Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2010, Blaðsíða 76

Eduard Busch. Mogens Fog.
Carl Georg
Lange.
lyflæknisfræði við Háskóla íslands. Krabbe fannst
mikið koma til þeirra breytinga, sem orðið höfðu
á Reykjavík, frá því er hann var þar 1897. Þær
framfarir, sem hann sá á Islandi, glöddu mjög hans
hálfíslenska hjarta.
Þegar Krabbe var læknanemi á „Sjette af-
deling", var þar ungur og áhugasamur aðstoðar-
læknir, Viggo Christiansen (1867-1939). Viggo
Christiansen hafði verið á Sankti Hans, en
einnig dvalið um skeið á National Hospital
í London. Hann var nú ákveðinn í að gerast
taugalæknir, og þegar Krabbe var kandídat á
Kommunehospitalet, var Christiansen orðinn
yfirlæknir á póliklíníkinni. Árið 1913 var stofnuð
neurológísk póliklíník á Rigshospitalet og
Christiansen varð yfirlæknir hennar, en þó í
andstöðu við lyflækna þar. Árið 1929 var opnuð
taugadeild á Rigshospitalet, og Christiansen var
settur yfir hana, auk þess sem hann varð dósent
í taugalæknisfræði; hann varð prófessor 1933.
Christiansen lagði sig sérstaklega eftir greiningu
og meðferð heilaæxla og er höfundur bókar um
það efni. Hann gekk til samstarfs við handlækninn
Eduard Axel Valdemar Busch (1899-1983), sem
hafði sérhæft sig í taugaskurðlækningum. Árið
1934 var taugaskurðdeild opnuð í tengslum við
taugadeildina á Rigshospitalet. Árið 1939 varð
taugaskurðdeildin sjálfstæð, og 1948 varð Busch
prófessor í taugaskurðlækningum.50
Krabbe sótti ekki um prófessorsstöðu á móti
Christiansen 1933, en þegar Christiansen hætti
1937, ákvað hann að láta á þetta reyna. Aðrir
umsækjendur voru Niels Christian Borberg (1880-
1964), Knud Winther (1893-1981), Carl Julius
Munch-Petersen (1886-1967) og Mogens Ludolf
Fog (1904-1990). Dómnefndin klofnaði, tveir
studdu Krabbe og tveir Borberg. Að lokum
varð að samkomulagi að mæla með Fog, og
fékk hann stöðuna. Krabbe starfaði áfram á
Kommunehospitalet, Borberg varð næstráðandi
á taugadeild Rigshospitalet, Winther stundaði
prívat praxis og lagði jafnframt grunninn að
taugadeildinni í Gentofte. Munch-Petersen vann
einnig á stofu, en 1943 varð hann fyrsti prófessorinn
í taugalækningum við háskólartn í Árósum. Þar var
Lárus Einarsson (1902-1969) prófessor í líffærafræði
frá 1936 til dauðadags, en hann rannsakaði einkum
áhrif E vítamínskorts á taugakerfið.
Mogens Fog barðist ötullega fyrir framgangi
taugalækninga í Danmörku auk annarra góðra
mála. Hann stóð framarlega í andspyrnuhreyf-
ingunni, þegar Danmörk var hernumin af
Þjóðverjum 1940-1945. Mogens Fog varð rektor
Kaupmannahafnarháskóla og kallaðist rauði
rektorinn vegna stjórnmálaskoðanna sinna. Dansk
Neurologisk Selskap var stofnað árið 1900. Það
ár andaðist Carl Georg Lange (1834-1900), oft
nefndur fyrsti danski taugalæknirinn. Lange
var prófessor í meinafræði í Kaupmannahöfn.
Eftir hann liggja m.a. ritin Forelæsninger over
Rygmarvens Patologi (1871-1876) og Om Sinds-
bevægelser, en psyko-fysiologisk Stndie (1885), en
í síðari bókinni setur hann fram þá tilgátu,
að tilfinningalífið ákvarðist af líkamlegum
breytingum; hræðslu- og kvíðatilfinning geti
verið afleiðing hraðs hjartsláttar, allt eins og orsök
hans. Bandaríski sálfræðingurinn William James
(1842-1910) setti fram sömu tilgátu um svipað
leyti, og er hún því kölluð „James-Lange theory of
emotions". Lange var með blómlegan stofurekstur
í taugalæknisfræði. Það gerði einnig Peter Jakob
Christian Dethlefsen (1855-1937), en árið 1930
var hann kjörinn fyrsti heiðursfélagi í Dansk
Neurologisk Selskap. Margir töldu hann mesta
klíníkerinn í hópnum. Daniel Eduard Jakobsen
(1861-1939) var einnig lengi sjálfstætt starfandi
taugalæknir. Árið 1903 varð hann yfirlæknir
tauga- og geðdeildar hins nýja Fredriksbergspítala
í Kaupmannahöfn.
76 LÆKNAblaðið 2010/96 Fylgirit 64