Dagblaðið Vísir - DV - 24.02.2012, Blaðsíða 14

Íslendingar vinna meira
14 Fréttir 24.–26. febrúar 2012 Helgarblað
Þ
að er eins og Íslendingar
líti á það sem kost, frem-
ur en löst, að vinna mikið.
Það er kominn tími á að
þetta breytist,“ segir Guð-
mundur D. Haraldsson, meðlimur í
Öldu, félagi sem fjallar um lýðræði
og sjálfbærni. Guðmundur hefur
ritað grein um aðgerðir og ástæð-
ur til styttingu vinnuvikunnar hér
á Ísland en Alda hefur undanfarið
fundað um málið.
Íslendingar vinna tæplega
tveimur mánuðum meira á ári en
til dæmis Norðmenn og um mán-
uði meira en Svíar, sé miðað við
meðaltal. Þrátt fyrir að þjóðarfram-
leiðsla sé að meðaltali hærri hér á
landi en í mörgum löndum kemur
Ísland illa út þegar tekið er mið af
unnum stundum.
Beinar aðgerðir til styttingar
Lýðræðisfélagið Alda kallar eftir
beinum aðgerðum til styttri vinnu-
viku. Þá segir í greininni að stytt-
ing vinnutíma hafi áður verið eitt
helsta baráttumál verkalýðsfélaga.
„Í Þýskalandi á þremur síðustu ára-
tugum tuttugustu aldar var vinnu-
dagurinn styttur í áföngum. Al-
mennt gekk styttingin vel fyrir sig
og engin neikvæð áhrif urðu á hag-
kerfið – t.d. atvinnuleysi eða lands-
framleiðslu,“ segir Guðmundur sem
telur efnahagslægðina í kjölfar falls
bankanna árið 2008 vera tækifæri
til að stytta vinnuvikuna í áföngum.
Þá segir í greininni að ekki sé skyn-
samlegt að fara í styttingu vinnu-
tíma í uppsveiflu. „Ástæðan er sú
að í uppsveiflu er mikil eftirspurn
eftir vinnuafli og þá er tilhneiging
til að auka við vinnuna. Það væri
því erfitt að stytta vinnudaginn þá.
Heppilegast er sennilega að stytta
vinnudaginn sem fyrst. Helst inn-
an tveggja eða þriggja ára, og svo
sannarlega áður en næsta þenslu-
skeið hefst.“
Ekki ný umræða
Umræðan um styttri vinnuviku hef-
ur skotið upp kollinum með reglu-
legu millibili hér á landi en hefur
alla jafna ekki náð miklu flugi enda
umdeild. Þó má benda á að stjórn-
völd höfðu síðast afskipti af vikuleg-
um vinnutíma hér á landi árið 1972
þegar lög um 40 stunda vinnuviku
voru lögfest, en áður var vinnuvik-
an 44 stundir.
Nýlega sagðist Bandalag starfs-
manna ríkis og bæja að félagið
hefði á stefnu sinni að stytta vinnu-
vikuna niður í þrjátíu og sex stundir
í stað fjörutíu stunda líkt og hún er í
dag. Þá má nefna að stytting vinnu-
viku er í samstarfsyfirlýsingu ríkis-
stjórnar Samfylkingar og VG, sem
hluti af fjölskyldustefnu stjórnar-
innar. Sú stefna hefur ekki fallið í
kramið hjá atvinnurekendum sem
hafa gagnrýnt að ríkisstjórnin ætli
sér afskipti af lengd vinnuvikunnar.
Óraunhæf ríkisstjórn
Samtök atvinnulífsins sögðu hug-
myndir ríkisstjórnarinnar óraun-
hæfar í frétt á vef samtakanna.
Fréttin birtist stuttu eftir að tilkynnt
hafði verið um samstarf flokkanna
árið 2009. Þá gagnrýndu samtök-
in að aðgerðir til styttingar vinnu-
viku séu á borði ríkisstjórnarflokk-
anna. „Þetta kemur nokkuð á óvart
því vinnutími er viðfangsefni kjara-
samninga og meðal samningsaðila
n Íslendingar vinna tæplega tveimur mánuðum lengur á ári en Norðmenn n Ríkisstjórnin vill stytta vinnuvikuna
Umræðan um styttri vinnuviku er ekki ný af nálinni.
Raunar má rekja upphaf stéttarbaráttu tuttugustu
aldarinnar til baráttunnar fyrir auknum frítíma. Hér eru
rakin nokkur dæmi þar sem vinnutími blandast inn í
umræðu stjórnmála og stéttarbaráttu
Forseti Íslands og
rannsóknarskýrslan
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Ís-
lands, var, eins og löngum er frægt,
duglegur að halda ræður erlendis um
yfirburði Íslendinga í viðskiptum og vinnu-
siðferði. Rannsóknarnefnd Alþingis vitnar
meðal annars í ræðu sem forsetinn flutti í Harvard-há-
skólanum í Bandaríkjunum árið 2002. „Vinnumenningin frá
tímum sjósóknar og búskapar á fyrri öldum þegar keppst var
við að bjarga aflanum og heyfengnum hvað sem tímanum
leið hefur greinilega umbreyst í athafnaanda á hörðum velli
heimsviðskiptanna.“ Orð forsetans eru gagnrýnd í siðferðis-
hluta skýrslunnar. „Forsetinn taldi vinnumenningu innan
fjármálafyrirtækja til fyrirmyndar en spyrja má hversu fjöl-
skylduvænt það vinnuumhverfi var. Vinnuálag var gífurlegt
og vinnutími langur um leið og laun voru árangurstengd.“
Samfylkingin og Unga Ísland
Í kosningum árið 2007 lagði Samfylkingin fram Unga Ísland,
aðgerðaáætlun í málefnum barna. Þar var kveðið á um
aðgerðir í þágu fjölskylduvænna samfélags. Meðal aðgerða
sem flokkurinn lagði fram var að lengja fæðingarorlof og
stytta vinnuviku. „Samfylkingin vill styðja foreldra í upp-
eldishlutverki þeirra með því að vinna að því í samstarfi
við aðila vinnumarkaðarins að stytta virkan vinnutíma
foreldra,“ segir í stefnuskrá flokksins.
Ríkisstjórnin vill styttri vinnuviku
Núverandir ríkisstjórn hefur styttingu vinnuvikunnar sem
eitt af markmiðum sínum. Í samstarfsyfirlýsingu Sam-
fylkingar og VG segir; „Leitað verði samstarfs við aðila
vinnumarkaðarins um virkar vinnumarkaðsaðgerðir til að
sporna gegn atvinnuleysi, þar sem m.a. verði metnir kostir
þess að stytta vinnuvikuna og bjóða sveigjanleg starfslok
fyrir þá sem það kjósa.“ Enn sem komið er hefur ekki verið
gripið til beinna aðgerða af hálfu ríkisstjórnarinnar. Þess
skal þó getið að stefnt var á samningaumleitanir við aðila
vinnumarkaðarins sem fæstir hafa tekið vel í hugmyndina.
Bara barnlausir á þingi
Þingmönnum var skemmt um mitt
síðasta ár þegar Pétur Blöndal þing-
maður vitnaði í orð Ástu Ragnheiðar
Jóhannesdóttur þingforseta frá því
fyrir nokkrum árum. Ásta hafði þá talað
fyrir aðgerðum í þá átt að gera Alþingi að fjölskylduvænum
vinnustað. „Eitthvað truflaði Pétur síðan og átti hann erfitt
með að halda ræðunni áfram sökum hláturs. Hlógu aðrir
þingmenn dátt með honum,“ segir í frétt Morgunblaðsins
af málinu.
Ríkisstarfsmenn vilja
styttri vinnutíma
Bandalag starfsmanna ríkis og bæjar
tilkynnti fyrir síðustu kjaraviðræður að
félagið hygðist leggja árherslu á styttri
vinnutíma. Vinnuvikan yrði þannig færð
frá fjörutíu stundum niður í 36 stundir. „Nú
er ekki vöntun á fólki til starfa heldur þvert
á móti og því teljum við að það sé lag,“ sagði Elín Björg Jóns-
dóttir, formaður BSRB, í frétt Fréttablaðsins á sínum tíma.
„Með þessu værum við að færa okkur í átt til þess sem gerist á
hinum Norðurlöndunum.“
Embættismenn ESB æfir yfir átta stunda
vinnudegi
Starfsfólk Evrópusambandsins hótaði verkfalli í september
árið 2009 þegar lengja átti vinnudag þeirra í átta stundir
á dag, eða fjörutíu stundir á viku. Starfsmennirnir töldu
að svo langur vinnudagur myndi eyðileggja fyrir þeim fjöl-
skyldulífið.
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
Forsetinn, ESB og barnlaust þing
Vinnusamur Íslendingar
vinna að meðaltali mun meira
en tíðkast á hinum Norðurlönd-
unum og í Vestur-Evrópu.
Ræktun fór úr böndunum:
Kannabis
í kílóavís
Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu lagði hald á umtalsvert magn
kannabisefna eftir húsleit á
tveimur stöðum á þriðjudag. Við
húsleit í fjölbýlishúsi í miðbæ
Reykjavíkur stöðvaði lögreglan
kannabisræktun þar sem fundust
60 plöntur á lokastigi ræktunar.
Plönturnar vógu samtals 23 kíló.
800 grömm af kannabisefnum
fundust einnig og var karlmaður
á þrítugsaldri yfirheyrður í þágu
rannsóknarinnar sem rekja má til
þess að tilkynnt var um mikinn
vatnsleka í húsinu. Vatnsleiðslan
í ræktunaraðstöðunni hafði þá
gefið sig og urðu skemmir á
nokkrum íbúðum hússins vegna
þessa.
Sama dag var gerð húsleit
í Mosfellsbæ þar sem talsvert
magn fíkniefna fannst. Sam-
kvæmt upplýsingum frá lögreglu
var um að ræða 900 grömm af
tilbúnu marijúana og 1,4 kíló af
öðru kannabisefni. Húsráðend-
ur, karl og kona um þrítugt, voru
yfirheyrð í þágu rannsóknarinnar
en fíkniefnin fundust í þurrkun-
araðstöðu í risi hússins.
Áður hafði lögreglan haft af-
skipti af manninum annars
staðar og þá fundið á fjórða tug
kannabisgræðlinga í bíl hans. Í
framhaldinu var leitað á heimili
hans með fyrrgreindum árangri.
Maðurinn hefur áður komið við
sögu hjá lögreglu.
Atvinnutorg
í Hafnarfirði
Í hádeginu á fimmtudag skrifuðu
þeir Guðmundur Rúnar Árnason,
bæjarstjóri Hafnarfjarðar, Guð-
bjartur Hannesson velferðarráð-
herra og Gissur Pétursson, for-
stjóri Vinnumálastofnunar, undir
samning um Atvinnutorg í Hafn-
arfirði.
Atvinnutorg er nýtt samstarfs-
verkefni Hafnarfjarðarbæjar,
Vinnumálastofnunar og velferðar-
ráðuneytis sem ætlað er að veita
atvinnuleitandi og vinnufærum
ungmennum, einstaklingsmiðaða,
atvinnutengda ráðgjöf og stuðning
til að styrkja stöðu sína á vinnu-
markaði.
Markmiðið er að vinna með
ungu fólki, yngra en 25 ára, sem
hvorki er í námi né vinnu og að-
stoða það við að finna vinnu eða
komast í starfsþjálfun. Áhersla
verður í upphafi lögð á starfs-
þjálfun ungmenna sem þiggja
framfærslustyrk hjá Hafnarfjarð-
arbæ en einnig á verkefnið að
vera ætlað ungmennum 16 til 18
ára sem eiga engan bótarétt auk
þeirra ungmenna sem lengi hafa
verið á atvinnuleysisbótum og eru
að missa bótarétt sinn eftir að hafa
verið í fjögur ár án atvinnu.
Nokkrar stofnanir bæjarins
hafa nú þegar lýst yfir jákvæðum
vilja sínum til að taka þátt og fá
ungmenni í starfsþjálfun. Boðið
verður upp á 50 prósent starf í
hálft ár og greiðir Hafnarfjarðar-
bær laun fyrir viðkomandi ung-
menni.