Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Blaðsíða 46

I ÁGRIP ERINDA / X. VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ
Efniviður og aðferðir: cDNA fyrir Stat5, Smad4, PDGF B-viðtaka
og TGF B-viðtaka, var ferjað inn í COS7 frumur og flókamyndun
könnuð með mótefnabotnfellingu og Western blotting. Einnig var
könnuð flókamyndun rnilli GST-Smad4 samrunaprótíns og Stat5 í
frumufloti lifrarfrumna (HepG2). Umritunarvirkni Stat5 var könn-
uð með luciferase assay.
Niðurstöður: Fyrstu niðurstöður sýna að Stat5 og Smad4 geta
myndað flóka í COS7 frumum sem yfirtjá þessi prótín. Einnig getur
GST-Smad4 bundist við Stat5 í HepG2 frumum. Rannsóknir á
virkni Stat5 sýna að umritunarvirkni þess eykst mjög í þeim frum-
um sem einnig tjá Smad4 og sívirkan TGF-B viðtaka.
Ályktanir: Niðurstöður benda lil þess að Smad4 geti bundist við
Stat5 og haft áhrif á umritunarvirkni þess. Aukin þekking á sam-
skiptum Stat5 við önnur frumuprótín gæti varpað ljósi á það hvern-
ig starfssemi Stat5 er stjórnað í brjóstakirtli og gefið upplýsingar um
hugsanlega þátttöku Stat5 í myndun brjóstakrabbameins.
E 67 Fas bindill er tjáður innan frumu en ekki á yfirborði eðli-
legra og illkynja brjóstafrumna
Gunnar B. Ragnarsson , Evgenía K. Mikaelsdóttir', Hilmar Viöarsson',
Jón Gunnlaugur Jónasson2, Kristrún Ólafsdóttir2, Katrín Kristjánsdóttir3,
Jens Kjartansson4, Helga M. Ögmundsdóttir'3, Þórunn Rafnar'
' Krabbamcinsfélag íslands, 'Rannsóknastofa Háskólans í mcinafræði, 3læknadeild
HÍ, 4St. Jósefsspítali Hafnarfirði
Netfang: gbr@simnet.is
Inngangur: Fas bindill (FasL) er tjáður í krabbameinsfrumum og
var sú kenning sett fram að tjáning FasL gæti varið illkynja frumur
gegn árás eitilfrumna. Markmið rannsóknarinnar var að kanna
hvort FasL tjáning í brjóstakrabbameinsfrumum hefði neikvæð á-
hrif á eitilfrumur.
Efniviöur og aðferðir: Tjáning FasL var könnuð með RT-PCR og
Western blot, tjáning himnubundins FasL var könnuð með
frumuflæðisjá og tilvist leysanlegs FasL var athuguð með ELISA
prófi. Stýrður frumudauði eitilfrumna var metinn með Annexin V
og frumuflæðisjárgreiningu eftir 24 tíma samrækt með brjóstafrum-
um.
Niðurstööur: Ferskur eðlilegur brjóstavefur og brjóstakrabba-
meinsæxli, eðlileg brjóstaþekja í rækt og fimm brjóstafrumulínur
tjáðu öll FasL. Hins vegar var FasL hvorki merkjanlegur á yfirborði
eðlilegrar brjóstaþekju né krabbameinsfrumna og leysanlegur FasL
fannst ekki í floti af frumulínunum. Fas-næmar T eitilfrumur fóru
ekki í stýrðan frumudauða þó þær væru ræktaðar með brjóstafrum-
um.
Ályktanir: Þessar niðurstöður benda til þess að þó FasL sé tjáður í
eðlilegum og illkynja brjóstafrumum, þá sé hann að öllu jöfnu ekki
fluttur út á yfirborð frumunnar. Það er því ólíklegt að FasL gegni
mikilvægu hlutverki við að verja illkynja frumur gegn ónæmiskerf-
inu.
E 68 Tengsl brjóstakrabbameins og fæðingarsögu hjá arfber-
um stökkbreytingarinnar 999del5 í BRCA2 geninu
Laufey Tryggvadóttir', Elínborg Ólafsdóttir', Sigfríður Guðlaugsdóttir2,
Guðríður H. Ólafsdóttir', Hrafn Tulinius', Jórunn E. Eyfjörð2
‘Krabbameinsskrá og 2Rannsóknastofa í sameinda- og frumulíffræði Krabbameins-
félagi íslands
Netfang: laufeyt@krabb.is
Inngangur: Stökkbreytingar í BRCA genum tengjast aukinni áhættu
á brjóstakrabbameini. Á íslandi hefur komið í ljós að 8% kvenna
með brjóstakrabbamein bera eina tiltekna stökkbreytingu, 999del5,
í BRCA2 geninu. Vitað er að fæðingarsaga tengist áhættu á að grein-
ast með brjóstakrabbamein. Tilgangur rannsóknar okkar var að
kanna hvort tengsl fæðingarsögu og brjóstakrabbameins væru á ein-
hvem hátt sérstök hjá arfberum stökkbreytingarinnar 999del5.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var sjúklinga-viðmiðarannsókn
innan ferilrannsóknar. í sjúklingahópnum voru 55 konur sem báru
stökkbreytinguna og höfðu gefið svar í heilsusögubanka Leitar-
stöðvar Krabbameinsfélagsins fyrir greiningu. Meðalaldur við
greiningu var 48 ár (28-79). Þessi sjúklingahópur var borinn saman
við hóp heilbrigðra kvenna, sem var paraður á fæðingarár og aldur
við svar. Annar sjúklingahópur, paraður við arfberana, en órann-
sakaður með tilliti til stökkbreytinga var einnig borinn saman við
viðmiðahópinn. Við útreikninga var notuð fjölbreytugreining
(conditional logistic regression) þar sem tekið var tillit til annarra
áhættuþátta.
Niðurstöður: Aukinn barnafjöldi hafði önnur áhrif hjá arfberum en
óvöldum sjúklingum. Hlutfallsleg áhætta var 1,29 (95% öryggis-
bil:l,00-l,65) þegar arfberar voru bornir saman við heilbrigð við-
mið, en 0,98 (95% öryggisbil: 0,84-1,14) þegar óvalinn sjúklinga-
hópur var borinn saman við heilbrigðu konurnar.
Ályktanir: Niðurstöðurnar styðja þá tilgátu að tengsl fæðingarsögu
og brjóstakrabbameins séu á einhvern hátt sérstök hjá arfberum
stökkbreytingarinnar 999del5.
E 69 Ættlægni magakrabbameins
Albert Kjartansson Imsland, Sturla Arinbjarnarson, Steinunn Thorlaci-
us, Valgarður Egilsson, Bjarki Eldon, Hjörtur Gíslason, Súsanna Jónsdóttir,
Þórgunnur Hjaltadóttir, Shree Datye, Reynir Arngrímsson, Jónas Magnús-
son
Urður, Verðandi, Skuld, erfðalæknisfræði HÍ, handlækningadeild Fjórðungssjúkra-
hússins á Akureyri, handlækningadeild Landspítala Hringbraut
Netfang: albert@uvs.is
Inngangur: Fylgni milli magakrabbameins og umhverfisþátta svo
sem mataræðis og sýkinga er vel lýst. Ættlægni magakrabbameins
hefur hins vegar lílið verið rannsakað.
Efniviður og aðferðir: Fjölskyldutré allra sjúklinga sem greindust
með krabbamein á árunum 1955 til 1999 voru rannsökuð. Fjöldi
fyrsta stig ættingja var 712 karlmenn og 117 konur og annars stigs
ættingjar voru 1968 karlar og 315 konur. Könnuð var tíðni krabba-
meins á meðal þessara ættingja í Krabbameinsskrá. Væntanleg gildi
voru metin út frá aldursstöðlum tíðnitölum.
Niðurstöður: Hlutfallsleg áhætta á magakrabbameini var marktækt
aukin, bæði á meðal fyrstu (RR=2,3; 95%CI=2,0-2,6) og annarrar
gráðu (RR=1,6; 95%CI=1,3-2,0) karlkynsættingja. Áhættan var
einnig aukin á meðal kvenkynsættingja, þó ekki næði það mark-
tækri viðmiðun. Á meðal ættinga einstaklinga sem greinst höfðu
með magakrabbamein fyrir 56 ára aldur var áhættan aukin enn
meir. I rannsókninni greindust 58 fjölskyldur með tvo eða fleiri ein-
staklinga með magakrabbamein og í 26 fjölskyldum voru þrír eða
fleiri einstaklingar með magakrabbamein.
Ályktanir: Ættingjar magakrabbameinssjúklinga hafa rösklega tvö-
falda áhættu á að fá magakrabbamein.
46 Læknablaðið / FYLGIUIT 40 2 0 0 0/86