Tímarit Máls og menningar - 01.12.1940, Blaðsíða 78

2G0
TÍMARIT MÁLS 0(i MENNINGAR:
Arfur íslendinga verður í 5 bindum i sama broti og „Vatna-
jökull“. Allt ritið verður 200 arkir, eða 1600 blaðsíður, þar af
nærri 300 blaðsíður myndir. Efnisskipting verður á jiessa leið:
I. bindi. Island. 1) Myndunarsaga landsins, hinn jarðfræði-
legi grundvöllur. 2) Landið sem mannabústaður, skilyrðin, sem
það hefur búið þjóðinni: Loftslag og veðurfar. Landgæði. Vatns-
gæði. Hættur. Aðrir erfiðleikar. Fegurð og tign. 3) Hvernig þjóð-
in hcfur nytjað landið og búið að því: Landbúnaðarsaga. Fisk-
veiðar og annar veiðiskapur. Hlutfallið milli tveggja aðalat-
vinnuvega landsmanna á ýmsum límum og frá ýmsum sjónar-
miðum. Byggðarsaga. Húsagerð. Samgöngur. Sögustaðir. 4) Fram-
tíðarhorfur, ónotaðir eða lítt notaðir kostir, víti, sem varast
þarf, o. s. frv.
II. —III. bindi. Islenzkar minjar. Þessum tveimur bindum
verður skipt í þrjá aðalþætti:
1) íslenzk tunga, gildi hennar fyrir þjóðina, höfuðþættir úr
sögu hennar, ástand tungunnar nú á dögum, livað brýnast þarf
að gera henni til viðhalds og þroska.
2) Islenzkar bókmenntir. Ritgerðir um þá höfunda og bækur
frá fyrri og siðari tímum, sem standa munu sem varðar íslenzkr-
ar hugsunar og snilli og hverjum manni er skyldas! að þekkja.
3) Aðrar listir, sem þjóðin hefur lagt þá rækt við fyrr og síð-
ar, að varanlegar og sérstæðar minjar séu um.
í þessum bindum verða alls rúmar 40 ritgerðir.
IV.—V. bindi. íslenzk menning. í þessum bindum verður
reynt að gera grein fyrir liinum sögulega arfi þjóðarinnar, ör-
lagaþáttunum í sögu íslendinga, hvernig saga þjóðarinnar lief-
ur mótað hana og setur svip á hana nú á dögum. — Til viðbót-
ar — og af því að Arfur íslendinga á að geta verið handbók, sem
hægt er að fletta upp í, jafnframt því sem megináherzlan er
lögð á skilning og orsakasamhengi, — kemur í V. b. stuttur
annáll frá upphafi landsbyggðar til nútímans, yfirlit um hag-
sögu og verzlunarsögu, mannfjölda á ýmsum tímum o. s. frv.
Að bókarlokum verður nákvæm efnisskrá og nafnaskrá við allt
verkið.
Við þá atburði, sem gerðust á þessu ári, hernám landsins,
hefur útgáfan á Arfi íslendinga fengið nýtt gildi fyrir íslenzku
þjóðina. Aldrei fyrr hefur þjóðinni verið það jafn mikil lifs-
nauðsyn að gera sér sögulega grein fyrir, hvaða eigindir og
andleg verðmæti það eru, sem fyrst og fremst hafa gefið henni
tilverurétt sem sjálfstæðri menningarþjóð, og lífi hennar þraut-
seigju gegnnm allar aldir til að þola „áþján, nauðir, Svartadauða“.