Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1983, Blaðsíða 77

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1983, Blaðsíða 77
Hnattferd med Helga Eitt merkasta framlag Helga til mennta hér á landi eru þýðingar hans úr fornmálunum, grísku og latínu, þar sem hann heldur uppi merki góðra manna frá nítjándu öld, og það raunar þótt hann verði að fara krókaleiðir til þess sem er skrifað á fyrrnefnda tungumálinu, en hér verður honum klassískt hugarfar drjúgt vegarnesti og góður leiðarvísir til Grikkjanna. Hann fer yfirleitt þá skynsamlegu leið að þýða grísk ljóð undir sömu eða líkum háttum og þau eru ort undir, þannig að þau geta haldið sínum upprunalega blæ, og hefur Helgi ágætt vald yfir hinum grísku háttum. Þar sem hann bregður þó út af þessu er það ekki til bóta, svo sem í ljóðinu Til ungmeyjar eftir Sapfó, þar sem Helgi hefur freistazt til að bæta ríminu við þá bindingu sem felst í Sapfóarhættinum, þótt það sé vitaskuld gert af mikilli hagmælsku, en þar með tapast einmitt sá barnslegi einfaldleiki og það makalausa hispursleysi eða tilgerðarleysi sem er aðalsmerki skáldkonunnar og nýtur sín miklu betur í bæninni Til Afródítu þar sem rími er sleppt, þótt hið afar torþýdda upphafsorð kvæðisins, „Poikiloþrona“ („í marglitu hásæti“) sé lauslega þýtt með „Geislum krýnda“. Ljóð Sapfóar eru músík og myndamál af fínlegasta tagi, en máttugt tungutak og meitlaðar hugsanir setja hins vegar svip sinn á kórsöngvana úr grísku harmleikjunum sem hér eru nokkur sýnishorn af, og þýðir Helgi þessa kórsöngva af fádæma orðkynngi. Rétt er hins vegar að geta þess að Helgi fylgir ekki hinum grísku háttum þar nema að takmörkuðu leyti, þótt svo kunni að virðast á yfirborðinu, eða nánar tiltekið einfaldar hættina mjög og beitir nokkuð einhliða ljóðlínu af því tagi sem nefnd er glýkóneus (-v-vv-v-eða-vv-v-v-) og kemur fyrir víða í kórsöngvum svo sem í þeim hinum fræga í Antigónu sem hér hefst á orðunum Margt er undrið (v. 322—375). I sumum kórsöngvum gætu menn því saknað fjölbreytileika í hrynjandi, því þótt þetta lag falli að flestum línum og sé við hæfi í ofangreindum kórsöng sem og kórsöngvunum úr Oidipúsi í Kólónos — og þar kemst Helgi sannarlega á flug í skáldskapnum, — þá mundi hinn hægi sporkveðni (-v) háttur frumtextans falla betur að látleysi Seifsbænarinn- ar úr Óresteiu (Agam. 160—183) en aftur slagkveðinn (anapestískur, w-) að upphafi Nornagaldurs í sama verki (Eum. 307—320) (þótt sá galdur sé á sinn hátt einnig magnaður vel í þýðingunni). En af öðrum þýðingum frá fornöld skal hér að lokum nefna sérstaklega þýðingar á ljóðum Horatíusar sem birtast hér flestar í fyrsta skipti, og ber að fagna komu þeirra, því Horatíus er eitt þeirra skálda, sem He[gi bæði þekkir trúlega inn að beini og virðist eiga sitthvað sameiginlegt með í vinnu- 427
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.