Tímarit Máls og menningar - 01.12.1940, Side 50
232
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
að vita, að með lýsingunni var átt við kommúnista og
nazista eina saman, og svo var til ætlazt, að í framkvæmd
næði það til kommúnista einna og liafði þegar áður verið
allmikið um þess háttar framkvæmdir að ræða. Nú er að
vísu enginn lionimúnistaflokkur hér á landi, en samkvæmt
málvenju íslenzkra þjóðstjórnarmanna, þá er átt við Sam-
ciningarflokk alþýðu, þegar talað er um kommúnista-
flokk, og þegar talað er um kommúnista, þá er átt við
flokksmenn Sameiningarflokksins og einnig aðra þá, er
honum fylgja að málum, og oft er það orð, einkum í skrif-
um Jónasar frá Hriflu, einnig látið ná yfir alla þá, sem á
einhverju sviði eru mótsnúnir þeirri stefnu, sem þjóð-
stjórnarflokkarnir liafa sameinazt um og Jónas hefur átt
sinn þátt í að móta ú mjög áberandi hátt. Með tilliti þess-
arar merkingar í orðinu, þá er i tillögu þremenninganna
ekki svo tiltekið, að ofsóknirnar skuli ná til þeirra flokka,
sem gera sig seka í ósóma þeim, sem nánar er tiltekinn í
tillögunni, heldur til þeirra manna, sem „vitanlegt er um“,
að þannig eru sinnaðir. Það fer ekki framhjá Vilmundi,
livers vegna svona er að orði komizt. Það er málvenja
Jónasar, sem á að ákveða, hverjir skuli ofsóttir, með til-
lögunni er stefnt að öllum þeim, sem valdamenn þjóðfé-
lagsins á hverjum tíma telja „vitanlegt um“, að séu
kommúnistar, í hvert sinn, sem „á þarf að halda“. Vil-
mundur tekur dæmin úr daglega lifinu, Jónas hafði stimpl-
að hann sjálfan kommúnista, ásamt Árna frá Múla, Pétri
IJalldórssyni og fleirum alsaklausum mönnum, Jónas
sjálfur hafði orðið fvrir þessu sama, jafn saklaus. Og við
getum bætt við fleiri dæmum. Ragnar í Smára er talinn
með kommúnistum, af því að hann hefur verið í stjórn
útgáfufélags, sem meðal annarra hóka hefur gefið út bæk-
ur eftir Jóhannes úr Kötlum, Halldór Kiljan Laxness og
Þórberg Þórðarson. Sigurður Nordal hlýtur sama hlut-
skiptið, af því að hann hefur tekið að sér að sjá um Arf
íslendinga, og Gunnar Gunnarsson skáld er kominn í