Tímarit Máls og menningar - 01.09.1960, Blaðsíða 75

VLADÍMÍR MAJAKOVSKÍ
í bréfi til systur sinnar: „Við höfðum
fimm daga verkfall og síðan var skól-
anum lokað í fjóra daga því að við
sungum Marseillaisinn í kirkjunni.“
En byltingin beið ósigur að þessu
sinni og nú komu daprir dagar fyrir
þjóðina og fyrir hina fátæku fjöl-
skyldu í Grúsíu. Faðir Vladímírs
deyr, fjölskyldan flytur til Moskvu og
dregur þar fram lífið á lítilfjörlegum
eftirlaunum og greiðasölu. Drengur-
inn hélt áfram menntaskólanámi en
áhugalaust. Og um þetta leyti las hið
verðandi skáld ekki staf í fögrum bók-
menntum. Hann las Hegel og aðra
heimspekinga, en þó mest pólitísk rit
og þá helzt marxistískar bækur. Anti-
Diihring Engels geymdi hann undir
púltinu. Vinur Majakovskís, skáldið
Búrljúk, sagði svo síðar frá, að Maja-
kovskí hefði lesið sér heila kafla úr
das Kapital utanað. Hann gekk í les-
hring og stundaði hann af miklu
kappi og 1908 gekk hann í rússneska
sósíaldemókrataflokkinn, flokk bolsé-
vika. Hann gerðist áróðursmaður
meðal bakarasveina, bar um flugrit.
I marz sama ár var hann handtekinn
í leyniprentsmiðju bolsévika. Honum
var fljótlega sleppt úr haldi fyrir æsku
sakir en eftir nokkra mánuði var hann
grunaður um að liafa hjálpað róttæk-
um kvenföngum til að flýja og var
settur inn að nýju, að þessu sinni í
einmenningsklefa. Þar mátti hann
dúsa í ellefu mánuði.
Þetta voru dýrmætir mánuði, því í
fangelsinu urðu endurfundir með
Majakovskí og fögrum bókmenntum.
Hann las klassíska höfunda, Shake-
speare, Byron og Tolstoj, en þótti ekki
sérlega mikið til þeirra koma, og hann
las rússnesk samtímaskáld og þótti
þau forvitnileg. Þegar hér er komið
sögu hafði Majakovskí enn ekkert
skrifað sjálfur nema nokkur ljóð í
skólablað sem hann segir hafa verið
„ótrúlega byltingarsinnuð og ótrúlega
léleg“. En við allan þennan lestur inn-
an grárra múra Bútirkífangelsisins
kemur upp í honum þrjózkufullur
metnaður, og hann yrkir í heila stíla-
bók. En þetta voru misheppnaðar til-
raunir eins og búast mátti við. „Guð-
sélof að fangavörðurinn tók kverið af
mér þegar ég var látinn laus, annars
hefði ég máske prentað þetta,“ segir
hann í ævisögu sinni.
Og þegar hann er aftur frjáls mað-
ur, þá lízt honum ekki vænlegt að
snúa sér að skáldskap. Voru nú góð
ráð dýr. Flestir skólar voru honum
lokaðir eftir fangavistina, en hann
áleit sig hvergi nærri nógu menntað-
an til þess að mæta vandamálum lífs-
ins og listanna. Hann ákveður því að
láta pólitískt starf eiga sig í bili, en
afla sér þeirrar menntunar og reynslu
sem hann þyrfti til að „skapa sósíal-
istíska list“, en það mark hafði hann
þá sett sér. Og þar eð hann hafði orð-
ið fyrir vonbrigðum með ljóðgáfu
sína, þá ákvað hann að snúa sér að
bernskuhugðarefni sínu: myndlist.
313