Tímarit Máls og menningar - 01.12.1940, Blaðsíða 26

208
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
mundur Hagalín fór að þvi að lýsa liinu göfuga og góða
í sálum íslenzku sveitahjónanna, sem eggjuðu son sinn
ó að nauðga húsfreyjunni i Yogum. Hér var ekki ver-
ið að draga fram hið sóðalega! Hér var ekki verið að
gera-þjóðinni smán! Hversu ljúf angan málsins! Hvi-
likur liossandi i stílnum, svo að lesandinn komst allur
á loft! Hvílíkar upphrópanir, o, jamm, o, jannn, o, jæja,
á, aldeilis, blaðsíðu eftir hlaðsíðu! Eða „vestfirzkan“,
einkastill þessa höfundar, hið nýja nafn á danskri orða-
skipan! Var Sturla í Vogum ekki dásamleg hók? Eða
orustan bak við kýrnar! Hvílík dramatík! Var ekki
sjálf smekkvísi Jónasar Hallgrimssonar lifandi í liverri
setningu, t. d. í þessu ávarpi Neshóla-Magnúss til konu
Sturlu: „Þú ert þó víst ekki farin að sofa hjá bola,
þegar Sturla er ekki heima? Þá sýndist mér þó nokkru
nær að leita til mín.“ En Ólafur Tliors og allt fína fólk-
ið fann ilm listarinnar stíga upp að vitum sér af hlöð-
um þessarar unaðslegu bókar. f samhljómi aðdáunar-
innar var aðeins ein lijáróma rödd: Gunnars Bene-
diktssonar. Hann lét sér ekki skiljast, að Sturla í Vog-
um, sjálft meistaraverkið, væri annað en venjulegur
reyfari á fremur ógeðslegu máli. Og úti í Höfn kvað
prófessorinn í islenzkum fræðum:
í þúsund ár höfum við seiið við sögur og ijóð,
raenn segja ura þá íþrótt að hún sé oss runnin í blóð,
en samt eru ennþá til menn hér af þessari þjóð
sem þykir bókin um Sturlu í Vogum góð.
Þó er enginn höfundur annað eins eftirlætisgoð rit-
dómaranna og Elínhorg Lárusdóttir. Þeir liafa horið
hana á höndum sér frá því fyrsta, að liún har það við
l'yrir nokkrum árum að setja saman smásögur. Nú lief-
ur hún á stuttum tíma ruhhað upp skáldsögu i þremur
bindum, Förumönnum I—III. Þar sést ekki tilraun til
hókmenntalegra vinnubragða eða til þess að móta efn-
ið í skáldleg form. En ritdómararnir kunna sér ekki læti
fyrir fögnuði. Þeir koma í tugum og skrifa lof um hæk-