Gerðir kirkjuþings - 1982, Page 34

24
GrGinargeró
Frumvnrp þctL.i hcfir kirkjulagancfnd
þykkt. það .Frumvu rp i ncf ndar.i nnar f ylydi
samiö og kirkjuráó sam-
svohl jóóand i. grc i nargcró :
I.
Allt fram á síöarahluta 19. aldar kvaö litiö cóa nánast ckk-
crt aó ufskiptum þjóókirkjumanna annarra cn kcnnimanna af málcfnum
þjóókirkjunnar. Kirkjan var miöstýró. A síóustu ára-
tugum 19. aldar hcfst hcr mcrkileg og öflug hrcyfing, cr stcfndi
aó aukinni hluLLöku safnaóarmanna i stjói'nun kirkjumála og aó
frjálsræói i trúurcfnum. Frumvörp mörg og athyglisvcró voru lögö
fyrir Alþingi, flcst þeirra samin af kirkjumálanefnd þeirri, sem
skipuó var á 8. áratug þeirrar aldar. Mörg frumvörpin uróu aó lög-
um, og ollu þau struumhvörfum i þessum efnum. Af þeim og öórum
lögum, scm löglcidd voru um þessar mundir, má ncfna lög nr. 5/1880
um stjórn safnaöarmála og skipun sóknarnefnda og héraósnefnda
(vióaukalög 12/5 1882, 22/5 1900 og breytingalög 16/9 1893), Íög
2 7/2 1800 um skipun prcs tíikalla, fyrstu lögin , cr mæltu fyrir um
afskipti lcikmanna af vcitingu prestsembætta, þótt mcó ööru móti
væri en sióar, lög 9/1882 um leysing sóknarbands, lög 12/5 1882
um kosningarrétt kvcnna m.a. á safnaðarfundum, þ.c. ekkna og
"ógiftra kvenna, scm standa fyrir búi eóa á einhvcrn hátt eiga meó
sig sjálfar," lög 1/1886 um hluttöku safnaöa i veitingu brauóa
og lög 4/1886 um utanþjóökirkjumenn. Þetta var hinn mcsti fjör-
kippur, cr kirkjulöggjöf tók. A næstu árum vió þetta timabil
varó einnig talsveró gróska i kirkjulöggjöf. Má nefna i þvi sam-
bandi lög 36/1907 um skipun sóknarnefnda og héraósnefnda, lög
28/1907 og sióar lög 32/1915 um veitingu prestakalla, svo og lög
38/1909 um vígslubiskupa og lög 21/1921 um biskupskosningu, cn
þessi sióastncfndu lög tvcnn mæltu fyrir um kosningu til embætta
án þess aó visu aó veita leikum mönnum rétt til hluttöku i kjöri.
Býr enn aó þeirri miklu skorpu. i setningu kirkjulaga, sem licr var
vikiö aó, þvi. aö ými.s þcssara lagn cru cnn i gi.ldi, litiö lDrcytt.
Hin lýöræóislcgn uppbygging inna.n þjóókirkjunnar markast bæói
af hluttöku sóknarmnnnn i stjórnun kirkjusóknnr á vcttvnngi safn-