Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Blaðsíða 65

ÁGRIP VEGGSPJALDA / X. VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ I
sókn var gerð úrfelling í vif gen mæði-visnuveiru og vöxtur athugað-
ur í ýmsum frumugerðum.
Efniviður og aðferðir: Klipptur var út Síyl bútur úr vif geni klónuðu
veirunnar KV1772kv72/67. Pessi bútur er 451 basi, sem er um það
bil tveir þriðju hlutar gensins. Æðaflækjufrumur, liðþelsfrumur og
hnattkjama átfrumur voru sýktar með þessari nýju veiru og sýni
tekin daglega til víxlritamælinga, en virkni víxlrita í frumufloti var
tekið sem mælikvarði á veirumagn.
Niðurstöður og ályktanir: í ljós kom að mæði-visnuveirur með ó-
virkt Vif prótín uxu illa í öllum frumugerðum. Líklegt er því að Vif
virki eins í mæði-visnuveiru og í HIV og SIV.
V 23 Notagildi mælinga á sértækum Mycoplasma pneumoniae
IgM mótefnum í sermi til greiningar á sýkingu
Guðrún Baldvinsdóttir, Auöur Antonsdóttir, Ester Hafsteinsdóttir, Val-
gerður Sigurðardóttir, Guðrún S. Hauksdóttir'
Rannsóknastofa í veirufræði Landspítala Hringbraut, 'nú við störf í Noregi
Netfang: geb@rsp.is
Inngangur: Mycoplasma pneumoniae er algeng orsök öndunarfæra-
sýkinga, sérstaklega hjá börnum og ungu fólki og veldur þá oft
neðri loftvegasýkingu. Skjótrar greiningar er þörf þar sem aðrir
sýklar geta valdið sömu einkennum og bakterían er ónæm fyrir 6-
lactam sýklalyfjum. Markmið rannsóknarinnar var að kanna nota-
gildi mælinga á sértækum M. pneumoniae IgM mótefnum í sermi,
samanborið við mótefnamælingar með komplementbindingsprófi
(KBP). Næmi komplementbindingsprófs er lágt í upphafi sýkingar
og erfitt er að túlka vægt hækkuð mótefni.
Efniviður og aðferðin Afturvirk rannsókn. Notað PLATELIA M.
pneumoniae IgM (Sanofi Diagnostics Pasteur).
I. Sjúklingahópur: Allir sjúklingar sem greindust með marktæka
hækkun mýkóplasmamótefna í komplementbindingsprófi á rann-
sóknastofu Landspítala í veirufræði frá janúar 1989 til júlí 1999, alls
132. Mæld voru blóðsýnapör (264 sýni). Kynjadreifing var jöfn
(64/68), miðgildi aldurs var 24,5 (2-70) ár.
II. Viðmiðunarhópur: a) Einkennalausir blóðgjafar, alls 101, (101
sýni). b) Sjúklingar sem greindust með aðra orsök öndunarfærasýk-
ingar, alls 65 (130 sýni).
Niðurstöður: í sjúklingahópnum greindust 104/132 (79%) með já-
kvætt mýkóplasma IgM, þar af voru 58/59 (98%) jákvæðir í aldurs-
hópnum 20 ára eða yngri. í sýni I í sjúklingahópnum voru 11/132
(8%) með háan KBP títra >1/64 en 50/132 (38%) greindust með já-
kvætt IgM, þar af 31/59 (52%) í aldurshópnum 20 ára eða yngri.
Samanborið við sögulengd var IgM prófið jákvætt að minnsta kosti
tveimur til þremur dögum áður en hækkun fékkst í KBP títra. I við-
miðunarhópnum voru 3/101 blóðgjöfum IgM jákvæðir og 2/130 sýn-
um með aðra orsök sýkinga. Sértækni reyndist 98%.
Ályktanir: Mýkóplasma IgM mæling bætir greiningu, sérstaklega
hjá sjúklingum 20 ára eða yngri en kemur ekki í staðinn fyrir
komplementbindingspróf hjá eldri aldurshópum. Prófið greinir sýk-
ingu fyrr í sjúkdómsferlinu og eykur líkur á greiningu með einu
blóðsýni í stað blóðsýnapars. Sértækni prófsins var góð.
V 24 29 kDa prótínkljúfur, AsaP2, er úteitur Aeromonas
salmonicida undirtegundar achromogenes
Bjarnheiður K. Guðmundsdóttir', íris Hvanndal, Antony Willis', Valgerður
Andrésdóttir'
'Tilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum, 2MRC Immunochemistry Unit,
Biochemistry, University of Oxford, UK
Netfang: bjarngud@hi.is
Inngangur: Aðalúteitur Aeromonas salmonicida undirtegund
achromogenes er 20 kDa málmháður kaseínasi. Annar málmháður
prótínasi með 29 kDa mólþunga, AsaP2, hefur greinst í seyti bakt-
eríunnar. Markmið rannsóknarinnar var að einangra og skilgreina
virkni AsaP2 prótínasans.
Efniviður og aðferðir: Utanfrumuafurðir A. salmonicida undirteg-
und achromogenes voru framleiddar og AsaP2 einangrað með út-
skiljun úr SDS-geli. Hreinu ensími var sprautað í lax. í ljós kom að
ensímið var ekki banvænt í skammtinum 100//g/fisk (LD50 fyrir
AsaPl = 0,03 /.íg/f'isk) en framkallaði vefjaskemmdir umhverfis
stungustað. Fimmtán amínósýrur (AS) á N-enda auk þriggja innri
AS raða úr prótíninu voru greindar úr tryptic peptíðum, þreifarar
smíðaðir og notaðir í PCR prófi. PCR afurðin var síðan raðgreind.
Niðurstöður og ályktanir: Raðgreiningin leiddi í Ijós mikinn skyld-
leika við eprAl gen A. hydrophila stofns sem einangraður var úr
sjúkum manni. EprAl genið skráir 29 kDa málmháðan prótínkljúf.
Asa P2 genið var allt raðgreint. Niðurstöður sýndu 89% samsvörun
við AS röð eprAl prótínsins. Hundrað prósent samsvörun var á
milli basaraða genanna á svæði sem skráir AS röð virknisvæða
prótínasanna.
V 25 Rannsókn á útbreiðslu salmónellasýkla í búfé á Suður-
landi
Guðbjörg Jónsdóttir, Signý Bjarnadóttir, Kolbrún Birgisdóttir, Kristín
Grétarsdóttir, Vala Friðriksdóttir, Eggert Gunnarsson
Tilraunastöö HÍ í meinafræði að Keldum
Netfang: eggun@hi.is
Inngangur: í lok septembermánaðar 1999 greindist sýking af völd-
um
Salmonella typhimurium við krufningu á folaldi frá bæ í Vestur
Landeyjum í Rangárvallasýslu. í nóvemberlok greindist S. typhim-
urium í saursýni frá kú á stóru kúabúi í Djúpárhrepp í sömu sýslu.
Við nánari rannsókn fannst salmónella í um 40% sýna úr nautgrip-
um á bænum. Á næstu mánuðum greindist S. typhimurium til við-
bótar í sýnum úr hrossum frá þremur bæjum í Rangárvallasýslu. Öll
sýnin voru tekin vegna rannsókna á orsökum veikinda eða dauða
viðkomandi dýra. Jafnframt var farið að fylgjast með salmónella
mengun í sláturhúsum á Suðurlandi. í einu tilviki mátti rekja
salmónella mengun í sláturhúsi til hrossa á bæ í Hvolhreppi. Bæir
sem salmónella greindist á voru settir í farbann og undir sérstakt
eftirlit héraðsdýralæknis. Við rannsókn hefur salmónella greinst í
nautgripum, sauðfé, hrossum og hundum á þessum bæjum. Dæmi
er um að heimilisfólk hafi veikst. í framhaldi af þessu var hrundið af
stað yfirgripsmikilli rannsókn á útbreiðslu salmónella í búfé á Suð-
urlandi.
Efniviður og aðferðir: Á tímabilinu 17. mars til 25. júní 2000 voru
tekin saursýni á býlum í Rangárvallasýslu neðan þjóðvegar 1 milli
Þjórsár og Markarfljóts. Sýni voru tekin af eftirlitsdýralæknum yfir-
dýralæknisembættisins. Tekin voru sýni úr 1635 nautgripum frá 60
Læknablaðið / FYLGIRIT 40 2000/86 65