Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2012, Blaðsíða 23

Fréttir 23Helgarblað 9.–11. mars 2012
ist hafa séð þær nokkrum sinnum
hér. Þær vilja ekkert tala, kunna ekki
mikla ensku og það er eins og þær
skammist sín örlítið fyrir að vera hér,
allavega horfa þær niður og láta lítið
fyrir sér fara meðan Bergsveinn seg-
ir frá reynslu sinni af Kaffistofunni.
Hann hefur vanið komur sínar á
Kaffistofuna síðan hann missti vinn-
una fyrir um það bil ári. „Ég bý hérna
í Norðurmýrinni þannig að það er
stutt að fara, síðan á ég ekkert of mik-
ið af peningum þannig að þetta fer
ágætlega saman. Ég kem reyndar oft-
ar í kaffi en mat. Ég ætlaði bara að fá
mér kaffi í dag en þegar ég heyrði að
það væri lambahryggur þá ákvað ég
að fá mér.“ Hann segir erfitt að svara
því hvort hann komi hingað vegna
þess að hann hafi ekki efni á mat.
„Þetta er mjög erfið spurning. Ég
kaupi mér geisladiska og eyði í alls
kyns vitleysu og hef ekki efni á því
en þá er ekkert eftir fyrir mat. Þann-
ig að svarið er bæði já og nei,“ segir
Bergsveinn. Hann er að borga nið-
ur yfirdráttarskuld og segir lítið vera
eftir þegar hann hefur borgað leigu
og aðra reikninga. „Ég hugsa
að ég verði að koma hingað, ég
hugsa að ég gæti ekki sleppt því. Ég
er nú reyndar sveitamaður sem hef-
ur villst af leið og hef ekki lent í þessu
áður,“ segir Bergsveinn og upplýs-
ir að hann hafi farið í meðferð í júní
í fyrra og hafi verið edrú síðan þá.
„Ég hef aldrei skammast mín fyrir
að koma hingað. Ég á frændur sem
finnst skammarlegt að koma hingað
en mér finnst það ekki.“
Hundurinn tekinn
Næst kallar í okkur maður milli þrí-
tugs og fertugs og spyr hvort við vilj-
um ekki smella af honum mynd.
Hann heitir Einar Marteinn og seg-
ist koma hér daglega: „Matur er orð-
inn svo dýr,“ segir hann. Leikar eru
að æsast og æ fleiri vilja segja blaða-
manni sögu sína. Þær eru margar og
misjafnar en flestir eru hér því ein-
hverra hluta vegna hafa þeir ekki efni
á mat.
Át frekar úr ruslatunnunum
Ása Óskarsdóttir er stödd á Kaffistof-
unni og situr við borð með kærasta
sínum og bróður. Kærastann segir
hún vera of stoltan til að borða hér en
hann fái sér kaffi meðan hún fær sér
að borða. Hún hefur komið á Kaffi-
stofuna í um áratug. Ása er öryrki og
segist hafa lágar bætur. „Þetta byrj-
aði þannig að ég fór til Félagsþjón-
ustunnar og bað um fimm þúsund
króna lán fyrir mat. Þá var mér sagt
að hunskast í Samhjálp og éta þar
eins og hann orðaði það. Ég sagðist
frekar myndu éta úr ruslatunnun-
um og gerði það,“ segir Ása sem við-
urkennir að hún hafi verið of stolt til
þiggja aðstoð. „Ég fann epli og inn-
pakkað brauð og annað nytsamlegt í
ruslatunnunum. Ég lifði svo á núðlu-
súpum endalaust, alla daga.“ Í dag
segist hún ekki skammast sín fyrir að
koma hingað. „Fyrst skammaðist ég
mín en er stolt af því núna. Hér fæ ég
mat og þetta hefur haldið í mér lífi,
maður lifir ekki á þessu einhæfa fæði
sem ég lifði á áður.“
Fékk afgang í poka
Fólkið er smám saman að tínast út úr
salnum og við færum okkur inn í eld-
hús. Þar er byrjað að ganga frá eftir
matinn, nokkrir mannanna fara að
gera hreint í salnum. Ungur maður,
á að giska rúmlega tvítugur, kemur
með poka og spyr hvort hann megi
taka með sér afgang. Hann talar ekki
íslensku en nær að gera sig skiljan-
legan með blöndu af íslensku og
ensku. Ragna segir það vera sjálfsagt
og lætur hann hafa nokkra kjúklinga-
bita sem hún átti aukalega. „Við leyf-
um fólki að taka með ef við eigum
eitthvað auka. Eins erum við stund-
um með útrunninn mat frammi sem
fólki er velkomið að taka með sér,“
segir hún. Maðurinn vandræðast
með að setja sósu í pokann en Ragna
leysir það og setur sósuna í box.
Hann er afar þakklátur og fer út með
bros á vör.
Ragna segir matinn hafa gengið
vel í dag og það hafi verið fjölmennt.
„Það voru 96 sem skrifuðu sig en það
eru aldrei allir sem skrifa sig,“ segir
hún um leið og hún er búin að telja
nöfn í bók sem er við eldhúsið og fólk
skrifar nöfn sín í. „Það eru oft nær
150 ef þú telur hausana,“ skýtur Sig-
fús inn í.
Bannað að vera með vín inni
Í eldhúsinu gefur sig á tal við blaða-
mann ungur maður. Hann er sjálf-
boðaliði hér og hefur verið það í tvær
vikur. „Mér var bjargað af götunni.
Það gefur mér ofsalega mikið að vera
hér.“ Hann á að baki margar með-
ferðir og hefur lengir verið í fíkniefn-
um. Nú hefur hann ákveðið að snúa
lífi sínu við og segir sjálfboðaliða-
starfið í Samhjálp hjálpa sér mikið í
því. „Hér geri ég bara það sem mér er
sagt og reyni að láta gott af mér leiða.
Ég veit hvernig ég vil ekki enda og
ætla að gera allt til þess að svo verði
ekki.“ Hann segist vera kominn með
nóg af lífinu á götunni þar sem hann
var í afbrotum og mikilli óreglu.
Hann vill öðlast nýtt líf og ætlar að
gera sitt besta til að það gangi. Hann
á ekki sterkt bakland hjá fjölskyldu
sinni en hefur fengið stuðning hjá
Samhjálp. „Ég bara gafst upp á hinu
lífinu, fékk bara nóg,“ segir hann og
heldur svo áfram að ganga frá.
Segja ekki nei við
fólk undir áhrifum
Það styttist í lokun þegar par á fer-
tugsaldri kemur inn. „Erum við of
sein?“ spyr konan og virkar eins
og hún sé undir áhrifum einhverra
vímuefna. „Nei, nei. Þetta sleppur,“
segir Ragna og gefur henni á disk.
Maðurinn fær sér kaffi. Aðspurð seg-
ir Ragna að fólk komi hérna í alls
konar ástandi en yfirleitt sé enginn
ami af fólki. „Það er bannað að vera
með vín hérna inni eða á lóðinni. En
við getum ekki sagt nei við fólk sem
er undir áhrifum. Það eru svo marg-
ir sem koma hingað undir áhrifum.“
Hún segir það þó afar sjaldgæft að
fólk sé með uppsteyt. „Það kemur
fyrir en ekki oft,“ segir Ragna. „Það
hefur gerst einu sinni eða tvisvar síð-
an ég kom hingað. Það gerist eigin-
lega aldrei,“ segir Sigfús.
Stólar eru komnir upp á flest borð
og byrjað er að skúra. Dagurinn í
Samhjálp er senn á enda. n
Fólkið sem á ekki fyrir mat
„Fyrst skammaðist
ég mín en er stolt
af því núna. Hér fæ ég
mat og þetta hefur hald-
ið í mér lífi.
Lambahryggur Réttur dagsins fram-
reiddur, lambahryggur með brúnni sósu
og kartöflum. myndir eyþór ÁrnaSon
allir að borða Fólk tók hraustlega til matar síns.
matartími Um þrjú myndaðist löng röð.
ráðskonan Ragna skammtar á diskana.
Skammaðist sín Ása borðaði fyrst frekar upp úr ruslinu en að koma í Samhjálp. Hún
skammast sín ekki lengur og er í dag stolt af því að koma hingað.
Í enda dags Komið er að enda dags í
Samhjálp. Ungi maðurinn sem snýr baki í
myndavélina fékk mat með sér heim.