Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.01.2009, Page 31

Frjáls verslun - 01.01.2009, Page 31
Forsíðugrein 6. atVinnuleYsi Vandinn: Atvinnuleysi er að stóraukast á Íslandi og á vor- mánuðum verða um 20 þúsund manns atvinnulausir, eða um 10% af vinnuaflinu. Engin forsenda er fyrir launahækkanir við þessar forsendur. Hvað er til ráða? Skapa ný störf. Til að hleypa nýju blóði í atvinnulífið þarf að endurreisa bankakerfið hið snarasta og byrja að lána fyrirtækum. Nýsköpun getur þá hafist. Laun þurfa að lækka meira en orðið er, sveigjanleiki vinnuafls þarf að verða meiri og fjölga þarf hlutastörfum í fyrirtækjum. Framtíðin: Atvinnuleysi verður áfram mikið á næstu tveimur árum. En ef hægt er stöðva þróunina þá er hægt að fikra sig upp af botninum og horfa á björtu hliðarnar; 10% atvinnuleysi merkir 90% atvinna. Hljómar öðruvísi, ekki satt? 7. rÍkisVæÐinGin Vandinn: Stór hluti fyrirtækja hefur tapað eiginfé sínu eftir að kreppan skall á. Margir stórir og fjölmennir vinnustaðir eiga í vök að verjast og lenda í eigu ríkisbankanna innan skamms. Hvað er til ráða? Aukin ríkisvæðing í rekstri fyrirtækja er afleit leið – en hún er líklegast óhjákvæmileg við þær kring- umstæður sem eru núna þegar markmiðið er að halda uppi atvinnu og láta hjól atvinnulífsins snúast áfram. Stjórnvöld hafa gefið út að bankarnir breyti skuldum í hlutafé þar sem eitthvert vit er í rekstrinum. Framtíðin: Það verður ekki auðvelt fyrir ríkið að selja bank- ana og stórfyrirtækin sem það eignast á næstunni. Hverjir eiga að kaupa? En ríkið verður að selja þessi fyrirtæki svo jafnræðis sé gætt í viðskiptalífinu – nú og svo til að ríkið geti greitt af lánum sínum vegna endurreisnar bankakerfisins og viðskiptahallans. 8. lÍFeYrissJóÐirnir Vandinn: Lífeyrissjóðirnir eiga eftir að afskrifa stórfé og skerða lífeyri á næstu tveimur til þremur árum þegar þeir finna fyrir töpuðum útlánum til heimila og fyrirtækja og minna inn- streymis fjár vegna fólksflótta frá landinu, fjöldagjaldþrota fyr- irtækja, stóraukins atvinnuleysis og launalækkunar þeirra sem hafa vinnu. Hvað er til ráða? Atvinnulífið er undirstaða lífeyrissjóð- anna og uppspretta alls lífeyris í landinu. Sterkt atvinnulíf táknar sterka lífeyrissjóði. Veikt atvinnulíf merkir veika lífeyrissjóði. Þess vegna ættu lífeyrissjóðir að fagna hugmyndum um frystingu vísi- tölunnar í öllum lánasamningum og stórlækkun stýrivaxta; Það eru kraftarnir sem hjálpa atvinnulífinu við að rétta úr kútnum og skapa ný störf. Sem aftur eykur innstreymið inn í lífeyrissjóðina og styrkir þá. Framtíðin: Lífeyrissjóðirnir eru sterkt fjárhagslegt afl sem mikið mun mæða á í kreppu næstu tveggja til þriggja ára. En þeir verða að slaka á ávöxtunarkröfu sinni og verðtryggingunni – ella fá þeir það bara í bakið síðar og það verður harður skellur. 9. alÞJóÐaGJaldeYrissJóÐurinn Vandinn: 2ja milljarða dollara lánið sem Alþjóðagjaldeyr- issjóðurinn lánaði okkur með semingi heldur þjóðinni í her- kví. Svo ströng eru skilyrðin sem fylgja láninu; sérstaklega hvað varðar hina háu stýrivexti og auknar skatttekjur (sem eflaust mun verða raunin) á móti auknum ríkisútgjöldum Hvað er til ráða? Lán Alþjóðagjaldeyrissjóðsins var gæða- stimpill og fór í að styrkja gjaldeyrismarkaðinn; ekki í upp- byggingu bankanna eða til að mæta halla á fjárlögum. Lánið var forsenda þess að önnur lönd vildu lána okkur. Okkur var stillt upp við vegg; m.a. vegna Icesave. En sjóðurinn verður að slaka á ströngum skilyrðum varðandi okurvexti á kreppu- tímum. Hvers vegna að hafa okurvexti á Íslandi þegar helstu ráðandi þjóðir innan Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, t.d. Bandaríkja- menn og Bretar, eru með núll-prósent stýrivexti? Framtíðin: Samkomulagið við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn felur m.a. í sér áætlun um endurreisn bankakerfisins (AGS- lánið fór ekki í bankana), gera krónuna aftur trúverðuga og veita skuldsettum ríkissjóði aðhald með því að taka fjármál rík- issjóðs nánast af stjórnmálamönnunum. Framtíðin? Hún sýnist ... nokkur ár aftur í tímann. 10. GJaldeYrishÖFtin Vandinn: Gjaldeyrishöftin eru erfið fyrir viðskiptalífið og flestir vilja þau burtu. En við erum kefluð; í spennitreyju. Vandinn er að traust á íslenskt efnhagslíf er svo lítið að sparifé Íslendinga og útlendinga myndi streyma hratt úr landinu yrðu fjármagnsflutningar gefnir frjálsir og krónan hríðfalla með til- heyrandi óðaverðbólgu. Hvað er til ráða? Frjáls gjaldeyrisviðskipti eru forsenda framfara. Það verður að koma frelsinu á sem fyrst. En þjóðin er upp við vegg. Ekki verður séð hvernig hægt verði að byggja upp nægan gjaldeyrisforða með viðskiptaafgangi við útlönd nema grípa áfram til hafta eða erlendra lána (og þau er víst ekki auðvelt að fá). Framtíðin: Þetta er skelfilegur vítahringur; höftin verða líklegast áfram. Þjóðina sárvantar erlent fjármagn til að byggja upp atvinnulífið með okkur og til þess þarf frjálsa fjármagns- flutninga. Enginn erlendur fjárfestir kemur til okkar á meðan gjaldeyrishöftin eru og allir flýja í burtu um leið og losað verður um þau. En ef vísitalan yrði fryst í öllum lánasamn- ingum og verðtryggingin aftengd færu heimilin og fyrirtæki síður í gjaldþrot vegna óðaverðbólgu og skuldahækkana í kjöl- far afnáms haftanna. Fyrirtæki og heimili með erlendar skuldir fengju samt náðarhöggið. ... frystum vísitöluna F R J Á L S V E R S L U N • 1 . T B L . 2 0 0 9 31
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Frjáls verslun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.