Tímarit Máls og menningar - 01.12.1940, Blaðsíða 25

tímarit máls og menningar
207
nú allir okkar ritdómarar, allir okkar bókmenHtafræð-
ingar, prófessorar og embættismenn? Fram, fram, allir
vorir menn. Og það stóð ekki á skaranum. Guðbrand-
ur Jónsson var sjálfsagður að færa upp ballið. Hann
var kollega skáldsins, prófessor af náð ríkisstjórnar-
innar, eins og hann. Honum fórust svo orð: „Það þarf
ekki frekar orðum að því að eyða, að Guðmundur Haga-
lin hefur hér skapað meistaraverk. Það er tilgerðarlaust
og tilburðalaust, einfalt og látlaust, og þessvegna er það
meistaraverk.“ Það skal tekið fram, að þetta á ekki
að skiljast sem öfugniæli. Alexander Jóhannesson, pró-
l'essor i íslenzku, skrifaði á þessa leið: „Ég las bók-
ina með sérstakri ánægju. Hún er að mínu áliti meist-
aralega samin, á vönduðu og ágætu máli og ber vott
um ritsnilld á hverri síðu.“ Það þarf enginn að væna
prófessorinn um, að liann hafi skrifað þessi orð í háði.
Guðmundur Finnbogason skrifaði: „Með þessari bók
liefur hann (þ. e. Hagalín) setzt á æðsta bekk söguskálda
vorra.“ Og þannig mætti lengi telja. Það kom heilt flóð
af ritdómum, lýsingarorð í hástigi um þetta dásamlega
verk og þennan undrahöfund. En kjarna þeirra allra
dró Ólafur Tliors, ráðlierra, saman i þessar gullvægu
setningar i boðskap sínum til þjóðarinnar i útvarpinu
1. des. 1938: „I hinni meistaralegu skáldsögu, Sturlu
i Vogum, er íslendingum opnuð lind, sem þeim er hollt
að bergja af, sem fyrst og sem mest. Þar streymir
fram hinn sanni og ómengaði fullveldismjöður ....
Þessar myndir, sem i senn minna á Ijóðræna fegurð
og þýðleika Jónasar Hallgrímssonar, manndóm og kraft
Hannesar IJafsteins og útilegumann Einars Jónssonar,
eru svipleiftur hinnar íslenzku þjóðarsálar“.
Hærra varð ekki komizt. Sturla i Vogum, list og snilld
og Guðmundur Hagalín, voru á hvers manns vörum. All-
ar hinar smekkvísu, göfugu sálir, sem í langa tíð liöfðu
ekki getað tekið sér bók í hönd af ótta við klám og
iilmennsku, settust nú við og lásu um það, hvernig Guð-