Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1990, Qupperneq 99

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1990, Qupperneq 99
og á skammt eftir ólifað. Líf þessa fólks er að öðru leyti svo hversdagslegt að við fyrstu sýn virðist það sjálft fremur ættað úr tölfræðilegum gagnabanka um íslensku meðalfjölskylduna en mannheimum. A sunnudögum fer Jón Steins- son í ökuferðir með Auði konu sinni og böm- unum Óla og Stínu. Þau kaupa ís, skoða húsin í íbúðarhverfunum og láta sig dreyma um að eignast sumarbústað. Til hátíðarbrigða hafa þau steikt læri á boðstólum og á kvöldin horfa hjón- in á sjónvarpið og lesa Alistair Maclean og Agötu Kristí uppi í rúmi. Hinn yfirvofandi dauðdagi vekur hjá hversdagsmanninum Jóni Steinssyni hugrenningar á borð við „hvert fer allur þessi tími“ (bls. 28), „hvað liggur svo sem eftir mann“ (bls. 53), „hvem Qandann er maður búinn að vera að gera öll þessi ár“ (bls. 52). Af karlmennsku sem vel sæmir afkomanda Hálfd- ánar svarta mætir hann örlögum sínum og eftir að hafa skroppið til Kaupmannahafnar í skemmtiferð og haldið þar framhjá konu sinni er hann allur. Hugmyndin að baki þessari sögu má með réttu kallast notuð og Sveinbjöm fer all troðnar slóðir í úrvinnslu hennar. Engu að síður tekst honum að vekja samkennd lesandans með þessu látlausa og hversdagslega fólki og eftir því sem dýpra er skyggnst inn í hugskot þess reynist það mannlegri og trúverðugri persónur en í fyrstu hefði mátt ætla. Margt er reyndar prýðilega gert og kemur þar til hæfileiki Svein- bjamar til að skapa stemmningar og lýsa úr Hliðskjálfi hins ósýnilega alvitra sögumanns hugarástandi persóna sinna. Sem dæmi um góða kafla má nefna samskipti Jóns og Ásdísar, og ferð Auðar til læknisins. Öll framseming ber jafnframt vott um vönduð vinnubrögð og það sem ekki er minna um vert, skilning á við- fangsefninu. „Hitt augað“ er frásögn þrettán ára drengs sem er blindur á öðm auga en bíður þess að gangast undir læknisaðgerð sem mun að fullu og öllu svipta hann sjóninni. Strax í upphafi sögunnar tekst Sveinbimi að vekja forvitni og eftirvæntingu. Hin einlæga frásögn drengsins fangar hug lesandans og vekur honum samúð um leið og nauðsynlegum upplýsingum varð- andi kynningu aðstæðna er smekklega komið til skila. Þau hugrenningatengsl drengsins sem sagan byggir á gætu þó ýmsum fundist full langsótt. Þau em þannig að drengurinn tengir saman annars vegar draumkennda hugsýn úr bemsku um dauðan fugl sem flýgur með fjöður í gogginum, og hins vegar fjöðurstaf í hendi skrifara sem hann sér mynd af á vegg sjúkra- stofunnar. Þetta túlkar hann sem jarteikn frá æðri máttarvöldum um að hann eigi að gerast sagnamaður. „Æfingiri' er að mínu mati lakasta saga bók- arinnar og sú eina sem alveg missir marks. Hún lýsir upplifunum manns sem í leit að stúlkunni sem hann elskar villist inn á leiksvið þar sem æfing eða leiksýning er í fullum gangi. Sagan stingur í stúf fyrir þá sök að vera alfarið ættuð úr óraunveruleika og má í besta falli skilja hana sem tilraun höfundar til að skrifa „súrrealíska" uppákomu. En til að hún nái máli sem slík skortir hana seiðmagn hins óvænta og furðu- lega. Utkoman er því innihaldslítil sviðsetning. „Stjömur Cesars" er að uppistöðu samtal ungs drengs og gamals manns sem hittast af tilviljun um kvöld fyrir utan heimili drengsins í nýbyggðu íbúðahverfi. Báðum finnst þeim þeir vera utanveltu og homreka og á milli þeirra myndast sérkennilegt samband. Gamli maður- inn er að búa sér sína hinstu hvflu ofan í skurði og á meðan hann baksar við það segir hann drengnum ffá lífi sínu. Sveinbimi tekst mun betur upp með persónusköpun drengsins en gamla mannsins. Einhvem veginn verður hið leikræna tal gamla mannsins ögn tilgerðarlegt og það að hann byrji að segja drengnum frá banaslysi konu sinnar finnst mér ekki nógu vel undirbyggt. Það sem hins vegar kemur sögunni til bjargar er áðumefndur hæfileiki Sveinbjam- ar til að skapa stemmningu. „Icemaster" er sennilega best heppnaða saga bókarinnar hvað frásagnartækni og byggingu varðar. Lflcja má henni við púsluspil sem smátt og smátt setur sig saman fýrir augum lesandans TMM 1990:3 97
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.