Tímarit Máls og menningar - 01.09.1983, Page 90

Tímarit Mdls og menningar
Aftur skal horft í augu spegils
Aftur skal horfst í augu
<35)
Það er yfirleitt fráleitt að tala um að
skáld komist að einhverri endanlegri
niðurstöðu um heimspekileg efni, en
þegar litið er á bókina í heild verður
áberandi sá skilningur Sigurðar að tím-
inn, þó ýmist taki hann spretti eða
standi kyrr, líði fyrst og fremst í og með
ljóði og skáldi. Fortíð og nútíð renna
saman í sérkennilegri og sérstæðri ljóð-
blöndu:
Margtonnaflikkið stynur
I fórum þess náungi
með Dísarfell í höfðinu
(87)
Sem fyrr er Sigurður í því að gera
nokkrar atrennur að ákveðnu viðfangs-
efni undir merki hvers ljóðabálks. I kafl-
anum sem ber nafn bókarinnar og er
beint framhald af hringvegi síðustu
bókar, er kveðið af miklum krafti um
hversu mikilvægt það sé manninum að
vera leitandi, að brýna hugann til
spurninga og gagnrýni í stað þess að
grafa sig í fönn fyrirfram gefinna sann-
inda, almenns gagnrýnis- og afstöðu-
leysis. Þannig eiga menn að leita út á
hina ókortlögðu ljóðvegi er við leggjum
saman, og það sem við finnum er okkar
fundur. Þar gildir að vera í sífelldri
spurn við sjálfan sig og lífið:
Olmir villikettir spurninganna
reynast betur við ljóðvegagerð
en þægar skepnur
kokhraustrar vissu
(1°)
Það er til marks um víðsýni skáldsins
að þó hann álykti sem svo að orðin
myndi samband okkar við heiminn, að
orðleysi sé ekki til, er honum jafnframt
ljóst að þögnin er ekki síður mikilvæg til
þess að ná sambandi. Samband manns
og heims er af margvíslegum toga og hið
upprunalegasta er vafalaust þögnin. En
það eru margar hindranir í vegi slíks
sambands. Vélvæddur nútíminn hefur
skotið sér upp á milli með þeim afleið-
ingum sem við blasa og Sigurður hefur
bent á í bókum sínum. I hinum fyrri var
efasemdartónninn í garð tækninnar ívið
háværari en hér, þótt oft komi hann
skýrt fram eins og til að mynda í lok
sjöttu ljóðvegagerðar:
Megi hann njóta þess
áður en morgunútvarpið
og sundlaugarnar
bleyta tjáskiptatundrið
(15)
„Dombaslegata" nýtur nokkurrar
sérstöðu í þessari bók þó lesendum Sig-
urðar komi hún ekki á óvart því iðinn
hefur hann verið við að virða fyrir sér líf
einstakra gatna. I bálkinum eru lýsingar
á smáatvikum, stuttar myndir af hvers-
dagslegu en jafnframt eftirminnilegu
fólki sem hafa um leið víðari merkingu.
Allir eiga sér einhvern draum, markmið
sem virðast í órafjarlægð og eru því
blekkingar, tálsýnir er varða lífsveg
fólksins og viðhalda lífi þess. Hér er það
sem frásagnargleði og húmor Sigurðar
nýtur sín einna best og sést það enn
betur þegar litið er til hliðstæðra bálka
fyrri bókanna tveggja.
Tjáningarþörfin og vandamál skáld-
skapar eru Sigurði einnig hugleikin; í
ljóðinu „Funhita" segir m. a.:
En það flæðir aldrei nema brotabrot
af hinu þunga, blinda, þrungna ópi
sem runnið er í þykkan merg og
dumbrautt blóð og allan skrokk;
aldrei nema brotabrot er merkjanlegt
440