Morgunblaðið - 19.02.2015, Blaðsíða 48

48 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 2015
Hátíðarhöld hófust í Kína og fleiri
löndum í Asíu í gær í tilefni af því
að nýtt ár, ár kindarinnar, er geng-
ið í garð samkvæmt kínverska
tímatalinu. Nýárið er mikilvægasta
hátíð Kínverja og hún er einnig
vorhátíð. Hundruð milljóna Kín-
verja ferðast með flugvélum, lest-
um eða bílum til átthaga sinna til að
fagna nýju ári með fjölskyldum sín-
um. Flestir fá frí frá vinnu í sjö
daga vegna hátíðarinnar og nota
tækifærið til að heimsækja vini og
ættingja.
Heimildir: Handbook of Chinese Horoscopes/Britannica/ThePeoplehistory.com/History.com/worldhistoryproject.org
Ár kindarinnar
1955
Framleiðsla hefst á fyrstu
gervidemöntunum
1967
Fyrsta tölublað tímaritsins
Rolling Stone gefið út
Hjarta grætt í mann í
fyrsta skipti
1979
Margaret Thatcher varð
forsætisráðherra
SonyWalkman-spilari á markað
Disneyland opnað í Kaliforníu
AtburðirFólkKínverska tímatalið
Julia Roberts
(leikkona, fædd 1967)
1991
Lög um kynþáttaaðskilnað
afnumin í Suður-Afríku
Sovétríkin leystust upp eftir
afsögn Gorbatsjovs
2003
Innrás í Írak undir forystu
Bandaríkjahers
Fyrsta mannaða geimferð
Kínverja
800 manns létu lífið
af völdum bráðalungnabólgu
(HABL eða SARS)
Bandaríska geimferjan
Columbia sprakk í loft upp
Kindin
2015
2017
2019
2023
2021
2025
2016
2018
2026
2020
2022
2024
Robert de Niro
(leikari, 1943)
Mick Jagger
(tónlistarmaður, 1943)
ChowYun Fat
(leikari, 1955)
Zhang Ziyi
(leikkona, 1979)
Míkhaíl Gorbatsjov
(síðasti forseti
Sovétríkjanna, 1931)
Jane Austen
(rithöfundur, 1775-1817)
Mark Twain
(rithöfundur, 1835-1910)
Bill Gates
(auðkýfingur, 1955)
AFP
Kindamynd Kona tekur mynd af sér við kindaskreytingu í Hong Kong.
Ár kindar-
innar hafið
Enköping. AFP. | Mjólkurbændur í
Svíþjóð eiga á brattann að sækja
vegna minni mjólkurneyslu Svía og
deilna við keppinauta fyrir dóm-
stólum.
Peter Engvall, 59 ára bóndi, rek-
ur 100 kúa bú nálægt Enköping en
hann segir að þær séu ekki jafn-
miklar mjólkurkýr í efnahagslífinu
og þær voru áður. „Tekjurnar eru
næstum aldrei nógu miklar til að
borga reikningana,“ sagði hann við
fréttamann AFP á köldum vetrar-
degi nýlega.
Á sér færri málsvara
Mjólkurneyslan hefur verið til-
tölulega stöðug í flestum löndum
Evrópusambandsins en í Svíþjóð
hefur hún minnkað um tæpan helm-
ing frá árinu 1980. Mataræði Svía
hefur breyst á þessum tíma, færri
drekka mjólk með matnum og mál-
svarar hennar virðast hafa þagnað.
Sænskir neytendur höfðu litla
samúð með hagsmunasamtökum
sænskra mjólkurframleiðenda á síð-
asta ári þegar þau höfðuðu mál gegn
keppinaut mjólkurfyrirtækja vegna
auglýsingar þar sem sagt var að af-
urð hans væri „gerð fyrir menn“,
ólíkt mjólk.
„Það er ekki langt síðan því sem
næst allir hefðu komið mjólkinni til
varnar,“ sagði Håkan Jönsson, þjóð-
háttafræðingur við Lundarháskóla.
„Nú hefur þetta snúist við. Samtök
mjólkurframleiðendanna teljast til
ráðandi afla, litið er á þau sem Golí-
at sem berji á Davíð.“
Jönsson segir að mjólkurframleið-
endur hafi notið mikillar velvildar í
Svíþjóð megnið af öldinni sem leið.
Samtök með aðild mjólkurbænda,
mjólkurfyrirtækja, lækna, skóla-
stjórnenda og fleiri Svía voru stofn-
uð árið 1923 til að beita sér fyrir
aukinni mjólkurneyslu og sjö árum
síðar drukku nánast allir Svíar
mjólk með matnum, nokkrum sinn-
um á dag, að sögn Jönssons. Mjólkin
var álitin mikilvægur þáttur í hollu
mataræði.
Nýrri ráðleggingu mótmælt
Afstaða Svía til mjólkurinnar
virðist hafa breyst. Vísindamenn við
Uppsala-háskóla komust að þeirri
niðurstöðu í rannsókn, sem birt var í
október, að mikil mjólkurneysla
virtist auka líkur á beinbrotum og
þeir sem drykkju mikið af mjólk
virtust lifa skemur en viðmiðunar-
hópurinn.
Í nýjum ráðleggingum sem Mat-
vælastofnun Svíþjóðar birti í nóv-
ember sl. er mælt með því að fólk
drekki ekki meira en eitt eða tvö
glös af mjólk á dag. Samtök
mjólkurframleiðenda mótmæltu
þessari ráðleggingu.
Mjólkurneyslan minnkaði um 20%
á árunum 2002 til 2012, samkvæmt
gögnum frá Landbúnaðarstofnun
Svíþjóðar, Jordbruksverket.
„Þetta tengist áhyggjum fólks af
mataræði almennt,“ sagði Maja
Nordström, sérfræðingur samtaka
mjólkurframleiðendanna í rann-
sóknum á mjólkurneyslu. „Á maður
að leyfa börnunum sínum að borða
sykur? Á maður að borða kjöt, eða
velja fisk? Það er eðlilegt að fólk
velti þessum spurningum fyrir sér.“
„Það er augljóslega ekki í tísku að
drekka mjólk á veitingastöðum,“
sagði Engvall. „En hún er nátt-
úruleg afurð þrátt fyrir allt, það er
að minnsta kosti ekki hættulegt.“
Hann kveðst þó ekki vera bjart-
sýnn á að hagur sænskra bænda
batni, mjólkin sé í vörn en ekki sókn.
„Það er merki um að eitthvað mikið
hafi breyst.“
AFP
Barningur Peter Engvall gefur kúnum í fjósi sínu nálægt Enköping.
Mjólkurneyslan í Svíþjóð hefur minnkað um tæpan helming frá árinu 1980.
Mjólkurneyslan
hefur minnkað um
tæpan helming
 Sænskir mjólkurbændur eiga erfitt
uppdráttar vegna breyttra neysluhátta
Tennur sæ-
snigilsins, sem
tilheyrir lindýr-
um og finnst víða
við strendur í
Evrópu, gætu
verið úr sterk-
asta náttúrulega
efninu, sem vitað
er um. Frá þessu
var greint í vís-
indagrein í tíma-
ritinu Interface í gær.
Höfundar greinarinnar segja að
verði hægt að líkja eftir efninu í
tönnunum í rannsóknarstofum gæti
það nýst í fyllingar í skemmdar
tennur, skotheld vesti og til fram-
leiðslu bíla og flugvéla í framtíð-
inni.
„Hingað til hefur verið talið að
silkiþráður kóngulóarinnar væri
sterkasta lífræna efnið,“ sagði Asa
Barber, vísindamaður við Ports-
mouth-háskóla í Englandi og fyrsti
höfundur greinarinnar. „Nú höfum
við komist að því að tennur sæ-
snigilsins sýna styrkleika, sem gæti
verið meiri.“
Sæsnigillinn, sem ber latneska
heitið patella vulgata, notar tenn-
urnar til að skrapa þörunga til átu
af klöppum. Tennurnar þurfa því
að þola mikið álag.
Öflugar tennur sæsnigils
gætu nýst á ýmsan hátt
Sæsniglar Efni í
ofurfyllingar?