Tímarit Máls og menningar - 01.09.1983, Síða 116

Tímarit Máls og menningar
loks er þeirri spurningu beint til svar-
enda hvernig Jafnréttisnefnd borgarinn-
ar og yfirvöld almennt geti stuðlað að
auknum framgangi jafnréttismála í
borginni (úr síðasttöldu spurningunni er
ekki unnið og er það mikill skaði. Því
þarna hefði einmitt verið mjög fróðlegt
að fá viðbrögð svarenda).
Urvinnslan úr spurningunum, skýrsl-
an sjáíf, er 131 blaðsíða að lengd í
stærdmni a4. Þorbjörn Broddason skrif-
ar 7 blaðsíðna ágrip þar sem greint er frá
helstu niðurstöðum könnunarinnar í
stuttu máli.
Ekki verður sagt, að ágrip Þorbjarnar
auki nokkru við skilning lesandans á
könnuninni. Mitt mat er að Þorbjörn
hefði átt að sleppa þessu skrifi — að
minnsta kosti hefði hann átt að gæta sín
verulega á ýmsum staðhæfingum. Vil ég
nefna nokkur dæmi:
1) A bls. 4 segir: „Svörin í heild
benda (einnig) til þess að öðrum laun-
þegum (þ. e. öðrum en giftum útivinn-
andi konum) sé mjög ótamt að líta á
störf sín sem sjálfsagða lífsuppfyllingu.“
Þessi ályktun er dregin af svörum við
spurningunni hvers vegna fólk vinnur
utan heimilis, en þar tilgreindi 5. hver
gift kona, að starfið veitti henni ánægju.
Niðurstaðan sem Þorbjörn dregur er
hæpin, svo ekki sé meira sagt. Það var
alls ekki spurt hvort fólk hefði ánægju af
vinnu sinni og þótt fólk nefndi efnahags-
legar ástæður fyrir vinnu sinni, leyfa
svörin ekki að dregin sé sú niðurstaða,
að fólk líti aðeins á starf sitt sem (illa)
nauðsyn.
2) A bls. 6 kemur Þorbjörn með eftir-
farandi hugleiðingu: „. . . fataþvottur
felur núorðið í sér meðferð allflókinna
tækja og auk þess sem honum fylgir enn
umtalsvert líkamlegt erfiði." Ég kannast
við hvorugt og á þó þvottavél og þvæ oft.
3) Á bls. 8 dregur Þorbjörn þá álykt-
un af lítilli aðild fólks að stjórnmálafé-
lögum að lýðræðið á meðal vor sé ekki
upp á marga fiska. Hér hefði þurft að
fylgja útskýring á því hvers vegna Þor-
björn telur lýðræðið felast í aðild að
stjórnmálafélögum.
Fleiri dæmi þessum lík mætti nefna,
en ég læt þessi nægja. Eins og áður sagði
tel ég að Þorbjörn hefði átt að gæta sín á
orðavali og þá frekar sleppa þessum
skrifum en að setja fram svona hæpnar
túlkanir.
Skýrslan skiptist í 6 kafla og heita
þeir: Framkvæmd könnunar og heimt-
ur; húsnæði, fjölskyldugerð og heimili;
menntun svarenda, atvinnuþátttaka og
störf; vinnutími á heimili og utan heim-
ilis, ferðir á vinnustað og verkaskipting á
heimili; daggæsla barna — ástand og við-
horf; nokkur viðhorf til jafnréttismála,
félagaþátttaka og fleira. Skýrslan byggir
eingöngu á úrvinnslu þess spurningalista
sem sendur var út og er aðeins einu sinni
leitað fanga utan jafnréttiskannana
þeirra Kristins og Þorbjarnar.
Töflurnar eru 104 og allar unnar á
fremur einfaldan hátt: teflt er saman
tveimur þáttum (breytum) og niðurstað-
an athuguð. Oftast er um að ræða hvern-
ig tiltekin breyta raðast á kyn og/eða
aldur. I töflum 3.11 og 3.12 er hins vegar
gerð athyglisverð undantekning. Þar er
starfsstéttum teflt gegn skólagöngu.
Ekkert er hins vegar gert með þessar
töflur, en í textanum kemur fram að
með þeim hefði átt að sannreyna tiltekna
tilgátu. Ekki kemur fram hvort tilgátan
stenst, og því hefði allt eins mátt sleppa
báðum töflunum.
Of langt mál yrði að fara hér í ein-
staka kafla skýrslunnar, þótt full þörf
væri raunar á því. Þar er að mörgu að
finna og vil ég nefna hér eitt dæmi til að
466