Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2012, Blaðsíða 48

48 9.–11. mars 2012 Helgarblað
Sakamál 21aftaka var framkvæmd í Flórída í stjórnartíð Jebs Bush ríkisstjóra. Ráðamenn í Flórída voru ekki reiðubúnir til að hvíla „Neista gamla“, rafmagnsstólinn, þrátt fyrir að þrjár illa lukkaðar aftökur hefðu verið framkvæmdar á síðasta áratug 20. aldar. Þeir sáu þó að sér í kjölfar aftöku Allens Lee Davis árið 1999 og tóku upp banvæna sprautu. Eftir sem áður er dauðadæmdum heimilt að velja á milli sprautunnar og stólsins. Enginn hefur þó kosið stólinn síðan Davis var tekinn af lífi.U m s j ó n : K o l b e i n n Þ o r s t e i n s s o n k o l b e i n n @ d v . i s
xxx
A
ngel Nieves Diaz
var gefið að sök
að hafa tekið þátt í
vopnuðu ráni sem
framið var á Velvet
Swing Lounge í Flórída í des­
ember 1979 og að hafa skot­
ið eigandann, Joseph Nagy,
til bana. Angel, sem var sak­
felldur og dæmdur til dauða
árið 1986, dró aldrei dul á
að hafa tekið þátt í ráninu en
þvertók alla tíð fyrir að hafa
skotið eigandann til bana.
Ránið framdi Angel í félagi
við tvo félaga sína, Angel Toro
og annan ónafngreindan.
Þar sem ákæruvaldið gat
ekki tengt Angel Diaz við
morðið með framburði sjón­
arvotta eða áþreifanlegum
sönnunargögnum greip það
til þess ráðs að byggja mál­
sóknina á framburði tveggja
manneskja sem báru að An­
gel Diaz hefði trúað þeim
fyrir því að hann hefði myrt
eigandann. Umræddar tvær
manneskjur voru kærasta
Angels Diaz og klefanautur
hans, Ralph Gajus.
Ósennilegur vitnisburður
Mannréttindafrömuðir báru
frá upphafi brigður á fram­
burð Gajusar sem fullyrti að
hann hefði heyrt nákvæma
játningu af vörum Angels
Diaz – játningu sem innihélt
fjölda smáatriða. Nú vildi svo
undarlega til að Gajus kunni
ekki orð í spænsku og Angel
Diaz var vart talandi á enska
tungu og því erfitt að gera sér
grein fyrir því hvernig þeir
hefðu skilið hvor annan.
Reyndar lagði lögfræð­
ingur síðar fram fyrirspurn
um hvort hæstiréttur væri
reiðubúinn til að taka til
greina eiðsvarna yfirlýsingu
sem Gajus sendi frá sér síð­
ar þess eðlis að hann hefði
logið til um játningu Angels
Diaz; hann hefði verið hon­
um reiður fyrir að útiloka
hann frá flóttatilraun og lög­
reglan hefði heitið Gajusi að
vera honum innan handar í
máli hans.
Þrátt fyrir yfirlýsingu Gaj­
usar og þá staðreynd að
málatilbúnaður ákæruvalds­
ins byggði nánast eingöngu á
framburði hans og kærustu
Angels neitaði dómari að úr­
skurða að réttað yrði aftur í
málinu.
Síðasta áfrýjun og aftaka
Síðasta áfrýjun Angels Diaz
var tekin fyrir 2006 og fór hann
bónleiður til búðar. Þegar nær
dró aftöku hans vakti mál­
ið athygli almennings og 28.
nóvember 2006 fór landstjóri
Púertó Ríkó, Aníbal Acevedo­
Vilá, þess á leit við Jeb Bush,
ríkisstjóri Flórída, og bróðir
George W. Bush fyrrverandi
forseta Bandaríkjanna, að
Angel yrði sýnd miskunn. Jeb
Bush hafnaði beiðninni.
Þrettánda desember 2006
rann upp síðasti dagur Ang­
els Nieves Diaz. Angel hafði
engar séróskir hvað varðaði
síðustu máltíðina og lét sér
nægja sama rétt og aðrir fang­
ar fengu; kalkún með takó­
sósu, rifnum osti, hrísgrjón­
um og baunum í tortillaskel.
Angel fannst ýmislegt mik­
ilvægara en hver síðasta mál­
tíðin yrði. Lokaorð hans voru:
„Flórídaríki er að myrða sak­
lausa manneskju. Flórída­
ríki er að fremja glæp, því ég
er saklaus. Dauðarefsing er
ekki eingöngu hefndarað­
gerð heldur einnig blauð­
legur verknaður framinn af
mönnum. Mér þykir miður
hvað er að koma fyrir mig og
fjölskyldu mína sem þarf að
ganga í gegnum þetta.“
Aftökunni klúðrað
Ekki gekk allt sem skyldi þeg­
ar taka átti Angel af lífi með
banvænni sprautu og í miðju
kafi þurfti að gefa honum við­
bótarskammt af banvænu lyfi.
Aftaka með banvænni sprautu
ku yfirleitt vera yfirstaðin
fimmtán mínútum eftir að
hún hefst og sá dauðadæmdi
alla jafna meðvitundarlaus
um þremur til fimm mínútum
eftir að hún hefst.
Sú var ekki raunin hjá An­
gel því aftakan tók um það
bil klukkustund og var Angel
með meðvitund í hátt í hálf­
tíma. Talsmaður fangelsis­
málastjórnar Flórída fullyrti
að Angel hefði ekki fundið fyr­
ir sársauka en læknir vísaði
þeirri fullyrðingu til heima­
húsanna. Talið er að ein nál­
anna hafi gengið í gegnum
æð í handlegg Angels og efnið
sprautast inn í vef í stað þess
að fara út í blóðrásina. Sjónar­
vottar fullyrtu að Angel Diaz
hefði hreyft sig og reynt að tjá
sig meira en tuttugu mínútum
eftir að aftakan hófst.
Einn læknir tók svo djúpt
í árinni að segja: „Svo virðist
sem hann hafi verið pyntaður
til dauða.“
Í kjölfar gagnrýni á fram­
kvæmd aftökunnar fyrirskip­
aði Jeb Bush að öllum slíkum
yrði frestað þangað til annað
yrði ákveðið.
Annað var ákveðið af nýj­
um ríkisstjóra Flórída, Char­
lie Crist, þegar hann staðfesti
dauðadóm yfir Mark Dean
Schwab 18. júlí 2007, en það
er önnur saga.
W
illiam og Sheila
Mink, í Montgom­
ery­sýslu í Ohio­
ríki í Bandaríkj­
unum, hefðu betur hugsað
sig um áður en þau tóku þá
ákvörðun að fela lyklana að
Isuzu Trooper­bifreið sonar
síns, Scott Mink. Þó var það
fyrst og fremst velferð son­
arins sem William og Sheila
höfðu í huga og ætlunin var
að koma í veg fyrir að hann
færi út til að kaupa fíkniefni.
En margt fer öðruvísi en ætl­
að er og Scott, sem var hvort
tveggja fíkill og áfengis­
sjúklingur, tók málin í sínar
hendur.
Að kvöldi 19. september
2000 tók hann klaufhamar
úr verkfæratösku 79 ára föð­
ur síns og fór inn í svefnher­
bergi foreldra sinna þar sem
William og Sheila dvöldu
í draumalandi. Scott beið
ekki boðanna og lamdi þau
í höfuðið með klaufhamr­
inum og var atgangurinn
svo mikill að hamarskaftið
brotnaði.
Ekki þótti Scott nóg að
gert því þá greip hann til
skurðarbrettis og hélt bar­
smíðunum áfram þar til það
var nánast að engu orðið. Þá
fann hann til hníf og stakk
foreldra sína ítrekað og rann
ekki æðið af honum fyrr en
hann hafði vafið rafmagns­
snúru um háls 72 ára móður
sinnar.
Næstu dagana fjármagn­
aði hann fíkniefnakaup sín
með því að selja Ford Escort
föður síns, sjónvarp foreldra
sinna, húsgögn og málverk
af veggjunum. Á fjórða degi
virðist sem eitthvað hafi rof­
að til í huga Scott og hann
gaf sig fram við lögregluna
og játaði á sig morðin á for­
eldrum sínum.
Fyrir dómi árið 2001 ját­
aði Scott sig sekan og fór
þess á leit við þrjá dóm­
ara í Montgomery­sýslu að
þeir dæmdu hann til dauða.
Ljóst er að dómararnir sáu
ekki ástæðu til að verða ekki
við beiðni Scott. Dómur­
inn var síðan staðfestur í
kjölfar sjálfkrafa áfrýjunar í
apríl 2004 og 20. júlí sama
ár var Scott Mink tekinn af
lífi með banvænni sprautu
í Lucasville í Ohio, fertugur
að aldri. Þá hafði Scott verið
á dauðadeild í 1.118 daga
sem er næststysti dvalartími
dauðadæmds á dauðadeild í
Ohio síðan ríkið fór að beita
aftökum árið 1999.
Var umhugað um son sinn
FENGU
SLÆMA
HUGMYND
PYNTAÐUR
TIL DAUÐA
n Angel N. Diaz var sakfelldur fyrir morð n Tekinn af lífi með banvænni sprautu
Angel Diaz Hélt
fram sakleysi sínu
til hinstu stundar.