Tímarit Máls og menningar - 01.05.1947, Qupperneq 15

HALLDÓR KILJAN LAXNESS:
Um daginn og veginn
Hekla
Islendíngar, látið eigi hugfallast, stóð skrifað um heklugosiS í
leiðara eins dagblaðsins fyrir skömmu. HíngaStil, maí 1947, hefur
gosið þó fyrst og fremst verið tívolí fyrir reykvíkínga. Pálmi rektor
Hannesson álítur meiri lífshættu að gánga á götunum í Reykjavík
en við Heklu þó hún sé að starfi. ÓSara er samt rokið til í Reykja-
vík að skjóta saman handa rángæíngum samkvæmt þeim ósið að
sitja sig aldrei úr færi að rétta sveitamönnum ölmusu. Sveitamenn
ættu að svara með því að skjóta saman handa reykvíkíngum til að
gánga á götunum.
Öskufall gæti valdið tjóni á nokkrum bæum í Flj ótshlíð og Eya-
fjallasveit, en óvíst hve verulegu eða varanlegu. Um páska voru
bændur á þessum slóðum sagðir ætla að drepa alt fé sitt nær komið
burði — og grafa það, eða hvað? Hverjir koma á stað slíkum
ósögum? Vonandi ekki bændur sjálfir. Þau tíðindi eru sögð úr
þessum stöðum að bændur hafi sumir verið orðnir heylitlir um það
bil Hekla fór að gjósa, og vilji nú fegnir skella skuldinni á fjallið,
segjandi: hér heldur við landauðn. ÞaS kemur fyrir í bestu sveit-
um að maður og maður verður heylaus á vor, og er venja að ráða
framúr því með innanhéraðsatgerðum en ekki samskotum að sunn-
an, enda vafasamt hvort reykvíkíngar eru réttur aðili að standa
undir þesskonar búskap í guðsþakkaskyni. í heyleysi áður hjálp-
uðu aflögufærir menn innansveitar gegn loforði um borgun í sama,
nema einn kapall á vori var oft goldinn með tveim á hausti til að
mæta rýrnun heysins í garði.
Hefðu jarðir eyðst kríngum Heklu, hús hrunið og fé bráðdrepist
mundi ríkinu hafa borið skylda til að hjálpa mönnum að komast
burt og ná annarri atvinnu. Nóg er jarðnæði á íslandi og ekki
skortir verkefni, enda víðast meiri þörf mannafla en uppvið Heklu