur sást yfir í epithelfrumur á taugaþelinu. Rann-
sóknin sýndi að bólusetning verndar lyktarsvæðið gegn sýkinging-
um og hindrar sjúkdómsvaldinn að bindast við taugaþelið í nefhol-
inu.
V 31 Ónæmissvar í kindum bólusettum með DNA bóluefni
gegn visnuveiru
Heiga María Carlsdóttir, Sigurbjörg Þorsteinsdóttir, Vilhjálmur Svans-
son, Guðmundur Pétursson
Tilraunastöð HÍ í meinafraeði að Keldum.
Netfang: helgarac@hi.is
Markmið verkefnisins er að þróa nýja gerð bóluefnis gegn visnu í
sauðfé, bólusetningu með DNA. Sjúkdómurinn orsakast af visnu-
veirunni sem er af flokki lentiveira. Hefur gengið afar illa að þróa
bóluefni gegn lentiveirum, jafnt í mönnum sem dýrum; enn hafa
engin bóluefni verið markaðssett gegn þeim. í verkefninu var byrj-
að með genin gag og env sem segja fyrir um aðalbyggingarprótín
visnuveirunnar.
Gag forveraprótín visnuveirunnar sem framleitt er í veirusýktum
frumum er klippt af sérhæfðum visnuveirupróteasa í þrjú þroskuð
byggingarprótín veirunnar, capsid, matrix og nucleocapsid. Gag
genið var klónað inn í tvær tjáningarferjur, VR1012 og
pcDNA3.1(+) og til að auka tjáningu þess var DNA bútnum CTE
(constitutive transport element) úr aparetróveirunni MPMV kom-
ið fyrir í ferjunum rétt fyrir aftan genið. T'jáning nýju ferjanna var
reynd í apanýrnafrumum (COS-7) og liðþelsfrumum úr kindum
(FOS) í rækt og var tjáningin rnæld með ónæmisblettun (Western
blot). Tjáning fékkst á geninu í báðum ferjunum, þó í fremur litlum
mæli í kindafrumunum. CTE búturinn jók tjáninguna umtalsvert í
COS-7 en hafði engin áhrif í kindafrumunum. Verið er að vinna að
því að auka tjáningu gensins í kindafrumum jafnframt því sem unn-
ið er með env genið í sörnu tjáningarferjum.
Þrátt fyrir fremur litla tjáningu á gag geninu í kmdafrumunum var
ákveðið að bólusetja fjórar kindur í forkönnun, tvær með hvorri
ferju, VR1012-gag-CTE og pcDNA-gag-CTE. Kindurnar voru
bólusettar fimm sinnum, með þriggja vikna millibili. Hver kind fékk
300-500 pg af DNA í hvert sinn, í húð og vöðva. Mótefnasvörun í
LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 40 2 0 00/86 67