Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Page 53

ÁGRIP ERINDA / X. VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ I
voru þeir einstaklingar teknir inn sem höfðu psoriasisskellur við
skoðun.
Niðurstöður: Verulegur munur var á klínískum einkennum milli
þessara tveggja hópa. Sjúklingar með Cw6 voru yngri þegar sjúk-
dómur þeirra byrjaði (p=3*10-7), dropa-psoriasis einskorðaðist við
þennan hóp (p=9*10-9) og þeir höfðu einnig dreifðari sjúkdóm
(p=0,001) og verri (p=0,003). Hærri tíðni á Koebner fyrirbærinu var
hjá þessum hópi (p=0,005), þeir fundu frekar fyrir bötnun í sól
(p=0,008) og versnun í kjölfar sýkinga, sérstaklega hálsbólgu
(p=0,02). Afmyndaðar neglur af psoriasis voru algengari í Cw6 nei-
kvæða hópnum (p=0,002) og tilhneiging var fyrir psoriasis liðagigt
að vera algengari í þessum hópi (p=0,135).
Alyktanir: Greining á erfðamynstri psoriasissjúklinga bendir til
þess að tilurð sjúkdómsins byggist að minnsta kosti á tveimur mis-
munandi arfgerðum sem hafa mismunandi klínísk birtingarform.
E 88 Bygging og tjáning Mitf umritunarþáttarins í ávaxtaflug-
unni Drosophilu melanogaster
Jón H. HallssonChad Stivers2, Ward F. Odenwald2, Heinz Arnheiter2,
Eiríkur Steingrímsson’
'Lífefna- og sameindalíffríeði, læknadeild HÍ, 2National Institute of Neurological
Disorder and Stroke, NIH, Bethesda, Maryland, USA
Netfang: eirikurs@hi.is
Microphthalmia (Mitf) prótínið er umritunarþáttur af fjölskyldu
basic Helix-Loop-Helix Leucine zipper (bHLH-LZ) prótína og er
nauðsynlegur fyrir eðlilega þroskun augna, litfrumna (melanocyt-
es), mastfrumna og beinátsfrumna (osteoclasts) í mús. Prótín í þess-
ari fjölskyldu geta bundist svokallaðri E-box DNA röð sem eins-
eða mistvenndir og virkjað umritun. Mitf genið hentar vel fyrir
rannsóknir á in vivo virkni umritunarþátta þar sem Mitf stökk-
breyttar mýs ná fullorðinsaldri en bera sýnilega svipgerð. Virkni
Mitf prótínsins er stjórnað af boðleið og veitir það tækifæri til að
rannsaka áhrif boðleiða í lífverunni. Enn fremur þjóna mýsnar sem
módel fyrir sjúkdóm í mönnum þar sem stökkbreytingar í Mitfgen-
inu valda Waardenburg heilkenni af gerð IIA og Tietz heilkenni.
Auk stökkbreytinga í mönnum og mús eru Mitf stökkbreytingar
þekktar í hamstri, hænu og sebrafiski og hafa þær allar áhrif á augn-
þroskun og litfrumur. Gen skyld Mitferu einnig þekkt i C. elegans,
gersveppum og ascidian, þó svo að ekki hafi verið lýst stökkbreyt-
ingum í geninu í þessum lífverum eða hlutverki. Þrátt fyrir þetta
hafa rannsóknir á starfsemi og virkni Mf/hingað til einskorðast við
músina. Athyglisvert er að eitt mikilvægasta tilraunadýr erfðafræð-
innar hefur enn ekki komist á blað í þessum rannsóknum, það er á-
vaxtaflugan Drosophila melanogaster. Hér kynnum við Mitf gen í
erfðamengi ávaxtaflugunnar og prótínafurð þess. Auk þess munum
við lýsa tjáningarmynstri gensins í þroskun flugunnar og bera
amínósýruröð prótínsins saman við önnur prótín í Mitf fjölskyld-
unni í öðrum lífverum. Að lokum munum við lýsa aðferðum sem
notaðar verða til að greina hlutverk Mitf gensins í Drosophilu. Von-
ast er til að rannsóknir þessar veiti nýja innsýn í stjórnun, starfsemi,
hlutverk og boðleiðir Mitf gensins.
E 89 Smíði genaferja byggðum á mæði-visnuveiru
Helga Bjarnadóttir , Janus Guðnasonl, Guðrún Dóra Clarke', Hildur
Helgadóttir1' Valgerður Andrésdóttir2, Jón Jóhannes Jónsson'
'Lífefna- og sameindalíffræöistofa læknadeilar HÍ, meinefnafræðideild Landspítala
Hringbraut, 'Tilraunastdö HÍ í meinafræði að Keldum
Netfang: hbjarna@hi.is
Inngangur: Markmið verkefnisins er smíði genaferja byggðum á
mæði-visnuveiru (MW). Lentiveirur eins og mæði-visnuveirur hafa
þann markverða eiginleika að geta sýkt og innlimað erfðaefni sitt í
frumur sem ekki eru í skiptingu. Nokkur árangur hefur náðst með
genaferjum byggðum á HIV. Kostir mæði-visnuveiru eru meðal ann-
ars þeir að erfðamengi hennar er einfalt og hún innheldur dUTPasa
sem gæti lækkað stökkbreytitíðni. Með henni væri einnig hægt að
búa til heilsteypt genaflutningstilraunakerfi í hentugu dýramódeli.
Efniviður og aðferðir: Við höfum búið til þriggja-plasmíða gena-
ferjukerfi úr erfðaefni frá tímgunarhæfum mæði-visnuveiru klónum
KV1772 og LV1-1KS2. Ferjuplasmíðið innheldur mæði-visnuveiru
cis raðir ásamt 6-galaktósíðasa geninu undir stjórn cýtómegalóveiru
stýrilsins (CMV). Pökkunarplasmíðin innhalda mæði-visnuveiru
trans raðir og var mæði-visnuveiru stýriröðum skipt út fyrir CMV
stýrilinn og SV40 large T polyA. í fyrstu gerð genaferjukerfis voru
gag, pol, vif og tat komið fyrir á einu pökkunarplasmíðinu en env og
rev á hinu. Fetal ovine synovial (FOS) frumur og NIH 3T3 frumur
voru innleiddar með plasmíðunum til að pakka genaferjunni.
Niðurstöður: Env tjáning olli frumuskemmdum í FOS en ekki í
NIH 3T3 frumum. Hvorki tókst að sýna fram á veiruleiðslu í FOS
né NIH 3T3 frumurn með fyrstu gerð genaferjukerfis. í annarri gerð
genaferjukerfis var rev/env plasmíðinu skipt út fyrir G-hjúpprótínið
frá vesicular stomatitis veirunni (VSV-G) og rev komið fyrir á gag-
pol plasmíðinu. Þá var mæði-visnuveiru U3 stýrlinum skipt út fyrir
CMV stýrilinn til að hægt væri að pakka kerfinu í 293T frumulín-
unni. Þetta genaferjukerfi framleiddi 6 x 10' ferju-RNA eintök/ml,
mælt með rauntíma PCR sem byggist á vokorkuflutningi. Hins
vegar var veiruleiðsla einungis um 200 veiruleiðslu einingar/ml.
E 90 Fríar kjarnsýrur í blóðvökva sjúklinga með skerta nýrna-
starfsemi
Magnús Konráðsson , Jónína Jóhannsdóttir’, Steinunn Kristjánsdóttir’,
Runólfur Pálsson2, Jón Jóhannes Jónsson’
'Lífefna og sameindalíffræðistofa læknadeildar HÍ og meinefnafræðideild Rann-
sóknarstofnunar Landspítalans, 'lyflækningadeild Landspítala Hringbraut
Netfang: jonjj@hi.is
Inngangur: Vaxandi áhugi er fyrir mælingum á fríum kjamsýrum í
blóðvökva til marks um vefjaskemmdir eða æxlisvöxt, sérstaklega
eftir tilkomu ofurnæmra aðferða sem leyfa mælingar á kjarnsýrum í
attómólar styrk. Sýnt hefur verið fram á verulega hækkun frírra
kjarnsýra í blóðvökva við aukna umsetningu frurnna, til dæmis hjá
sumum einstaklingum með krabbamein. Forsendur þess að mæling-
ar á fríum kjarnsýrum verði nothæfar sem meinefnapróf eru aukin
þekking á efnaskiptum þeirra og ferli útskilnaðar.
Efniviður og aðferðir: Til þess að skoða hvorl nýru taki þátt í
hreinsun frírra kjarnsýra úr blóðvökva voru þær mældar í blóð-
vökva sjúklinga með mikið skerta gaukulsíun (24 sjúklingar með
langvinna nýrnabilun, þar af 11 í blóðskilun). Til samanburðar voru
kjarnsýrur mældar í blóðvökva heilbrigðra (n=5) og sjúklinga með
krabbamein (n=13). Við einangrun frírra kjarnsýra úr blóðvökva
voru notaðar kísilbindisúlur en við magnmælingar var beitt nýtil-
Læknablaðið / FYLGIRIT 40 2 0 0 0/86 53