Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Síða 82

288
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
að deila með þjóðinni hinum nýju og frjósömu lista-
áhrifum, er maður fékk í metropólum Evrópu. Þetta
kannast alþjóð við. Hitt veit hún ekki, að hvernig sem
maður er af vilja gerður, er ómögulegt að gefa nema
litla hugmynd um listirnar eða sjálfan sig til fullnustu,
nema allir leggist á eitt um að breyta jarðveginum, og
gera staði þá, er listin heldur til húsa, vistlega og sam-
boðna anda listanna. Flest samkomuhús úti á landi
eru algerlega úrelt, óvistleg og óvirðuleg til þess, er
þau eiga að notast. Þar sem þjóðin kemur saman til
að ræða áhugamál sín eða hlusta á skáld og listamenn
og menntamenn sína, eiga auðvitað að vera fegurstu
hús íslands. Að liafa húsin eins og þau eru nú, rusla-
kistur með smekklausum úthúnaði, fölskum harmóní-
um eða píanóum, hekkjum, sem neyða fólk til að húka
„sem hnipin þjóð í vanda“ — sem hún þó ekki er —
leiðist mér að þurfa að orðlengja fleira um.
Þegar þessu verður breytt, ætti svo undir yfirstjórn
ráðherra þess, er menntamál heyra undir, að verða
stofnað félag, er væri í sambandi við beztu listunnara
og menntamenn kaupstaða og dreifhýla landsins og hefði
það starf að flytja listirnar út til fólksins. Þá gætu
skáld, hljómlistarmenn, myndlistarmenn og aðrir and-
ans menn íslands dreift fegurðarauði hins íslenzka anda
út til yztu annesja Islands, eins og lijartað dreifir nýju
blóði í allar æðar líkama vors, svo vér lifum ....
* * *
Ástandið í bæjunum úti á landi er hér um hil eins
alls staðar, er maður heimsækir þorpin. Það stendur
alltaf illa á í þeim, alltaf svo mikið að gera. Það er
líkt með þeim öllum: umboðsmaður minn hringir mig
upp og biður mig að flytja hljómleikana frá sunnu-
deginum einn dag fram, því að á sunnudögum kemur
auðvitað stóri stjórnmálaflokkurinn með stórt prógram
fyrir áhangendur sina. Það er aíltaf eins — skemmtun,