Frjáls verslun - 01.05.2008, Page 137

F R J Á L S V E R S L U N • 5 . T B L . 2 0 0 8 137
k y n j a k v ó t a r í n o r e g i
Þegar hugmyndin um kynjakvóta kom fram voru það helst
konur sem mótmæltu. Þær töldu sig færa um að rétta
sinn hlut sjálfar og án nauðungarlaga. Síðar hefur komið í
ljós að þessi lög hafa verið til góðs. Enginn deilir lengur á
þessa lausn.
Kvótinn hefur leitt til þess að það hafa komið margar
hæfar konur inn í stjórnir hlutafélaga. Það er sátt um að
konur skuli hafa minnst 40 prósent hlut og það hefur
reynst vel. Þetta ætti að vera
öðrum þjóðum hvatning til að
ná sama árangri án laga.
Síðan verður spennandi að
sjá hvaða áhrif þetta hefur í
framtíðinni þegar hægt verður
að meta framlag kvennanna
í atvinnulífinu og þegar menn
átta sig á að það eru engin
undur og stórmerki þótt hæf
kona finnist til að sitja í stjórn.
umræðan á að snúast um
árangurinn í rekstrinum, ekki
bara að telja fjöldann af hvoru
kyni í stjórnunum.
Hrafnhildur Sveinsdóttir Eydal,
svæðisstjóri Viken fibenett í ósló:
nauðungarlög til góðs
ég er svolítið á báðum áttum með þetta.
Vonin er auðvitað að það þurfi ekki að
grípa til jafn róttækra aðgerða og hér um
ræðir; að ríkisvaldið setji einkafyrirtækj-
unum stólinn fyrir dyrnar og beinlínis
þvingi þau með lögum til að rétta við
hlutföll kynjanna.
Vonin er að eigendur fyrirtækja
sjái það jafn skýrt og aðrir að jafnrétti
kynjanna er ein af forsendum efnahags-
legra framfara. Það liggur ljóst fyrir að
það borgar sig fyrir fyrirtæki að hafa hlut-
föll stjórnarmanna í fyrirtækjum sem jöfnust.
Á móti kemur svo að öllum er að verða það ljóst að meira þarf
til en bara góðfúslegar ábendingar til einkageirans svo að eitthvað
þokist. Dæmin frá Íslandi sanna ef til vill best að það þokast ekki í
rétta átt af sjálfu sér.
Á öðrum sviðum eru Norðmenn íhaldsamari. Þeir vilja til
dæmis ekki ætla feðrum almennilegan kvóta af fæðingarorlofinu.
Feðrakvóti er þó það eina sem dugar til að koma á betra jafnrétti
meðal ungra foreldra. Þessar tvær frændþjóðir mættu því vera
duglegri að læra hvor af annarri því þannig getur maður sparað dýr-
mætan tíma.
ulstein Group. Það er virt skipasmiðja og einn helsti framleiðandi
á skipsskrúfum í heiminum.
Gunn Wærsted• stýrir Sparisjóðabankanum norska. Hún er
viðskiptamenntuð með reynslu sem fjármálastjóri og úr bank-
arekstri.
Annette S. Olsen• er tekin við rekstri Fred. Olsen skipafélagsins
af öldruðum föður sínum.
Wibecke Nagell-Erichsen• fékk arfinn eftir afa sinn greiddan út úr
búi Aftenposten og hefur ávaxtað hann vel í fasteignum í ósló.
(Bróðir hennar fékk jafnstóran hlut, tapaði öllu á skömmum tíma
og var settur í skuldafangelsi!)
Elisabeth Grieg• erfði skipafélag með systrum sínum. Hún
hefur síðustu ár brotist út úr hlutverki erfingjans, er fomaður
Sambands norskra útgerða og situr í stjórn StatoilHydro.
Konurnar eru þarna en þær eru ekki mjög margar og þær eru ekki eins
áberandi og karlarnir, sem mest gustar um.
Pabbi er ríkur
En það er athyglisvert að oftast ræður arfur mestu um að konur fara
út í viðskipti. Þær erfa eignir og reynast auðsælar. Á listanum hér að
ofan eru bara tvær undantekningar. Og núna er þrjá ungar stúlkur
umtalaðar einmitt vegna væntanlegs arfs. Caroline Marie Hagen,
dóttir Steins Eriks Hagen, næstríkasta manns Noregs, og stjúpdóttir
Mille-Marie Treschow, ríkustu konu Noregs, er vaxandi stjarna í við-
skiptalífinu. Þá eru að vaxa úr grasi í Lundúnum tvíburasysturnar
Cecillie og Katherine Fredriksen. Þær eru dætur og einkaerfingjar
skipakóngsins John Fredriksen, ríkasta manns Noregs. Og Kjell Inge
Røkke, hinn umtalaði sægreifi, á dótturina Elísabetu.
Í stuttu máli sagt virðast því þrjár leiðir til að komast til auðs og
áhrifa í norsku atvinnulífi:
Að erfa• peninga.
Að læra eitthvað gagnlegt• og fá vinnu í samræmi við það.
Að taka sæti• í stjórnum hlutafélaga samkvæmt kynjakvóta.
Hrafnhildur Sveinsdóttir
Eydal.
Hulda Herjólfsdóttir Skogland,
stjórnmálafræðingur og starfsmaður ESB:
spörum tíma og
lærum af norðmönnum
Hulda Herjólfsdóttir
Skogland.