Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Page 106

Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Page 106
I ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA Hl og getur þannig flýtt fyrir mælingum og dregið úr kostnaði sem fylgir notkun dýrahimna. V 153 Þróun HPLC-mæliaðferðar til að greina doxýcýklín og niðurbrotsefni þess í vatnssæknu hlaupi og í sermi Eysteinn Ingólfsson1.2, Skúli Skúlason12, Þórdís Kristmundsdóttiri 1 Lyfjafræðideild HÍ, 2Líf-Hlaup ehf. skulis@hi.is Inngangur: Nýlegar rannsóknir hafa sýnt að tetracýklínsýklalyfin hafa ekki einungis sýkladrepandi áhrif, heldur einnig hemjandi áhrif á ensímin matrix metallópróteinasa (MMP), en þessi verkun virtist vera alveg óháð sýklahemjandi áhrifum lyfjanna. MMP eru ensím sem gegna hlutverki í ónæmissvörun og bólgumyndun í líkamanum, svo sem í munnangri og tannholdsbólgu. Tetracýklín, og þá sérstak- lega hálfsamtengdu afbrigðin doxýcýklín og mínócýklín, safnast upp í millifrumuvökva tannholds þannig að styrkur þeirra verður mun hærri þar en í sermi. í ljós hefur komið að af tetracýklínlyfjun- um hefur doxýcýklín mest hemjandi áhrif á MMP. Helstu markmið þessa verkefnis er að þróa einfalda magngreiningaraðferð fyrir doxý- cýklín og niðurbrotsefni þess í smáskammta doxýcýklin (SSD) hlaupi svo og í sermi. Margar HPLC aðferðir hafa verið notaðar til að greina doxýcýklín í lyfjaformum en flestar eru þær tímafrekar og flóknar, sumar eru mjög dýrar og aðrar geta ekki greint á milli doxýcýklíns og niðurbrotsefna þess. Efniviður og aðferðir: SSD hlaup var magngreint hreint og í sermi kinda með HPLC tækni og prófaðar voru mismunandi aðstæður og gerðir súlna við greininguna. Niðurstöður: Til að magngreina doxýcýklín og niðurbrotsefnin 6-epí- doxýcýklín og metacýklín reyndist best að nota Phenomenex® Luna 5 p, Cg súlu með Phenomenex® C8 forsúlu, ferðafasi samanstóð af acetonitril:vatni:perklórsýru (26:74:0,25) sem stillt var á pH 2,5 með 5 M natríumhýdroxíði, flæðihraði var 1,0 ml/mín og greint var með U.V. gleypnimæli við 350 nm. Fyrstu niðurstöður benda til að þessa aðferð megi einnig nota til að skilja að önnur tetracýklínafbrigði. Alyktanir: Kostirnir við þessa greiningaraðferð fyrir doxýcýklín og niðurbrotsefni þess eru að hún er áreiðanleg, einföld og ódýr, eink- um í samanburði við aðferð Ph. Eur. V 154 Flæðihraði sameinda gegnum einangraðar lyktarþekjur úr nautum Brynjar Örvarsson1, Sighvatur Sævar Ámason2, Davíð Ólafsson2, Jóhannes Helgason3, Kristinn Johnsen3, Sigríður Ólafsdóttir3, Sveinbjörn Gizurarson13 'Lyfjafræðideild og 2Lífeðlisfræðistofnun HÍ, 3Lyfjaþróun hf. brynjar.orvarsson@lyfogheilsa.is ' Inngangur: Aðgengi flestra lyfja inn í miðtaugakerfi er lítið eða ekkert vegna takmarkaðs flæðis yfir blóð/heila þröskuldinn. Lykt- arþekjan efst í nefholinu er einn sá staður líkamans þar sem frumur miðtaugakerfisins eru í beinni snertingu við ytra umhverfi. Rann- sóknir in vivo benda til þess að hægt sé að gefa lyf úr nefholi um lyktarþekjuna inn í miðtaugakerfið. í þessari rannsókn var sett upp in vitro kerfi til að mæla samband mólþunga og flæðihraða sameinda yfir lyktarþekju úr nautgripum. Ennfremur voru notaðar raflífeðlis- fræðilegar aðferðir til að meta lifun þekjunnar. Efniviður og aðferðir: Lausnir af fjórum mismunandi lluorescein isothiocyanate (FITC) merktum dextrönum (FD) með mólþunga á bilinu 4 til 150 kDa, voru settar á holhlið einangraðra lyktarþekja sem komið var fyrir í láréttum Ussing kerjum. Sýni voru tekin úr móttökulausninni á blóðhlið þekjunnar og styrkur FD sem fall af tíma ákvarðaður með mælingum á flúrljómun. Rafvirkni þekjanna var mæld með spennuþvingunartækni bæði fyrir og eftir ásetningu FD. Sértækir hindrar, ouabain (2 pM) og amílóríð (100 |xM), voru notaðir til að meta tilvist og virkni Na+/K+-ATPasa og Na+-ganga. Niðurstöður og ályktanir: Mælingar á rafvirkni þekjanna sýndi að lifun lyktarþekja úr nautgripum í Ussing keri var að minnsta kosti sex klukkustundir. Viðbrögð lyktarþekjanna við hindrunum sýndu að þær hafa ouabain-næman Na+/K+-ATPasa á blóðhlið og amíl- óríðnæm Na+-göng á holhlið þekjunnar. Allar stærðir af merktum dextrönum sem prófaðar voru mældust í móttökulausninni en breyti- leiki var mikill í flæðihraða innan hvers stærðarflokks. Flæðihraði efnanna yfir himnuna minnkaði mikið með vaxandi mólþunga þann- ig að merktar 4 kDa sameindir flæddu að meðaltali með 1,9 jxg/mín/ cm2, 20 kDa með 1,0 |xg/mín/cm2 og 150 kD með 0,1 jxg/mín/cm2 hraða gegnum himnur sem sýndu rafvirkni. V 155 Einangrun anthrakínón afbrigðis úr klettaglæðu, Xanthoria elegans Kristín Ingúllsdúttir1, Anna Sif Paulson1, Höröur Kristinsson2 tLyfjafræðideild HÍ, 2Náttúrufræðistofnun fslands, Akureyrarsetur kring@hi.is Inngangur: Annars stigs efni (secondary metabolites) sem myndast í fléttum gegna oft hlutverki varnarefna gegn örverum og skordýr- um, enda vaxa fléttur hægt og við erfið skilyrði. I fyrri rannsóknum hafa annars stigs efni úr flokki depsíða, trídepsíða, orsínól afbrigða, depsídóna, alkylamíða og fitusýrulaktóna verið einangruð úr ís- lenskum blaðfléttum (meðal annars fjallagrösum, dilaskóf, geita- nafla) og runnfléttum (meðal annars grábreyskju, hreindýrakrók- um) og hafa mörg þeirra sýnt áhugaverða lífvirkni, svo sem sýkla- hemjandi-, veiruhemjandi-, lípoxýgenasahemjandi- og vaxtarhindr- andi áhrif á illkynja frumur. Rannsóknir okkar hafa ekki áður beinst að hrúðurfléttum eða fléttum eins og klettaglæðu (Xanthoria elegans), sem er sterk-appelsínugul skóf sem vex á klettum og steyptum veggjum. Efniviður og aðferðir: Utdráttur var gerður á malaðri klettaglæðu í Soxhlet búnaði. Útdrátturinn var þáttaður (fractionated) með kíselgel-súluskiljun (súla A) þar sem ferðafasi var díklórmetan með vaxandi styrk metanóls. Einn af þeim þáttum sem skilinn var á súlu A var aðgreindur á annarri súlu (súlu B). Af súlu B greindist þáttur sem innihélt hreint efni á formi appelsínugulra nála. Niðurstöður: Kjarnarófsmælingar (1H NMR og 13C NMR) sýndu að einangraða efnið var anthrakínón afbrigði (C16H12Os); 1,8-dí- hydroxy-3-metyl-6-metoxy-9,10-anthracendíón, öðru nafni paríetín. Alyktanir: Þetta er fyrsta efni úr flokki anthrakínóna sem einangrað hefur verið úr íslenskri fléttu. Anthrakínón afbrigði eru mörg þekkt sem litarefni en einnig vegna áhugaverðrar lífvirkni. Einangrun- arferill sá sem hér var þróaður verður því notaður til að tryggja meira magn paríetíns fyrir fjölþættar virknimælingar. Jafnframt er stefnt að efnagreiningu annarra fléttutegunda glæðuættar (Teloschistaceae), svo sem veggjaglæðu (X. parietina) og hellisglæðu (X. sorediata). 106 LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Læknablaðið : fylgirit

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.