Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2005, Blaðsíða 31

31
Tímarit um menntarannsóknir, 2. árgangur 2005
stað verkefni um sjálfsmat innan skólans og
átti þá að beita aðferðum starfendarannsókna.
Kennarar á yngsta stigi skólans höfðu einkum
áhuga á þessu verkefni. Verkefnið féll niður en
kennarar hafa hug á að endurvekja það. Ýmis
þróunarverkefni hafa verið unnin en að mati
aðstoðarskólastjóra tengjast þau sjálfsmati
ekki sérstaklega heldur almennum umbóta-
áhuga og metnaði kennara. Fyrir liggur að
endurskoða sjálfsmatsáætlun í byrjun skólaárs
2005–2006.
Í Bylgjuskóla hefur sjálfsmat verið á dag-
skrá frá árinu 2000. Það markaði tímamót
í þeirri vinnu þegar Skólarýnir var keyptur
fyrir skóla sveitarfélagsins. Starfsmönnum
fannst Skólarýnirinn erfiður viðfangs en
notuðu Kanna, þótt hann sé þeim annmarka
háður að byggjast á fastmótuðum spurningum.
Stofnaður var matshópur sem hefur haft
umsjón með matsmálum innan skólans og
bera aðstoðarskólastjórar hitann og þungann
af þeirri vinnu. Að mati hópsins hafa
niðurstöður innra mats og þess ytra verið
jákvæðar fyrir skólann. Hann hefur komið vel
út og „… niðurstöðurnar úr þessu öllu hafa
verið mjög gefandi fyrir skólasamfélagið“.
Að mati hópsins hafa niðurstöður leitt til
þess að umbótaáætlanir hafa verið gerðar og
þeim fylgt eftir. Gerð hefur verið tilraun með
rýnihópa sem fjalla um stefnu skólans og hefur
sú tilhögun gefist vel. Skólinn hefur nú látið
hanna eigið matstæki sem ætlunin er að nota
áfram og gert er ráð fyrir aukinni aðild kennara
að matsferlinu. Niðurstöður samræmdra prófa
eru mikið ræddar og hefur „virðisaukinn“ milli
árganga verið til sérstakrar skoðunar.
Í Ölduskóla hefur margt gerst á sviði
sjálfsmats að mati skólastjóra og undir það
taka aðrir viðmælendur. Sitthvað hefur verið
reynt frá því lögin tóku gildi, m.a. hefur
skólinn tekið þátt í alþjóðlegu samstarfi um
mat á skólastarfi. Skólinn hefur aldrei sett
upp heildarkerfi í þessum efnum en leggur
kapp á að nýta markvisst allar upplýsingar
sem hann hefur um skólastarfið, svo sem próf,
foreldraviðtöl og starfsmannaviðtöl. Einnig
hefur farið fram styrk- og veikleikagreining
mörg undanfarin ár í lok skólaársins. Árin 1997
til 1998 fékk skólinn styrk til að þróa aðferðir
við að nota sjálfsmat sem lið í umbótum innan
skólans.
Í upphafi var stuðst við Skólarýni en
þættir úr honum hafa síðan verið lagaðir að
sjálfsmatskerfi skólans. Skólastjóri og aðrir
stjórnendur hafa umsjón með sjálfsmatinu.
Margvíslegar kannanir eru lagðar fyrir og má
nefna eineltiskönnun, könnun á málþroska og
hreyfiþroskapróf. Könnun á líðan nemenda
er lögð fyrir árlega og sér bekkjarkennari
um framkvæmdina. Unnið er skipulega úr
þessum könnunum og eru umsjónar kennarar
þar í lykilhlutverki. Kennarar gátu þess
að nemendur í 5. og 8. bekk framkvæmdu
sjálfsmat í lok hverrar kennslustundar. Skólinn
hefur sótt um styrk til að safna megi saman
öllum sjálfsmatsverkfærum sem þróuð hafa
verið, nýta þau betur innan skólans og setja
í rafrænt form svo aðrir skólar geti nýtt sér
reynsluna sem fengist hefur af þeim.
Helstu skýringar á því
hvernig skólum hefur miðað
Eins og fram hefur komið er talsverður munur
á því hvað hefur verið gert í skólunum sex til
að hrinda sjálfsmati í framkvæmd. Af þeim
gögnum sem safnað var má ráða að frumkvæði
skólastjórnenda, þekking á sjálfsmati og
sjálfsmatsaðferðum og viðhorf kennara til
sjálfsmats skýri best hvernig skólum hefur
miðað.
Forysta
Í þeim tveimur skólum þar sem lítið sem
ekkert hafði verið gert á sviði sjálfsmats
höfðu orðið skólastjóraskipti og höfðu hvorki
nýju skólastjórarnir né fyrirrennarar þeirra
gert sjálfsmat að forgangsmáli. Í Sjafnarskóla
hafði Skólarýnir verið keyptur að frumkvæði
fræðsluyfirvalda en ekki skólans. Að mati
skólastjóra voru kennarar í upphafi hræddir
við ákvæðið um sjálfsmat og ekki áhugasamir
um að takast á við verkefnið. Að mati
aðstoðarskólastjóra hafði ekki mikið gerst í
Sjálfsmat í grunnskólum