Tímarit Máls og menningar - 01.03.1990, Page 108

háskalegur tónn í alla frásöguna. Nóttin skoll-
in á. Risavaxin amerísk nótt. Myrkrið, í bók-
staflegri merkingu, er líka býsna fyrirferðar-
mikið; flestir atburðimir gerast þegar dags-
skíman hefur látið undan síga og skugga-
hliðar mannlífsins dafna hvergi betur en í
skjóli myrkurs. Svo var einnig í Thulekampi.
Þar voru næturnar oft langar og fullar af
hljóðum. En myrkrið í Fyrirheitna landinu er
ekki síst í sálum persónanna og hjá sumum
svo þétt að hvergi virðist rofa til. Til dæmis
Bóbó.
En aðeins meir um frásagnaraðferðina. Það
er ekki eingöngu um að ræða fyrstu persónu
frásögn Munda, það eru líka sögur sem aðrar
persónur segja, einkum Bóbó og Gógó. En
svo eru einnig kaflar í þriðju persónu, raun-
inni aðeins tveir og gerast á Islandi. Báðir
snúast um innrásir Badda í Nýja kofann og
afleiðingar þess á andlegt heilsufar Bóbós.
Því enda þótt sögusviðið sé að stærstum hluta
í Ameríku eru nokkrir kaflar sem gerast á
Islandi, einhverjum árum áður en þeir félagar
halda í ferðina miklu. Islandskaflarnir fleyga
Ameríkufrásöguna, bregða upp leiftri fortíðar
yfir atburðina sem eru að gerast hverju sinni.
í þessum köflum er Karólína á lífi og eins og
hennar er von og vísa enn við sama heygarðs-
hornið, formælandi spillingunni í einu orðinu
en blessandi sólargeislann og drenginn ljúfa
hann Badda í hinu. En það eru átökin milli
þeirra frænda sem skipta mestu máli í þessum
köflum og eitt af þungavigtar efnunum í sög-
unni. Möndulásinn jafnvel. Hápunkturinn á
átökunum er auðvitað tilraun Bóbós að koma
Badda fyrir kattamef með því að láta hann
svolgra í sig framköllunarvökva í staðinn fyr-
ir brennsluspritt. En Baddi reynist ekki feigur
þá stundina og eftir nokkurra daga rúmlegu er
hann þess albúinn að skella sér í sollinn á ný.
Bóbó er ekki bara að reyna að sálga óþolandi
drykkjuhrút; hann er líka að ráðast að manni
sem er tákn fyrir braggahverfið, tákn þess
liðna, fortíðarinnar með öllum sínum skugg-
um. Hann er líka að ráðast á langömmu sína,
því það væri að rífa úr henni hjartað að drepa
Badda. Bóbó reynir að gera upp við fjölskyld-
una og fortíðina á einu bretti, skera á þá taug
sem hann er rammbundinn með. En það tekst
ekki og sá eini sem fer illa út úr þessu er Bóbó
sjálfur.
Bóbó lá uppí herbergi lamaður af
hryllingi og skelfingu. Hann fann ná-
lægð dauðans allt í kringum sig. Þegar
hann heyrði hryglurnar í frændanum
fraus hann og stirðnaði; þegar kvala-
stunurnar bárust að neðan langaði
hann mest til að kasta sér í gólfið og
æpa, en var það um megn. (87)
A sama hátt og honum er það um megn að losa
um spennuna í öskri hefur hann ekki mögu-
leika að losa sig frá uppruna sínum. Hefur
kannski aldrei getuna til þess.
Sagan snýst því ekki síst um Bóbó þó
Mundi segi frá. Mundi er líka undarlega dauf
og óræð persóna þó hann segi söguna, hann
er allan tímann hlutlaus og óvirkur áhorfandi.
Innan um þetta sérstæða og ýkta persónusafn
virðist hann í meira lagi venjulegur. (Kannski
rödd hversdagsins?)
Þeir voru saman niðri við Bæjarins
bestu, allir helstu töffararnir . . . Ég
ætlaði að láta lítið á mér bera en Baddi
sá mig, hrópaði: Mundi frændi! og
kynnti mig svo fyrir kunningjunum:
Mundi frændi minn, stórmenni. Gæj-
arnir kinkuðu kolli sumir, aðrir glottu
og horfðu á mig með fyrirlitningar-
svip; maður var ósköp vesældarlegur
og smár inní þessu Röðulsgengi. (146)
I þessum fyrrnefndu köflum er sjónarhomið
hjá Bóbó en það er oft eins og söguhöfundur
horfi á hann frekar írónískum augum og glotti
svolítið að honum í laumi. Bóbó er latur og
værukær og vill helst líða fram og aftur í
draumi og finnst því óþægilegt að hrökkva
106
TMM 1990:1